VÂSIK-ZÂDE ABDÜLHAMİT ERŞED VE FINDIKLI ŞEHRENGİZİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 767 - 783, 31.07.2021

Enes Yıldız

https://doi.org/10.20322/littera.949730

Cited By: 1

Öz

Şehrengiz, bir şehrin güzelliklerinin ve güzellerinin tasvir edilip övüldüğü milli bir türdür. Türk edebiyatında şehrengizlerin ilk örneklerine XVI. yüzyılda rastlanır. Bu dönemde ilk olarak Mesîhî ve Zâtî, Edirne için birer şehrengiz yazmışlardır. Daha sonra başta İstanbul olmak üzere Bursa, Edirne, Manisa gibi şehirler üzerine birçok şehrengiz yazılmıştır. XVIII. yüzyıl divan şairlerinden Vâsık-zâde Abdülhamit Erşed de Fındıklı’nın iki güzelini tasvir eden kısa bir şehrengiz yazmıştır. Fındıklı şehrengizi daha önce üzerine çalışma yapılmamış Erşed Divanı’nın içerisinde yer almaktadır. Erşed Divanı’nın ulaşabildiğimiz nüshası, Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 117/811 arşiv numarasıyla kayıtlıdır. Divan’daki üç küçük mesneviden biri şehrengizdir. “Hikâyet” başlıklı 34 beyitlik şehrengiz, mesnevi nazım şekli ile yazılmıştır. Şair, bu kısa şehrengizinde Yahya ve Terzi Ahmet isimli iki güzeli konu alır.

Bu çalışmada öncelikle şehrengiz türü ve Erşed Divanı hakkında bilgi verilecektir. Asıl bölümde ise Fındıklı şehrengizi şekil ve muhteva açısından incelenecek ve şehrengizin transkripsiyonlu metni ve tıpkıbasımı da alanın istifadesine sunulacaktır. Bu makale ile daha önce yayımlanmamış bir şehrengiz literatüre kazandırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şehrengiz, Erşed, Divan

Kaynakça

• Akbayar, Nuri & Kahraman, Seyit Ali (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• Akkuş, Metin (2007). Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası Edebi Türler ve Tarzlar. Erzurum: Fenomen Yay.
• Aslan, Üzeyir (2006). “Vasıkzâde Re’fet ve Hüllenâmesi”. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi. (15): 121-148.
• Atik Gürbüz, İncinur (2011). İlâhizâde Mehmed Emîn Vâsık Divan. Ankara: Grafiker Yay.
• Aydemir, Yaşar (2007). “Ravzî’nin Edincik Şehrengizi”, Gazi Türkiyat: Türklük Bilimi Araştırmaları Dergis, 1, 97-126.
• Cemal, Kurnaz & Tatcı, Mustafa (2001). Mehmet Nail Tuhfe-i Na’ilî: Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
• Çelebi, Deniz (2018). Klasik Türk Şiirinde Redifi Şahıs İsmi Olan Şiirler. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi.