MATLA-I SA’DEYN VE MECMA-I BAHREYN (İKİNCİ CİLT İKİNCİ KİTAP)

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 4, 1149 - 1155, 31.10.2022

Filiz Akçay

Öz

Orta Çağ tarihi hakkında araştırma yapmak mevcut eserlerin genellikle Farsça ve Arapça olması nedeniyle birtakım zorluklar barındırmaktadır. Bu nedenle dönem hakkında yazılmış eserlerin dilimize kazandırılması için yapılacak çalışmalar büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma ile tanıtımını yapmaya çalıştığımız Maṭla-ı Sa’deyn ve Mecma-ı Baḥreyn adlı eser de Farsça olarak yazılmış ve günümüze ulaşmış kıymetli eserler arasında yer almaktadır. Eserin pek çok nüshasının olduğu, iki nüshasının da İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi içerisinde yer alan Esat Efendi Kütüphanesinde olduğu bilinmektedir. Eser iki cilt dört kitap şeklindedir. Daha önce birinci cilt birinci-ikinci kitap ve ikinci cilt birinci kitap tarafımızdan tanıtılmaya çalışılıp yayına sunulmuştur. Tanıtımını yaptığımız ikinci cilt Muhammed Şefîat tarafından 1936’da Lahor’da yayınlanmış, ardından Abdü’l Hüseyin Nevâi Bedân tarafından açıklamalar ve düzeltmeler eklenmiştir. Eser özellikle Hindistan’ın o zamanki durumu ve oradaki Türkler’in tarihi bakımından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca dönemin siyasi yapısı ve devletlerarası ilişkilerin anlaşılması açısından kıymetli bir konumdadır. Dönemin güçlü hükümdarları, etkin siyasi karakterli hakkında eserde bilgilerin yer alması bu alanda çalışma yapacak tarihçilere kolaylık sunacak niteliktedir. Eserde dönemin güçlü devlet adamları ve Melikliklerin hâkimiyet mücadeleleri de eserde ele alınan konular arasındadır. Daha önce tarafımızdan tanıtımı yapılan birinci cilt birinci kitapta yazar ve eser ile ilgili bilgilere yer verildiğinden bu cildin tanıtımı yapılırken tekrar olmaması açısından aynı konulara yer verilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

sa'deyn, matla-i, mecma-i, bahreyn, ikinci, cilt

Kaynakça

• KEMÂLEDDÎN ABDÜRREZZÂK SEMERKANDÎ, MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İNCELEMELER VE ARAŞTIRMALAR KURUMU