SULTAN II. MURÂD’IN “ŞERH EYLEMEZ” REDİFLİ GAZELİ’NİN ŞERHİ

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 395 - 405, 28.04.2023

Gencay Zavotçu , Melike Aslıhan Ekşi

https://doi.org/10.20322/littera.1265221

Cited By: 1

Öz

Sultan I. Mehmed’in oğlu olan ve çocukluğu Amasya’da geçen II. Murad, babasıyla birlikte 1410. yılında Bursa’ya gitti. Devrin tanınmış bilgini İbn Arabşah’dan iyi bir eğitim aldı. On iki yaşında Rum vilâyeti beyliğiyle Amasya’ya gönderildi. Babasının 1421’de ölümü üzerine 6. Osmanlı padişahı oldu. Hükümdarlığı süresince önemli savaşlar yaptı, kazandığı bu savaşlar sonucu Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da genişleyip büyümesini sağladı. Hareketli geçen ömrü 1451’de, yakalandığı bir hastalık sonucu noktalandı. Hayır işlerine düşkünlüğü nedeniyle sağlığında Ebülḫayrât lakabı ile anıldı. Şair, yazar ve sanatçıları koruyup gözeten bir sultandı. Saza, söze ve eğlenceye düşkünlüğü Türk Mûsîkîsi üzerinde değerli eserler yazılmasına neden oldu. Zamanında Arapça ve Farsça’dan pek çok eser açık ve anlaşılır bir dille Türkçe’ye çevrildi. Şiir de yazdı, Osmanlı sultanları içinde ilk şiir söyleyen odur. Murâd ve Murâdî mahlaslarıyla yazdığı şiirlerinde ince aşk duygularına, rindâne ve dervişâne söyleyişlere yer verdi. Onun zamanında Edirne sarayında haftada iki gün olmak üzere şiir ve eğlence meclisleri düzenlendi, Edirne Sarayı bir edebiyat ve kültür merkezi özelliği kazandı. Bir dîvânının olduğu söylense de araştırmalar sonucu bu dîvânın III. Murâd’a ait olduğu anlaşıldı. Bu yazıda Murâdî mahlasıyla şiirler yazan Sultan II. Murâd’ın “şerh eylemez” redifli gazeli beyit beyit düzyazıya çevrilip açıklanacak, söz ve mana ilişkisi irdelenip incelenecektir. Varsa, sanatlar da tespit edilip belirtilecektir.

Anahtar Kelimeler

Murâdî, meclis, şiir, şâir