Öz
Teşrîfâtü’ş-Şu’arâ, written by Güftî from Edirne is the only tezkire in verse known in Turkish Literature. Güftî, not only poets’ literary personality, poetry features but also emphasized for any special cases like the size of nose, shortness of height, ugliness of voice, generosity, belief, sect, profession and expressed these special cases partly intelligent, humoristic and witty style. This humor and wit mostly – Formed in Ottoman area in the Turkish Literature, as guiding principle refusal of humor style humiliating human dignity; in a contrary way to the principle of acception of elegant, lovely, restrained and appropriate humor - turned into mockery and irony situation exceeding the limits of humor. Güftî, said that his purpose was a joke after attributing mostly severe and unpleasant imputations; moreover used the same nasty and rude imputations for himself. With this study, elements not exceeding the limits of humor in Güftî from Edirne’s tezkire called Teşrîfâtü’şŞu’arâ will be attempted to be evaluated with determining them
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akkuş, Metin (1998). Nef’î ve Sihâm-ı Kazâ. Ankara: Akçağ Yay.
- Durmuş, İsmail (2005). “Mizah”. İslam Ansiklopedisi. C. 30. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
- Kortantamer, Tunca (yty.). “Osmanlı Dönemi Türk Mizah Anlayışı”. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10720,eskiturkedebiyatipdf.pdf?0 (erişim tarihi 01.09.2015): 130-170.
- Parlatır, İsmail (2009). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Yargı Yayınevi Yay.
- Yılmaz, Kâşif (hzl.) (2001). Güftî ve Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâsı. Ankara: AKM Yay.
Öz
Edirneli Güftî tarafından yazılan Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâ, Türk edebiyatının bilinen tek manzum tezkiresidir. Güftî, eserinde şairlerin yalnızca edebî kişilikleri, şiir özellikleri üzerinde değil, burnun büyüklüğü, boyun kısalığı, sesin çirkinliği, cömertlik, itikat, mezhep, meslek gibi her türlü özel hâlleri üzerinde de durmuş ve bu özel hâlleri yer yer zeki, şakacı ve nükteli bir üslupla ifade etmiştir. Bu şaka ve nükte çoğu zaman -Osmanlı sahasında oluşan Türk edebiyatında temel ilke olarak insan onurunu aşağılayıcı mizah şeklinin reddedilmesi; mizahın zarif, hoş, ölçülü ve yerinde olanının makbul sayılması ilkesine aykırı bir şekilde- mizah sınırlarını aşarak alay ve hiciv durumuna dönüşmüştür. Güftî, çoğu zaman ağır ve nahoş isnatlarda bulunduktan sonra, amacının şaka olduğunu söylemiş; hatta aynı çirkin ve kaba isnatları kendisi için de kullanmıştır.
Bu çalışmayla Edirneli Güftî’nin Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâ adlı tezkiresinde yer alan ve mizah sınırlarını aşmayan unsurlar tespit edilip değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akkuş, Metin (1998). Nef’î ve Sihâm-ı Kazâ. Ankara: Akçağ Yay.
- Durmuş, İsmail (2005). “Mizah”. İslam Ansiklopedisi. C. 30. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
- Kortantamer, Tunca (yty.). “Osmanlı Dönemi Türk Mizah Anlayışı”. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10720,eskiturkedebiyatipdf.pdf?0 (erişim tarihi 01.09.2015): 130-170.
- Parlatır, İsmail (2009). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Yargı Yayınevi Yay.
- Yılmaz, Kâşif (hzl.) (2001). Güftî ve Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâsı. Ankara: AKM Yay.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Kasım 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 1 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
Cited By
Klasik Türk Edebiyatında Mizahın Farklı Bir Yönü: Şairin Kendini Alaya Alması
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.906736
BAHR-İ TAVÎL LİTERATÜRÜNE EKLER: FEHÎM, YAHYÂ VE ZÂHİRÎ’NİN BAHR-İ TAVÎLLERİ
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
https://doi.org/10.20322/littera.779473
İSMETÎ’NİN BAHR-İ TAVÎLİ
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
https://doi.org/10.20322/littera.1163508
İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.
