YAHYA AKENGİN’İN ROMANLARINDA TEMA

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 3, 106 - 118, 29.07.2017

Zeynep Gözde Kozlu

Öz

Yahya Akengin, ilk
romanı Özlem Yokuşları’nı 1981
yılında yayımlar. Ardından Dönüş Acıları
(1983), Yaralı Dağlar (1987), Oğuz Dede (1990), Sarkaç (2000), Aşka Verilmiş
Muhtıra (2004) ve Karınca Düşü
(2016) olmak üzere altı romanı daha okuyucuyla buluşur. Yazar, hem içinde
yaşadığı devrin ve toplumun şartlarını, hem de insanoğluna ait duygu ve değerler
dünyasını konu edinir. Onun romanlarında her şey zıttı ile varlık bulur. Kurgu
ile gerçek, keder ile sevinç, iyilik ile kötülük hep iç içedir.

Özlem Yokuşları ve Oğuz Dede romanlarının ana
temaları eğitim ve ahlâktır. İki romanın da başkişileri okuma çağındaki
çocuklardır. Topluma faydalı, dürüst ve çalışkan birer yetişkin olmayı amaç
edinirler. Dönüş Acıları ve Aşka Verilmiş Muhtıra romanlarında darbe
ve sıkıyönetim dönemlerinin getirdiği acılar işlenmiştir. Türkiye’nin yakın
siyasi tarihine ışık tutan bu romanlarda, 1970 ve 1980 neslinin korkuları,
huzursuzlukları, yarım kalan hayalleri vardır. Yaralı Dağlar ve Sarkaç,
ferdî hassasiyetlerin öne çıktığı, bireyin kendisi ve çevresiyle
hesaplaşmalarına dikkat çeken romanlardır. Okuyucu, modern hayatın maddiyatçı
anlayışına karşı gönül zenginliğini yücelten insanların hayatlarına konuk olur.
Karınca Düşü ise toplumun kanayan
yarası terör sorununa ütopik bir çözüm alternatifi sunar.

Kendine has ifade
tarzı ve söylemlerle eserlerini oluşturan Yahya Akengin, 1980 sonrası Türk
romanında özgün bir yer edinir. Çalışmamızda, yazarın romanları muhteva
açısından ele alınarak, işlenen konular “Bireysel Temalar”, “Toplumsal Temalar”
ve “Politik Temalar” başlıkları altında incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Yahya Akengin, roman, tema

Kaynakça

• Akengin, Yahya (2009a). Özlem Yokuşları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya. (2009b). Dönüş Acıları. (Dördüncü baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2009c). Yaralı Dağlar. (Üçüncü baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2009ç). “Romana Günümüz Penceresinden Bir Bakış Denemesi”. Sarkaç. (Üçüncü baskı). Ankara: Akçağ Yayınları, 7-11.
• Akengin, Yahya (2009d). Sarkaç. (Üçüncü baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2009e). Aşka Verilmiş Muhtıra. (Üçüncü baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2012). Oğuz Dede. (Altıncı baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2013). Bir Semaverlik Muhabbet. (İkinci baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2016). Karınca Düşü. (Birinci baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aktaş, Şerif (2013). Anlatma Esasına Bağlı Edebî Metinlerin Tahlili. Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
• Çetin, Nurullah (2013). Roman Çözümleme Yöntemi. (On üçüncü baskı). Ankara: Öncü Kitap.
• Doğan, D. Mehmet (1990). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Rehber Yayınları.
• Dönmez, İlknur (Eylül 2003). “Yahya Akengin’in Eserleri ve Dünyasına Bir Yolculuk”. Türk Edebiyatı, (359): 38-40.
• Hastaoğlu, Betül (2010). Yahya Akengin’in Hayatı, Şiirleri ve Sanatı Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Işık, İhsan (2004). Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi I. (Genişletilmiş üçüncü baskı). Ankara: Elvan Yayınları.
• Karataş, Turan (2011). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Sütun Yayınları.
• Saraçoğlu, Ahmet (2000). Dil ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü. (İkinci baskı). Eskişehir.
• TDK. (2011). Türkçe Sözlük. (On birinci baskı). Ankara: TDK Yayınları.
• Yalçın, Cevdet (1989). Edebiyat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Yalçın Emel Yayınları.