ADANA'DAKİ FIKRA ANLATMA GELENEĞİNİN DEĞİŞİM SÜRECİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 4 - PROF. DR. İ. ÇETİN DERDİYOK ARMAĞAN SAYISI, 1539 - 1545, 31.10.2021

Esra Tarhan

https://doi.org/10.20322/littera.974966

Öz

Fıkralar, Türk halk edebiyatının en yaygın anlatı türlerinden biridir. Geçmişten günümüze uzanan süreçte var olmayı başarmış ve hayatın hızlı değişimine bağlı olarak kendi gelişimini sürdürmüştür. Bu durum, fıkraların anlatılma geleneğini de önemli ölçüde etkilemiştir. Fıkralar, anlatma geleneği açısından zaman içinde birtakım değişim ve dönüşüm süreçleri yaşamaktadır. Diğer anlatı türlerinde olduğu gibi fıkra anlatma geleneği de eskiden sahip olduğunu icra ortamlarını büyük oranda yitirmiştir. Ancak kısa ve öz bir anlatı yapısına sahip olması, konuşulan konuyu örneklendirmek açısından fıkralara hala başvurulması gibi sebeplerle bu gelenek varlığını sürdürmektedir. Bu çalışmanın amacı, Adana’daki fıkra anlatma geleneğinin geçmişten geleceğe uzanan sürecini anlamak ve fıkra anlatma geleneğinin gelecekteki durumuna yönelik önerilerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, fıkra, değişim, Adana.

Kaynakça

• Eker, Gülin Öğüt (2003). Fıkralar. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, C. 3, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Sakaoğlu, S. (2013). Geleneksel Fıkra-Modern Fıkra. Milli Folklor, Yıl 25, Sayı 97, Ankara.
• Çıblak Coşkun, Nilgün-Kırmızı, Ömer (2016). Mersin Yöresinden Mahalli Bir Fıkra Tipi Örneği: Erdemlili Mudahhar. Karadeniz (Black Sea). ss. 27-42.
• Ekici, Metin (2008). Gülme Teorileri ve Nasreddin Hoca Fıkraları. 21. Yüzyılı Nasreddin Hoca İle Anlamak Uluslararası Sempozyum bildirileri içinde, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Yıldırım, Dursun (1976). Türk Edebiyatında Bektaşi Tipine Bağlı Fıkralar (İnceleme-Metin). Doktora Tezi, Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları.
• Alptekin, Bahri (1997). Bektaşi Fıkraları. İstanbul: İtalik Yayınevi.
• Tarhan, Esra (2020). Adana’da Anlatılan Fıkraların Mizah Teorileri, Bağlam, İşlev ve Yapı Açısından İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Altunel, İbrahim (2003). Latife maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 27, 109-110.
• Gökşen, Cengiz (2002). Temel Fıkraları Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Alptekin, Ali Berat (1997). Kadirli ve Kozan fıkraları. İçel Kültürü, Yıl: 11, Sayı: 51, Mersin.
• Başgöz, İlhan (1986). Fıkralarımız Üstüne. Folklora Doğru, İstanbul: Adam Yayınları, 138-144.