Yerel Yönetimlerin Covid-19 İle İmtihanı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 4, 117 - 127, 31.12.2021

Nahit Bek Aslı Bek

Öz

Bazı bilim insanları tarafından “21. yüzyılın vebası” olarak nitelendirilen Covid-19 salgını, insan yaşamını her açıdan etkisi altına alan küresel bir salgın olarak tarihdeki yerini almıştır. Dünyanın işleyişini (siyasi, ticari, kültürel vb. ilişkiler) derinden sarsan covid-19 kurumsal yapıların işleyişini de aynı ölçüde etkilemiştir. Belediye yönetimleri de yerel ölçekde temel hizmet sağlayan kurumlar olması hasebiyle salgınla mücadelede ciddi bir imtihan vermişlerdir/vermektedirler. Etkisini hala devam ettiren covid-19 ile mücadelede belediyelerin görev ve yetkileri ile gerçekleştirdiği faaliyetler çalışmanın odak noktasında yer almaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı İBB’nin salgınla mücadele sürecinde gerçekleştirmiş olduğu faaliyetleri, görev ve sorumlulukları ile karşılaştırarak bu kapsamda bir değerlendirme yapmaktır. Uluslararası kuruluşların raporları, İBB’nin faaliyet raporları, ulusal ve yerel basında yer alan haberler araştırmanın verilerini elde etmek için yararlanılan kaynaklardır. Araştırma sonucunda İBB’nin salgınla mücadele kapsamında sosyal yardımlar başta olmak üzere dezenfekte işlemleri, maske üretimi gibi normal dönemlerde gerçekleştirilen hizmetlerin dışında hizmetler sunduğuna rastlanmıştır. Bununla beraber merkezi idare ve diğer paydaşların dahil olduğu yönetişim odaklı bir sürecin zayıf olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Yerel yönetimler, İstanbul büyükşehir belediyesi, salgın

Local Governments' Challenge Wıth Covıd-19: The Case Of Istanbul Metropolıtan Munıcıpalıty

Öz

Described as the "plague of the 21st century" by some scientists, the Covid-19 epidemic has taken its place in history as a global epidemic that affects human life in every aspect. Covid-19, which profoundly shook the functioning of the world (political, commercial, cultural etc.), also affected the functioning of institutional structures to the same extent. Municipal governments also give a serious test in the fight against the epidemic, as they are institutions that provide basic services at the local scale. In the fight against Covid-19, which continues its impact, the duties and authorities of the municipalities and their activities are at the focus of the study. Istanbul Metropolitan Municipality (IBB) constitutes the sample of the study. The study aims to evaluate by comparing the activities, duties, and responsibilities of IBB during the fight against the epidemic. The reports of international organizations, the annual reports of IBB, the news in the national and local press are the sources used to obtain the data of the research. As a result of the research, it was found that IBB provides extra services other than the services performed in normal periods, such as social assistance, disinfection processes, and mask production, within the scope of fighting the epidemic. However, it can be said that a governance-oriented process involving the central administration and other stakeholders is weak.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Istanbul Municipality, local governments

