MÜELLİFİ BİLİNMEYEN MANZUM BİR KURAN FALI

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 4, 127 - 141, 27.10.2017

Halil Sercan Koşik

https://doi.org/10.20322/littera.346000

Cited By: 3

Öz

Fal, insanoğlunun geleceğini öğrenme arzusunun bir neticesi olarak ortaya
çıkan ve kendisine değişik toplum ve kültürlerde daima kolaylıkla yer bulmuş
bir unsurdur. Onun tatbikinde farklı kültür ve toplumlarda çok değişik
malzemelere başvurulmuştur. Bunlar içerisinde belki de en ilginci ve dikkat çekeni
ise dinî metinlerdir. İnsanları en hassas yerlerinden yakalamakta usta olan
falcılar, bunun için kimi zaman kutsal metinleri kullanmaktan dahi
çekinmemişlerdir. Nitekim “gaybın anahtarlarının sadece Allah’ta bulunduğu”nu
belirtip “falın şeytan işi bir pislik” olduğunu söyleyen İslam’ın kutsal  kitabı Kuran-ı Kerim’in geçmiş asırlarda -ve günümüzde-
bir fal malzemesi olarak kullanılması bunun en tipik örneğidir. Bilhassa,
Osmanlı döneminde manzum, mensur veya manzum-mensur karışık pek çok Kuran falı
metni kaleme alınmıştır. Bunlar içerisinde özellikle manzum olanların edebî bir
kıymete haiz olmaları sebebiyle edebiyat araştırmacılarının göz ardı etmemesi
gereken metinler olduğu aşikardır. Bu nedenle, biz de söz konusu çalışmamızda
Fransa Milli Kütüphanesi’ndeki bir mecmua içerisinde bulunan Arap harfli manzum
bir Kuran falı metnini tanıtıp inceleyerek edebiyat ve kültür araştırmacılarının
dikkatine sunmak istiyoruz.

Anahtar Kelimeler

Fal, falcı, manzum Kuran falı, Osmanlı

Kaynakça

• Blochet, Edgar. (1932-1933). Catalogue des Manuscrits Turcs. 2 Cilt, Paris.
• Duvarcı, Ayşe (1993). Türkiye’de Falcılık Geleneği İle Bu Konuda İki Eser: “Risâle-i Falnâme li Ca’fer-i Sâdık” ve “Tefe’ülnâme”. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Pala, İskender (2005). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yay.
• Şanlı, İsmet (2003). “XVI. Yüzyıl Divan Şairi Fedayi ve Falname-i Kuran-ı Azim’i”. U.Ü. Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 5, s. 161-178.
• Şenödeyici, Özer ve Koşik, Halil Sercan (2015). “En Muteber Kaynaktan Gaybı Öğrenmek: Bir Kuran Falı Manzumesi”. Littera Turca -Journal of Turkish Language and Literature-, C:1/1, s. 72.
• __________(2016). Osmanlı’nın Gizemli İlimleri I - Kuran Falları ve Uzun Firdevsî’ye Bir Örnek, İstanbul: Kesit Yay.
• Uzun, Mustafa (1995). “Falnâme”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 12, Ankara, s. 141-144.