MUSA YAKUB ŞİİRLERİNDE TOPRAĞIN KİMLİKSEL DÖNÜŞÜMÜ: VATAN

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 141 - 154, 30.04.2020

Mutlu Deveci Ahmet Kılınç

https://doi.org/10.20322/littera.718814

Öz

Vatan, değerlerle bir bütünlük oluşturan, toprağın ve insanın kaynaşırken kendini yeniden tanımladığı ve asıl anlamını kazandığı yerdir. Toprak, her türlü değişim ve dönüşümün sihirli gücünü uhdesinde barındıran üretken bir öz’e sahiptir. Üretken bir varlık olan toprağın kimliksel değişim ve dönüşüm yaşayarak vatan olma niteliği kazanması, uzun ve birikimli bir süreç sonucunda gerçekleşir. Bu süreç; içinde özgürlük, ideoloji, savunma, barınma, inşa etme gibi birçok bütünleyici unsurla desteklenir. Kendisinden önce şekillenmiş bir değerler dizgesinin içine doğan insan, ismini ve kimliğini var olduğu vatanla alır. Kişinin kimlik kazanmasında ve aidiyet hissi yaşamasında en önemli paya sahip olan vatan, bu bakımlardan bütün kolektif bilinç unsurlarını içinde barındırır. Azerbaycanlı şair Musa Yakub, toprağın vatan niteliği kazanmasından ön plana çıkan bileşenleri ve sevgisini coşkun bir lirizmle ifade eder. Vatan sevgisini edebî ortama taşıyan Musa Yakub, bir anlamda bu sevginin mevcut ve gelecek nesillere aktarımını üstlenen sözcü konumundadır. Vatanı kendi gönlünde ve ruhunda içselleştiren şair için, önemli olan vatan mefkûresidir. Yakub, vatanla kaderi bağdaştırarak manevi bir zemin oluşturur; vatana, toprağa ve bayrağa olan sevgisini şiirlerine taşırken edebiyatın söylem gücünü etkili biçimde kullanmaya çalışır.

Anahtar Kelimeler

Vatan, toprak, kimliksel dönüşüm

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (1996). “Milli Romantik Duyuş Tarzı ve Türk Edebiyatı”. Türkiye Günlüğü 38:170 -176. Çetişli, İsmail (2004). Metin Tahlillerine Giriş/1Şiir.Ankara: Akçağ. Yay. Deveci, Mutlu (2000). “M. İsmail’in Şiirlerinde Vatan Temi”. Türk Kültürü 448:58-62. Eminov, Allahverdi (2010). Musa Yakub’un Poeziyası. Bakı. Kılınç, Ahmet (2015). Musa Yakub (Hayatı-Şiirleri). Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi. Korkmaz, Ramazan (2008). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Grafiker Yay. Oruç, Sema (2016). “Refik Halit Karay’ın Memleket Hikâyelerinde Milli Romantik Duyuş Tarzı”. 1. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu (Asos). Elazığ: 2058-2019. Özcan, Tarık (2011).“Bellek Mekânı Olarak Ömer Seyfettin’in Hikâyeciliği”. 100. Yılında Yeni Lisan Hareketi ve Milli Edebiyat Çalıştayı. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yay.190-205. Yakub, Musa (2007). Bu Dünyanın Gara Daşı Göyermez. Bakı:Grifli neşr