ŞEYHÜLİSLÂM YAHYÂ TEVFÎK EFENDİ’NİN “MÜNTEHAB” ADLI ŞİİR MECMÛASI

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 343 - 366, 16.02.2016

Nazmi Özerol

https://doi.org/10.20322/lt.18253

Cited By: 1

Öz

Mecmûalar, kültür ve edebiyat tarihi açısından incelenmesi gereken önemli kaynaklardır. Bu tür eserlere yönelik çalışmalar arttıkça Klasik Türk edebiyatıyla ilgili değerlendirmeler daha sağlıklı bir zemine oturacaktır. Edebiyat tarihinin birinci derece kaynak eserleri olarak görülen tezkirelerin bazılarında yer alan abartılı övgülerin yanıltıcı olduğu düşünülürse kendi dönemine tanıklık eden bu antoloji niteliğindeki eserlerin bilimsellik adına büyük bir boşluğu doldurduğu görülür. Mecmûalar içinde yer alan seçkiler, kendi dönemlerinin kültürel rengini ve zevkini de yansıtır. Tezkirelerde adı geçmeyen şair, şiir, tür ve belgelere mecmualar vasıtısıyla ulaşılır. Divanları elimizde bulunan şairlerin, divanlarında bulunmayan şiirlerinin ortaya çıkmasında, ayrıca şiir farklılıklarının tespitinde mecmûalar, yadsınamayacak bir öneme sahiptir. Klasik Türk şiirinde Arap ve özellikle Fars edebiyatının etkisi düşünüldüğünde çok dilli, yani Arapça, Farsça, Türkçe olarak tertip edilmiş mecmûaların, Türk şairlerin Arap ve Fars şairlerinden etkilenme şekil ve düzeylerinin belirlenmesinde ne kadar etkin bir role sahip olduğu görülecektir. 

Bu çalışmada, İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe Yazmaları Koleksiyonu’nda H. 344 arşiv numarasında “Müntehab” adıyla kayıtlı ve derlemesini Şeyhülislâm Yahyâ Tevfîk Efendi’nin yaptığı şiir mecmûası tanıtılacaktır.

Anahtar Kavramlar: Şeyhülislâm Yahyâ Tevfik Efendi, Klasik Türk Edebiyatı, mecmûa, Müntehab

 

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya. Sicill-i Osmânî. C. V. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• Altunsu, Abdulkadir (1972). Osmanlı Şeyhülislâmları. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Aydemir, Yaşar (2007). “Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler”, Turkish Studies Dergisi, S. 5, Tunca Kortantamer Özel Sayısı 1, s. 122-137.
• Çiftçi, Ömer (1996). Fatin, Hatimetü’l- Eş’âr. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Devellioğlu, Ferit (1988). Ansiklopedik Osmanlıca-Türkçe Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• Kut, Günay (1986). “Mecmualar”,Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.6, s.170,İstanbul: Dergâh Yay.
• Özerol, Nazmi (2010). Şeyhülislâm Yahyâ Tevfîk Efendi ve Türkçe Şiirleri İnceleme-Karşılaştırmalı Metin. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Şemseddin Sâmi (1996). Kâmusu’l-A’lâm (Tıpkı Basım), C.3, Ankara: Kaşgar Neşriyat.
• Uzun, Mustafa (2003). “Mecmua”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 28, s. 265-268.