ÖMER SEYFETTİN HİKÂYELERİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 4 - PROF. DR. İ. ÇETİN DERDİYOK ARMAĞAN SAYISI, 1314 - 1328, 31.10.2021

Ömer İnce Adil Acemoğlu

https://doi.org/10.20322/littera.980086

Öz

Türkçe dersi duygu ve düşünceleri dil aracılığıyla aktarmada etkili bir araçtır. Okuma kültürü kazanmanın ilk basamakları Türkçe dersinin öncelikli kazanımları arasında yer almaktadır. Değerler eğitimi kavramı da Türkçe derslerine Millî Eğitim Bakanlığının değerler eğitimi programları (2015, 2017, 2018) ve Değerler Eğitimi Yönergesi (2010/53) ile dâhil olmuştur. Ömer Seyfettin hikâyeleri hem okuma kültürünü geliştirmede hem de taşıdığı değerler eğitimi unsurlarını iletmede derslerde yararlanılacak güçlü metinlerdir. Türkçe derslerinde kullanılan metinler sadece programda yer alan kazanımları aktarmada birer araç değildir. Metinlerin edebi gücü ve öğrencilerin okuma kültürüne katkısı göz ardı edilemez. Edebi metinler sayesinde öğrenciye kazandırılmak istenen kavramlar doğrudan aktarılmak yerine hikâyelerin sağladığı okuma zevki ve edebi güzellik ile daha etkili biçimde verilmektedir. Değerleri somutlaştırarak aktarmada etkili bir araç olan hikâyeler aynı zamanda öğrencilerin okuma kültürünü geliştirmeye yönelik olarak da ele alınmalıdır. Türk hikâyesinin büyük ustası olan Ömer Seyfettin ve yazmış olduğu hikâyeleri, çalışmamızın evrenini oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise incelenen 50 hikâyedir. Araştırmada Ömer Seyfettin’in hikâyeleri belirlenen 20 değeri içermesi ve kazandırdığı okuma kültürü unsurları bakımından betimsel tarama modeli ile incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ömer Seyfettin, değerler eğitimi, okuma kültür

Kaynakça

• Akdeniz, Tuncay (2020). Değerler Eğitimi ile İlgili Yapılan Çalışmaların Türkçe Eğitimi Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak: Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Alangu, Tahir (2017). Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul: Yapı Kredi.
• Aras, Gökşen (2017). “Edebiyat ve Kültür: Bireysel ve Toplumsal Gelişmede Okuma ve Kütüphane Alışkanlığı Üzerine.” Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (2), Aralık 2017, 945-968.
• Aydemir, Cengiz (1989). Ömer Seyfettin ve Hikâyelerinde Değerler Eğitimi. Doktora Tezi. Balıkesir: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ayyıldız, Mustafa ve Bozkurt, Ümit ve Canlı, Suna (2006). “Okuma Kültürü Üzerine Bir Araştırma.” Milli Eğitim Dergisi 34 (169).
• Büyüköztürk, Şener (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Devellioğlu, Ferit (2005). Osmanlıca-Türkçe Lügat. Ankara: Aydın.
• Güngör, Erol (1993). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. Profesörlük Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Psikoloji Bölümü.
• Güven, Ahmet Zeki (2014). Değerler Eğitimi ve Türkçe Derslerinde Değerlerin Kullanımı. Konya: Palet.
• Kaya, Meral (2014). “Okuma Kültürü ve Çocuk Edebiyatı.” Türk Dili Dergisi (756), Aralık 2014, 608-622.
• Millî Eğitim Bakanlığı (1973). Millî Eğitim Temel Kanunu. Ankara. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2010). Değerler Eğitimi Yönergesi 2010/53. Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara.
• Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma Platformu (2019). Türkiye Okuma Kültürü Araştırması. Aralık 2019, (1).
• Okur, Alpaslan (2013). Yaşam Boyu Okuma Eğitimi. Ankara: Pegem.
• Polat, Nazım Hikmet (2015). Ömer Seyfettin-Bütün Hikâyeleri. İstanbul: Yapı Kredi.
• Polat, Nazım Hikmet (2016). Ömer Seyfettin’in Bütün Nesirleri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Polat, Nazım Hikmet (2020). “Ömer Seyfettin Üzerine Söyleşi.” Post Öykü Dergisi (35) Temmuz 2020, 102-108.
• Sallabaş, Muhammet (2012). “Ömer Seyfettin Hikâyelerinin Türkçe Öğretiminde Değer Aktarımı Bakımından İncelenmesi.” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9 (18): 59-68.
• Sever, Sedat (2015). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem.
• Şirin, Mustafa Ruhi (2007). Çocuk Edebiyatı Kültürü / Okuma Alışkanlığı ve Medya Sarmalı. Ankara: Kök.
• Türk Dil Kurumu (2009). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Türk Tarih Kurumu (1992). Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Türkyılmaz, Mustafa (2020). Gençlik Edebiyatı ve Okuma Kültürü. Ankara: Pegem.