Kaynakça

• Aslan, Recep (2020). “Tarihten Günümüze Epidemiler, Pandemiler ve Covid-19” Ayrıntı Dergisi, 8(65): 35-41.
• Budak, Fatih ve Korkmaz, Şerif (2020). COVID-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
• Bilgili, M.Y., (2020). Merkezi Yönetim, Yerel Yönetimler ve Koronavirüs (COVİD- 19) Salgını, Turkish Studies, 15(6), 219-235
• Demir Uslu, Yeter, (2021). Yerel Yönetimlerin Sağlık Hizmet Sunum Rolleri ve Faaliyetleri: AB Ülkeleri ve Türkiye, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(2), 923-940
• Güler, A. ; Halıcıoğlu, B. ; Taşğın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Seçkin Yayınevi: Ankara.
• Gürün, Fethi, (2018). Belediyelerde Sağlık Hizmetlerinin Türk Mevzuatındaki Yeri, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:6, ss.125-150
• İBB Koronavirüsle Mücadele İçin Yardım Kampanyası Başlattı, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/ibb-koronavirusle-mucadele-icin-yardim- kampanyasi-baslatti/1784820, Erişim tarihi: 2.09.2021
• İBB Koronavirüsle Mücadele Faaliyet Raporu Mart-Nisan 2020, https://4sdh5ekllrln.merlincdn.net/wp-content/uploads/2020/06/iBB-Koronavirus-Faaliyet-Raporu-Mart-Nisan.pdf Erişim tarihi 20.8.2021
• İBB Koronavirüsle Mücadele Faaliyet Raporu Mayıs-Haziran 2020, https://4sdh5ekllrln.merlincdn.net/wp-content/uploads/2020/12/covit-bulten-mayis-haziran-YEDEK01.pdf Erişim tarihi 20.8.2021
• İBB Bilimsel Danışma Kurulu 3. Zirve Değerlendirme Raporu Nisan 2021, https://koronavirus.ibb.istanbul/wp-content/uploads/2021/04/IBB-BDK-3.zirve- raporupdf Erişim tarihi 21.8.2021
• “İlk KoronaVac Aşısı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya Yapıldı” https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/ilk-coronavac-asisi-saglik-bakani-kocaya-yapildi/2108932, Erişim Tarihi: 30.08.2021
• İşlek E, Özatkan Y, Bilir MK, Arı HO, Çelik H ve Yıldırım HH. (2020). COVID-19 Pandemi Yönetiminde Türkiye Örneği: Sağlık Politikası Uygulamaları ve Stratejileri. TÜSPEC Rapor: 2020/2, TÜSPE Yayınları, Ankara.
• Kıral, Bilgen, (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yönetemi Olarak Doküman Analizi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:15, ss.170-189
• Sevin, Bektaş, Çelen, Kozioğlu, Oğuz, Kavak, Bitlis, M., Şalgam ve Çınar (2020) Bir Eko-Sosyal Kriz olarak Covid-19 salgını ve sürdürülebilirlik. Escarus Yayınları, İstanbul.
• Serinikli, Nilüfer (2021). “Covid 19 salgın sürecinde örgütsel değişim: uzaktan/evden çalışma modeli”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi The Journal of International Social Sciences Cilt: 31, Sayı: 1, Sayfa: 277-288.
• Sert Karaaslan, Yeşim, (2020). “Dünya’da Kovid-19’a Karşı 120’den Fazla Aşı Üzerinde Çalışılıyor” https://www.aa.com.tr/tr/dunya/dunyada-kovid-19a-karsi- 120’den-fazla-asi-uzerinde-calisiliyor/2039664, Erişim Tarihi: 20/08/2021
• Şahin, Salih Kenan, (2009). Sağlıkta Yerel Yönetimlerin Rolü, https://www.sdplatform.com/Yazilar/Kose-Yazilari/181/Saglikta-yerel-yonetimlerin- rolu.aspx
• Sharan B. Merrıam. Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, Nobel Akademik Yayıncılık, 2015
• Sputnik Türkiye, (2020). İstanbul’da Yeni coronavirüs Önlemleri, İBB’ye ait Spor Salomları ve Atatürk Havalimanı Hastane Olarak Kullanılabilir” https://tr.sputniknews.com/20200327/imamoglu-koronavirus-onlemlerini-acikladi-sokaga-cikmamayla-ilgili-kararlar-daha-radikal-sekilde-1041697716.html, Erişim tarihi: 01.09.2021
• Marmara Belediyeler Birliği, (2020). İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Koronavirüs Tedbirleri, https://marmara.gov.tr/covid-19/istanbul-buyuksehir-belediyesinin- koronavirus-tedbirleri/, Erişim tarihi: 01.09.2021
• T.C. Sağlık Bakanlığı Covid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu, https://covid19asi.saglik.gov.tr/, Erişim Tarihi: 09.09.2021
• Turan, Abdulmenaf, (2020). Türkiye’de Covid-19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, 1-25
• Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük, “patojen” https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 25/08/2021
• Who, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Koronavirüs (Covid-19) Panosu- https://covid19.who.int/ Erişim Tarihi: 20/08/2021
• Alfa, Beta, Delta, Gamma… Koronavirüs Varyantları Neler? Hangi Varyant Ne Kadar Etkiliyor? https://tr.euronews.com/2021/06/30/alfa-beta-delta-gamma-koronavirus- varyantlar-neler-hangi-varyant-ne-kadar-etkili Erişim Tarihi: 24.08.2020
• İBB Binlerce Vatandaşın Ssoyal Yardımını Kesip Borç Avans Sistemini Getirmiş, https://www.haber365.com.tr/ibb-binlerce-vatandasin-sosyal-yardimini-kesip-borc- avans-sistemini-getirmis-h266064, Erişim tarihi: 16.9.2021
• İBB’nin Sosyal Yardımları Kesildi. https://www.sabah.com.tr/yasam/2021/09/16/ibbnin-sosyal-yardimlari-kesildi Erişim Tarihi: 16.9.2021
• İBB’den İstanbulluya Nakit Destek, https://www.ibb.istanbul/arsiv/38151/ibbden- istanbulluya-nakit-destek Erişim tarihi: 10.9.2021
• İstanbul’unToplu Taşıma Sorunu, https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gunaydin/sb-mevlut_tezel/2020/11/30/istanbulun-toplu-tasima-sorunu Erişim tarihi: 10.9.2021
• 3/7/2005 kabul tarih ve 5393 kanun numaralı Belediye Kanunu, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarih:13/7/2005, Sayı:25874
• 10/7/2004 kabul tarih ve 5216 kanun numaralı Büyükşehir Belediye Kanunu, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarih:23/7/2004, Sayı:25531
• 5/1/1961 kabul tarih ve 224 kanun numaralı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarih:12/1/1961, Sayı:10705