Öz
Kaynakça
- Efe, Z. (2021). Mehmed Bosnevî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 25(1), ss. 24-42.
- Erdem, C. & Er, H. (2021). Abdurrahman Câmî’nin Çihl Hadis’inin Türkçe Kırk Hadisler üzerindeki etkisinin eğitim açısından değerlendirmesi. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 12, ss. 317-331.
- https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr/
- https://sunnah.global
- Kandemir, M. Y. (2022). Kırk Hadis. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 25, ss. 466-469.
- Kaplan, Y. (2021). Muhlisî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5(1), ss. 171-194.
- Karahan, A. (2022). Kırk Hadis. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 25, ss. 469-473.
- Kazan Nas, Ş. (2022). “Sirrî” ya da “Sır” mahlaslı bir şairin “Şerh-i Medhiʾn-Nebî”si. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 5(3), ss. 1585-1665.
- Köksal, M. F. (2015). Yenipazarlı Valiʼnin İkinci Kırk Hadis Manzumesi. M. Ali Tanyeriʼnin Anısına Makaleler. (H. Aynur vd. Haz.). Ülke Yay. ss. 215-230.
- Levend, A. S. (1972). Dinî edebiyatımızın başlıca ürünleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Bellleten, ss. 35-80.
- Sevgi, A. (1999). Molla Câmî’nin “Erbaîn”i ve Türkçe Manzûm Tercümeleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (6), ss. 1-145.
- Sona, İ. & Keskin, M. S. (2019). Türk edebiyatında “Sırrî” mahlaslı şairler ve “Derviş Selim Sırrî Dîvânı”. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), ss. 16-36.
- Söylemez, İ. (2017). Türk İslam Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler. [Doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatı Tercüme ve Şerh Geleneği. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Yılmaz, M. (2013). Kültürümüzde ayet ve hadisler (ansiklopedik sözlük). Kesit Yayınları.
Öz
One of the essential sources of Classical Turkish literature is the sayings of the Prophet Muhammad. Among the most renowned religious texts are the "forty hadith" compilations, which contain the Prophet’s sayings delivered with the intention of guiding his companions. These hadiths and their translations have constituted a distinct literary genre in classical Turkish literature, appearing in both verse and prose forms. This study focuses on a verse translation of forty hadiths. The work under examination, titled Tercüme-i Hadis-i Erbain, consists of forty hadiths, forty explanatory quatrains (kıta), and a five-couplet kıta-style conclusion (hatime). Two extant manuscripts of this work are known. The first is held in the Süleymaniye Library, Cahit Öztelli Collection, catalogued under number 243, and is attributed in the library record to a poet named Sırrî. The second manuscript is found in the Süleymaniye Library, Manuscript Donations Collection, under collection number 5913-007, where it is recorded under the title El-Ehâdîsü’l-Erba’ûn, spanning folios 45 to 54. In a separate publication, this copy is described as a unique manuscript and attributed to a poet named Sheikh İlâhî. This study discusses the possible authorship of the work, examines its content, form, and manuscript features, and includes a critical edition of the text. By focusing on a work embedded in the tradition of verse translations of forty hadiths, the study aims to contribute to the broader field of Turkish literature and its poetic hadith translation tradition.
Anahtar Kelimeler
Classical Turkish literature Verse Translation of Forty Hadiths Sırrî Sheikh İlâhî.
Kaynakça
- Efe, Z. (2021). Mehmed Bosnevî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 25(1), ss. 24-42.
- Erdem, C. & Er, H. (2021). Abdurrahman Câmî’nin Çihl Hadis’inin Türkçe Kırk Hadisler üzerindeki etkisinin eğitim açısından değerlendirmesi. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 12, ss. 317-331.
- https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr/
- https://sunnah.global
- Kandemir, M. Y. (2022). Kırk Hadis. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 25, ss. 466-469.
- Kaplan, Y. (2021). Muhlisî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5(1), ss. 171-194.
- Karahan, A. (2022). Kırk Hadis. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 25, ss. 469-473.
- Kazan Nas, Ş. (2022). “Sirrî” ya da “Sır” mahlaslı bir şairin “Şerh-i Medhiʾn-Nebî”si. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 5(3), ss. 1585-1665.
- Köksal, M. F. (2015). Yenipazarlı Valiʼnin İkinci Kırk Hadis Manzumesi. M. Ali Tanyeriʼnin Anısına Makaleler. (H. Aynur vd. Haz.). Ülke Yay. ss. 215-230.
- Levend, A. S. (1972). Dinî edebiyatımızın başlıca ürünleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Bellleten, ss. 35-80.
- Sevgi, A. (1999). Molla Câmî’nin “Erbaîn”i ve Türkçe Manzûm Tercümeleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (6), ss. 1-145.
