BİR ELEKTRONİK SÖZLÜK DENEMESİ: VİDEOLU BARTIN AĞZI SÖZLÜĞÜ

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 225 - 238, 28.04.2023

Özlem Artar , Furkan Kadir Topçu

https://doi.org/10.20322/littera.1199681

Öz

Sözlükler dillerin kelimelerinin depolandığı birimlerdir. Sözlüklerde yer alan kelimeler kültürün göstergesidir ve bu açıdan sözlükler bir kültür aracıdır. Ağız sözlükleri, bu alanda önemli bir yer kaplamaktadır. Bartın ağzına ait kelimelerin derlenerek dijital ortama aktarılması amacıyla yapılan bu çalışmada birincil kaynaklara ulaşılarak görüşmeler yapılmıştır. TÜBİTAK “2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı 2021 yılı 1. Dönem Çağrısı” kapsamında desteklenen “Videolu Bartın Ağzı Sözlüğü” projesi ile Bartın ağzına ait kelimeler birincil kaynaklardan sesli ve görüntülü olarak elde edilerek web sitesi oluşturulmuştur. Görüşmeler neticesinde 100 kelimeye ulaşılmıştır. Ulaşılan kelimelerin tarifleri birincil kaynaklardan elde edilmekle birlikte örnek cümleler kayıt altına alınmıştır. Bu kelimeler ayrıca temalandırılarak kelimelerin yoğunlaştığı alanlar belirlenmiştir. Bu çalışma, Bartın ağzının dijital alana aktarılması açısından bir ilk adım niteliğindedir. Kelimelerin sayısı, telaffuz sayıları artırılabileceği gibi aynı yöntemle farklı ağızlara ait çalışmalar yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

Bartın ağzı, elektronik sözlük, Telaffuz

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

2209-A 2021/1

Kaynakça

• Akar, Ali (2009). “Ağız Sözlükleri: Yöntem ve Sorunlar -I-“. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 4/4.
• Alyılmaz, Semra & Alyılmaz, Cengiz (2018). “Ağız Bilimi Çalışmalarının Türkçe Öğretimi Açısından Önemi”. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. 45.
• Aydeniz, Süleyman (2022). “Türk Dili Araştırmaları Yıllığı (TDAY) Belleten Dergisinde Ağız Konusu İle İlgili Makalelerin Analizi”. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi. 8/17.
• Buran, Ahmet (2002). “Konuşma Dili Yazı Dili İlişkileri ve Derleme Faaliyetleri”. Türkbilig. 2002/4. 97-104.
• Demir, Nurettin & Eker, Süer (2010). “Ankara Ağızları Sözlüğü Örneğinde Ağız Sözlükçülüğü Hakkında Bazı Tespitler”. Belleten. II.
• Doğru, Fatih (2017). “Eskişehir İli Manav Ağızlarının Genel Özellikleri”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 6/2.
• Erdem, Mehmet Dursun (2013). “Ağız Sözlükçülüğü Üzerine”. Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 8/13. 95-102.
• Göçer, Ali (2012). “Dil-Kültür İlişkisi ve Etkileşimi Üzerine”. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi. 50-57.
• İlhan, Nadir (2009). “Sözlük Hazırlama İlkeleri, Çeşitleri ve Özellikleri”. Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 4/4.
• Kansızoğlu, Hasan Basri (2012). “Konuşma Dili ve Yazı Dili Etkileşimi”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1/1. 217-235. Bartın.
• Kaplan, Mehmet (1983). Kültür ve Dil. Dergah Yayınları. İstanbul.
• Karasar, Niyazi (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara.
• Kaynak, Mehmet (2020). “Türkiye Türkçesi Ağızları Üzerine.” Kafdağı. 5/2.
• Keskin, Uğur & Saykılı, Abdullah (2017). “Video Sözlük Uygulamalarının Açık ve Uzaktan Öğrenme Materyali Olarak Kullanımı”. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi. 3/4. 43-61.
• Kocapınar, Pelin (2020). “Sözlük Nedir?”. Karadeniz Araştırmaları. XVII/68
• Korkmaz, Zeynep (1994). Bartın ve Yöresi Ağızları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Korkmaz, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Maden, Aslı (2020). “Elektronik Sözlük Kullanımının Sözlük Kullanmaya Yönelik Tutuma Etkisi: 5. Sınıf Örneği”. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi. 6/1. 22-35.
• MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Ortaylı, İlber (2006.) “İskenderiye Kütüphanesi”. Türk Kütüphaneciliği. 20/1. 85-88.
• Sakaoğlu, Saim (2022). Ağız Araştırmacılığımızın Kökenleri. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi.
• Yıldızöz, Rabia (2017). Bartın Merkez İlçe ve Köyleri Ağzı (İnceleme-Metinler-Sözlük). Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Yıldız, Muharrem & Özsoy, Yusuf (2016). “Bartın Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar”. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 1/1. 141-150.