HEDİYYETÜ’L-İRFÂN DER-ŞERH-İ BAHÂRİSTÂN VE ŞERH YÖNTEMİ

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 715 - 727, 31.07.2018

Ersin Durmuş

https://doi.org/10.20322/littera.432240

Cited By: 1

Öz

Mehmed
Şâkir Efendi tarafından (1764-1836) kaleme alınan Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i
Bahâristân, Abdurrahmân Molla Câmî’nin (1414-1492) Bahâristân adlı
klasiğinin şerhidir. Eser Osmanlı sahasında klasik şerh anlayışıyla yazılmıştır. XVIII.
yüzyıl sonları ile XIX. yüzyıl başları dil özellikleri ve söz varlığını yansıtan eser 1794 yılında tamamlanmış ve 1836 yılında basılmıştır. Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i
Bahâristân, Mehmed Şâkir Efendi’nin çok
yönlü kişiliğini ve ilmî derinliğini yansıtan hacimli bir eserdir. Mehmed Şâkir
Efendi, Bahâristân’ın yeterince anlaşılamadığını ve eski şârihlerin bu konuda
yetersiz kaldıklarını düşündüğünden Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân’ı
hazırlamıştır. Eserde dil ve edebiyatla alakalı zengin içerik yanında
farklı sahalara dair bilgiler bulunmaktadır. Mehmed Şâkir Efendi şerhinde Farsça ve Arapça
kaynak kelimeleri gramer ve semantik açısından
tahlil etmiş; dil ve edebî sanatlar hakkında bilgiler vermiş; cümleleri anlam
inceliklerine dikkat ederek tercüme etmiş; ayet-i kerimeler, hadis-i şerifler
ve şahsi yorumlarıyla şerh metnini zenginleştirmiştir. Bu çalışmada Hediyyetü’l-İrfân
Der-Şerh-i Bahâristân tanıtılmış ve Mehmed Şâkir Efendi’nin şerh yöntemine dair
bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şerh, Bahâristân, Molla Câmî

Kaynakça

• Babuşcu, Semâ (hzl.). (2014). Tâhirü’l Mevlevî’den Şukûfe-i Baharistan. İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
• Durmuş, Ersin (2018). Mehmed Şakir Efendi, Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân (İnceleme-Metin). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Medeniyet Üniversitesi.
• Mehmed Şâkir Efendi (1836). Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. İstanbul: Dârü’t-Tıbâati’l-Âmire.
• Mehmed Şâkir Efendi Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. İBB. Atatürk Kitaplığı. Belediye Yazmaları: K.000819.
• Mehmed Şâkir Efendi Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. Milli Kütüphane. Nevşehir Ürgüp Tahsin Ağa İlçe Halk Kütüphanesi Koleksiyonundan. 50 Ür 361.
• Mehmed Şâkir Efendi Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. Süleymaniye Kütüphanesi. Esad Efendi, 2770.
• Yılmaz, Ozan (2011). “Bir Münekkit Var Şarihten İçeri, Türk Şerh Edebiyatı’nda “Reddiye” Geleneği ve Sudî-i Bosnevî Örneği”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 7: 107-154.