Türkiye’de 2000-2020 Döneminde Tarımsal Destekleme Politikalarının Gelişiminin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 36 - 46, 31.12.2020

Sema Ezgi Yüceer , Sibel Tan , Arif Semerci

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de 2000 yılından günümüze kadar olan tarımsal destekleme politikalarında yaşanan değişmeler ve gelişmeler incelenmiştir. Çalışmanın ana materyalini ikincil kaynaklardan elde edilen veriler oluşturmuştur. Değerlendirilen bulgulara göre; 2019 yılında Türkiye’nin tarımdan elde edilen gayri safi üretim değerinin yaklaşık %13’ü uygulanan tarım politikaları sonucunda oluşmaktadır. Bu değer AB ve OECD ortalamalarının altında iken; ABD’nin üzerinde seyretmektedir. Türk tarım sektörü; uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen politikalar sonucunda olumsuz olarak en fazla etkilenen sektörlerden biridir. Türkiye’nin olumsuz etkilenmemesi yönünde etkili olacak tedbirler alınması ve mevcut durumun ülkenin kendi iç dinamikleri özelinde değerlendirmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

tarım politikası, değişim, tarımsal desteklemeler

Kaynakça

• Aktas, E., ve Tan, S. 2007. Tarım Politikasındaki Değişiklikler ve Bağcılık: Çanakkale İli Örneği. University Library of Munich, Germany.
• Anonim, 2001. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Erişim: Http://Www.Sbb.Gov.Tr/Wp-Content/Uploads/2018/11/Sekizinci-Be%C5%9f-Y%C4%B1ll%C4%B1k Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2001-2005.Pdf Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Anonim, 2006. Tarım Kanunu, Erişim: Https://Www.Resmigazete.Gov.Tr/Eskiler/2006/04/20060425-1.Htm Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Anonim, 2008. T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Temel Tarımsal Göstergeler, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. Erişim: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Temel_Tarimsal_Gostergeler_Main-Agriculturel-Indicators.pdf Erişim Tarihi: 05.05.2020
• Anonim, 2015. Tarım ve Orman Bakanlığı Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2014-2020). Erişim: Https://Kkp.Tarim.Gov.Tr/Ukks%20(2014-2020).Pdf, Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Anonim, 2018. Tarım ve Orman Bakanlığı 2018-2022 Stratejik Plan. Erişim: Https://Www.Tarimorman.Gov.Tr/Sgb/Lists/Duyuru/Attachments/87/2019 2023%20stratejikplan.Pdf Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Anonim, 2019a. Tarım ve Orman Bakanlığı. Erişim: Https://Www.Tarimorman.Gov.Tr/Bugem/Haber/536/2020-Yili-Tarim-Havzalarinda Desteklenecek-Urun-Listeleri Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Anonim, 2020a. Tarım ve Orman Bakanlığı 2019 Yılı Faaliyet Raporu. Erişim: Https://Www.Tarimorman.Gov.Tr/Sgb/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/2019%20yili%20faaliyet%20raporu.Pdf Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Anonim, 2020b. Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim: Http://Www.Sbb.Gov.Tr/Tarim/ Erişim Tarihi: 05.05.2020
• Anonymous, 2015. OECD-FAO Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2015. Erişim: https://www.oecd-ilibrary.org/agriculture-and-food/agricultural-policy-monitoring-and-evaluation-2015_agr_pol-2015-en Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Anonymous, 2020. OECD Erişim: Https://www.Oecd.Org/Turkey/, Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Arslan, E. ve Solak, A. 2019. Tarım Politikası ve Türkiye’de 2002 Yılı Sonrası Uygulanan Tarımsal Destekler. International Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, 5(19): 790-804.
• Ataseven, Y., 2016. Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikaları: Genel Bakış ve Güncel Değerlendirmeler. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Çiftçi ve Köy Dünyası Dergisi, 375, 54-59.
• Ataseven, Y., Arısoy, H., Gürer, B., Demirdöğen, A., ve Olhan, N. Ö. E. 2020. Küresel Tarım Politikaları ve Türkiye Tarımına Yansımaları. Türkiye Ziraat Mühendisliği 9. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, 11.
• Ates, H. C., Yilmaz, H., Demircan, V., Gul, M., Ozturk, E., ve Kart, M. Ç. O. 2017. How Did Post-2000 Agricultural Policy Changes İn Turkey Affect Farmers? A Focus Group Evaluation. Land Use Policy, 69, 298-306.
• Bayramoğlu, Z., Oğuz, C., Arısoy, H., ve Karakayacı, Z. 2012 Türkiye’de Uygulanan Tarımsal Desteklerin Tarım İşletmelerinin Ekonomik Sürdürülebilirliğine Etkisi: Konya İli Örneği. TÜBİTAK Projesi.
• Demirdöğen, A., ve Olhan, E. 2014. Türkiye ve Rusya Tarımsal Ticaretinin Politika Değişimi Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Journal Of Agricultural Economics, 20(2).
• Doğan, H., ve Gürler, A. 2015. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Kapsamında Yeşilırmak Tarım Havzasında Yetiştirilen Tarım Ürünlerinin Arz Duyarlılığı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25(3), 231-243.
• Güresinli, C. N. 2015. Avrupa Birliği ve Türkiye Tarımsal Destekleme Politikaları ve Yapısal Politikalarının Tarihi Gelişiminin Değerlendirilmesi. Danışman: Kürşad İmga, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı AB Uzmanlık Tezi, Ankara, Eylül, 16-23.
• Koç, A. A., Dede, İ., Bayaner, A., Kıymaz, T., Yavuz, F., Dellal, İ., ve Başarır, E. P. 2015. Dünya'da ve Türkiye'de Tarım Politikalarında Değişimler ve Arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi (TÜMMOB), 33-61.
• Oğuz, H., Öğüt, H., ve Gökdoğan, O. 2012. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modelinin Biyodizel Sektörüne Etkisinin İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2, Ek: A), 77-84.
• Olhan, E. 2012. Türkiye’de Reformlar Kapsamında Yoksullaşan Tarım Sektörü. X. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 1, 145-152.
• Sayın, C., Gülçubuk, B., Bozoğlu, M., Koçak, A., Özalp, A., İlbasmış, O. S. E., ve Ceylan, M. 2015. Türkiye’de Tarımsal Yapıda Değişim ve İzlenen Politikalar. Türkiye Ziraat Mühendisliği 8. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, 9.
• Semerci, A. 2019. Türkiye’de Tarımsal Destekleme Uygulamaları. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 181-186.
• Tan, S., Hasdemir, M. ve Everest, B. 2015 Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikaları, International Conference on Eurasian Economies.
• Tan, S., Kumuk, T., Savran, F., ve Everest, B. 2010. Türkiye’de 2000 Yılı Sonrası Uygulanan Tarım Politikaları: Tarım Reformu Uygulama Projesi–ARIP. Türkiye 9. Tarım Ekonomi Kongresi, Şanlıurfa.
• Yavuz, F. 2005. Türkiye’de Tarım. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1-252.
• Yeni, R. Tarımsal Desteklemelerle Tarım Sektörüne Aktarılan Kaynaklar, ZMO. Erişim: https://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/5df63609809c7a2_ek.pdf?sube= Erişim Tarihi: 05.05.2020
• Yıldız, F. 2017. Türkiye’de Merkezi Yönetim Bütçesinden Yapılan Tarımsal Destekleme Ödemelerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi: 2006–2016 Dönemi. Sayıştay Dergisi, 104, 45-63.