TÜRK ROMANINDA OKUDUĞUNU YAŞAMA DENEYİMİ ÜZERİNE

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 308 - 324, 30.04.2021

Deniz Depe

https://doi.org/10.20322/littera.817637

Öz

On yedinci yüzyıla kadar küçümsenen deneyim kavramı, romantizm ile beraber gündeme gelir. Deneyim meraklısı romantikler; gidilmemiş yerlere gitmek, yeni şeyler denemek konusunda heveslidirler. Fiziksel olarak yer değiştiremediklerinde de çeşitli maddeler kullanarak zihinsel bir deneyimin peşine düşerler. Aslında onlar için deneyimin arkasında yatan temel dürtü bilme arzusu olmuştur. Bir şeyleri yaşayarak ya da hayal ederek; kişiler kendilerini hep yeni bir durumda görmek isterler, bu yeni durum içinde ne yapacaklarını, nasıl hissedeceklerini bilmenin peşindedirler.
Bu çalışmada, romantizmin ön plana çıkardığı deneyim arzusu tarihsel arka planı ve kavramın sınırları tartışılarak verilecek, daha sonra Felatun Bey ile Rakım Efendi’den Saatleri Ayarlama Enstitüsü’ne kadar olan süreçte, Türk romanının deneyim arzusunu ele alma biçimi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Romantizm, Deneyim, Türk Romanı, Arzu

Kaynakça

• Ahmet Mithat Efendi (2017). Felatun Bey ile Rakım Efendi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Ali, Sabahattin (2005). Kürk Mantolu Madonna, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, Walter (2012). “Baudelaire’de Bazı Motifler Üzerine”, çev. Ahmet Doğukan, Son Bakışta Aşk, İstanbul: Metis Yayınları.
• Gadamer, Hans Georg (2008). Hakikat ve Yöntem, çev. Hüsamettin Arslan-İsmail Yavuzcan, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Girard, René (2013). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat, çev. Arzu Etensel İldem, İstanbul: Metis Yayınları.
• Gürbilek, Nurdan (2007). Kör Ayna Kayıp Şark, İstanbul: Metis Yayınları.
• Gürpınar, Hüseyin Rahmi (2015). Şık, İstanbul: Özgür Yayınları.
• Hisar, Abdülhak Şinasi (2008). Fahim Bey ve Biz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Jay, Martin (2012). Deneyim Şarkıları, çev. Barış Engin Aksoy, İstanbul: Metis Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Yakup Kadri (2015). Yaban, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Koçak, Orhan (2017). Tehlikeli Dönüşler, İstanbul: Metis Yayınları.
• Mehmet Rauf. (2014). Eylül, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Montaigne, Michel de (2011). Denemeler, C.4, çev. Engin Sunar, İstanbul: Say Yayınları.
• Moran, Berna (2005). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nabizade Nazım (2019). Zehra, İstanbul: Can Yayınları.
• Onfray, Michel (2017). Gerçekleşmeyen Gerçeklik Don Kişot İlkesi, çev. Aytekin Karaçoban, İstanbul: Everest Yayınları.
• Parla, Jale (2014). “Metinler Labirentinde Bir Sevda: Araba Sevdası”, Araba Sevdası, , İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parla, Jale (2017). Don Kişot, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Recaizade Mahmut Ekrem (2014). Araba Sevdası, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şahin, İbrahim (2017). “Mümtaz mı Suad mı?”, Türk Dili, S. 783, s. 6-18.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2009). Saatleri Ayarlama Enstitüsü, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2007). Mai ve Siyah, İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2016). Aşk-ı Memnu, İstanbul: Can Yayınları.
• Watt, Ian (2016). Modern Bireyciliğin Mitleri, çev. Mehmet Doğan, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.