- Sona, İ. & Keskin, M. S. (2019). Türk edebiyatında “Sırrî” mahlaslı şairler ve “Derviş Selim Sırrî Dîvânı”. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), ss. 16-36.
- Söylemez, İ. (2017). Türk İslam Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler. [Doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatı Tercüme ve Şerh Geleneği. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Yılmaz, M. (2013). Kültürümüzde ayet ve hadisler (ansiklopedik sözlük). Kesit Yayınları.
Öz
Klasik Türk edebiyatının temel kaynaklarından biri de Hz. Muhammed’in sözleridir. Hz. Muhammed’in Müslümanlara rehberlik etmek amacıyla söylediği hikmetli sözleri içeren kırk hadis metinleri, dinî içerikli eserler arasında en çok bilinen ve en fazla rağbet gören örneklerdendir. Hadisler ve onların tercümeleri, klasik edebiyatımızda hem manzum hem de mensur biçimlerde pek çok esere konu olmuş, bu yönüyle kendine özgü bir edebî tür meydana getirmiştir. Bu çalışmanın konusu da manzum olarak kaleme alınmış bir kırk hadis tercümesi hakkındadır. Kırk hadis, hadisleri açıklayan kırk kıta ve beş beyitten oluşan bir hatime bölümünden meydana gelen, “Tercüme-i Hadis-i Erbain” adlı bu eserin aynı kütüphanede iki farklı nüshası bulunmaktadır. İlk nüsha Süleymaniye Kütüphanesi Cahit Öztelli Koleksiyonu’nda 243 numarada kayıtlı olup eser, kütüphane kaydında Sırrî adlı bir şaire ait olarak gösterilmiştir. İkinci nüsha ise yine Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar Koleksiyonu’nda, 5913-007 numarada “El-Ehâdîsü’l-Erba’ûn” adıyla kayıtlı yazmanın 45 ile 54. yaprakları arasında yer almaktadır. Bu nüsha, başka bir yayında eserin tek nüshası olarak tanıtılmış ve eserin, Şeyh İlâhî’ye ait olduğu belirtilmiştir. Bu çalışmada ise mezkur eserin muhtemel yazarı tartışılıp, içerik, şekil ve nüsha özellikleri değerlendirildikten sonra edisyon-kritikli metnine yer verilmiştir. Çalışma, Türk edebiyatında manzum kırk hadis tercüme geleneğine yeni bir katkı sunmayı amaçlamakta, bu geleneğe eklemlenen bir metne odaklanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Edebiyatı Manzum Kırk Hadis Tercümesi Sırrî Şeyh İlâhî.
Kaynakça
- Efe, Z. (2021). Mehmed Bosnevî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 25(1), ss. 24-42.
- Erdem, C. & Er, H. (2021). Abdurrahman Câmî’nin Çihl Hadis’inin Türkçe Kırk Hadisler üzerindeki etkisinin eğitim açısından değerlendirmesi. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 12, ss. 317-331.
- https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr/
- https://sunnah.global
- Kandemir, M. Y. (2022). Kırk Hadis. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 25, ss. 466-469.
- Kaplan, Y. (2021). Muhlisî’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5(1), ss. 171-194.
- Karahan, A. (2022). Kırk Hadis. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 25, ss. 469-473.
- Kazan Nas, Ş. (2022). “Sirrî” ya da “Sır” mahlaslı bir şairin “Şerh-i Medhiʾn-Nebî”si. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 5(3), ss. 1585-1665.
- Köksal, M. F. (2015). Yenipazarlı Valiʼnin İkinci Kırk Hadis Manzumesi. M. Ali Tanyeriʼnin Anısına Makaleler. (H. Aynur vd. Haz.). Ülke Yay. ss. 215-230.
- Levend, A. S. (1972). Dinî edebiyatımızın başlıca ürünleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Bellleten, ss. 35-80.
- Sevgi, A. (1999). Molla Câmî’nin “Erbaîn”i ve Türkçe Manzûm Tercümeleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (6), ss. 1-145.
- Sona, İ. & Keskin, M. S. (2019). Türk edebiyatında “Sırrî” mahlaslı şairler ve “Derviş Selim Sırrî Dîvânı”. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), ss. 16-36.
- Söylemez, İ. (2017). Türk İslam Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler. [Doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatı Tercüme ve Şerh Geleneği. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Yılmaz, M. (2013). Kültürümüzde ayet ve hadisler (ansiklopedik sözlük). Kesit Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Osmanlı Sahası Klasik Türk Edebiyatı |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 22 Ekim 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 11 Sayı: 4 |
Kaynak Göster
İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.
