Determining the Population Fluctuation of the Mediterranean Fruit Fly, Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824), in Some Fruit Orchards in Bayramiç (Çanakkale)

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 10, 17 - 28, 30.12.2024

Mestan Akçil Burak Polat

Öz

This study was conducted in 2021-2022 in the Bayramiç district of Çanakkale province to determine the population development of the Mediterranean fruit fly [Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824)] in quince, Bayramiç beyazı (nectarine), apple, fig, cherry, peach, and persimmon orchards. In the selected orchards, one McPhail and delta-type pheromone trap were installed. Additionally, 100 fruits were randomly inspected in the orchards to determine the damage rate. The first adult flights were detected in a peach orchard on August 2, 2021, when the total effective temperature was 1255 degree-days. The following year, on July 29, the first adult flights were observed with a total effective temperature of 1146 degree-days. The highest number of adult individuals in the traps was recorded on November 8, 2021, with 486 individuals (adult/2traps) in a persimmon orchard. Additionally, Bayramiç beyazı was identified as a new host for the pest. The study found the damage rates in the orchards where C. capitata was detected as follows: 15.6% in the persimmon orchard, 14% in the peach orchard, 8.6% in the Bayramiç white orchard, and 6.1% in the quince orchard.

Anahtar Kelimeler

Pest, Population Development, Pheromone Trap, Delta Trap, McPhail Trap

Proje Numarası

FYL-2021-3801

Bayramiç (Çanakkale) İlçesinde Akdeniz Meyve Sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824)’nın Bazı Meyve Bahçelerinde Popülasyon Gelişmesinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, 2021-2022 yıllarında Çanakkale ilinin Bayramiç ilçesinde ayva, Bayramiç beyazı (Nektarin), elma, incir, kiraz, şeftali ve Trabzon hurması bahçelerinde Akdeniz meyve sineğinin [Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824)] popülasyon gelişmesinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmanın yapıldığı bahçelere birer adet McPhail ve delta tipi feromon tuzakları asılmıştır. Ayrıca, bahçelerde zarar oranını belirlemek için rastgele 100 meyve kontrol edilmiştir. İlk ergin uçuşları, 2021 yılında etkili sıcaklıklar toplamının 1255 gün-derece olduğu 2 Ağustos tarihinde şeftali bahçesinde tespit edilmiştir. Ertesi yıl ise etkili sıcaklıklar toplamının 1146 gün-derece olduğu 29 Temmuz tarihinde tespit edilmiştir. Tuzaklarda en fazla ergin birey, 2021 yılında 8 Kasım tarihinde 486 (adet/2 tuzak) olarak Trabzon hurması bahçesinde tespit edilmiştir. Ayrıca, Bayramiç beyazı, zararlının yeni konukçusu olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, C. capitata’nın zararının tespit edildiği bahçelerdeki zarar oranları Trabzon hurması bahçesinde %15,6, şeftali bahçesinde %14, Bayramiç beyazı bahçesinde %8,6 ve ayva bahçesinde %6,1 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zararlı, Popülasyon Gelişmesi, Feromon Tuzak, Delta Tuzak, McPhail Tuzak

Proje Numarası

FYL-2021-3801

Kaynakça

• Avcı, H.İ., 2022. Çanakkale ilinde Tropinota (Epicometis) hirta (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae) erginlerinin farklı kültür bitkilerinde mevsimsel uçuşunun belirlenmesi. ÇOMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Başpınar, H., Çakmak, İ., Koçlu, T. ve Başpınar, N. 2009. Aydın ili meyve bahçelerinde Akdeniz meyve sineği Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nin biyo-ekolojisi, zararı, yayılışı ve turunçgil bahçeleri üzerindeki çalışmaları. TOVAG 105O17, 56s Isparta.
• Bodenheimer F.S. 1958 (yazılış, 1939). Türkiye’de ziraata ve ağaçlara zararlı olan böcekler ve bunlarla savaş hakkında bir etüd, Ankara.
• Buğday, M., Keçeci, M. 2020. Elâzığ ve Malatya illerinde, Akdeniz meyve sineğinin bazı biyo-ekolojik özellikleri ile zarar durumu üzerine çalışmalar. Derim 2020/37(1):64-75.
• Büyükbaş, B., 2019. Kayseri İli Meyve Bahçelerinde Akdeniz Meyve Sineği, Ceratitis capitata Wiedemann (Diptera: Tephritidae)’nin Yayılışı, Popülasyon Yoğunluğu ve Zararı Üzerine Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Christenson F, Foote RH, 1960. Biology of fruit flies. Annual Review of Entomology, 5: 171-192. Elekçioğlu, N. Z., 2009. Akdeniz meyve sineği. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (1): 61-65, Adana.
• Elitaş, İ., 2022. Bursa ilinde bulunan bazı meyve bahçelerinde Akdeniz meyvesineği [Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)] ergin popülasyon değişiminin belirlenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi.
• Güler, C., 2022. Şanlıurfa ili nar bahçelerinde Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae)’nin popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranı. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• İleri, M., 1961. Türkiye’de Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata Wied.) durumu ve mücadelesi. Tarım Bakanlığı, Ankara Zirai Mücadele Enstitüsü Md. Yayını, Ankara 38s.
• Kılıç, G., Demirel, N. 2018. A population fluctuation and damage rates of Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) on persimmon fruits in turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 27(7), 5072- 5077.
• Kütük M., Yaran M., Hayat R., Koyuncu M.Ö., Görmez V., Aytekin H.U. 2013. The determination of fruit fly (Diptera: Tephritidae) fauna in Adıyaman, Kilis, and Şanlıurfa provinces with a new record for Turkish fauna. Turkish Journal of Zoology, 37(1): 38-49.
• Liquido, N., Shinoda, L., Cunningham, R. 1991. Host plants of the mediterranean fruit fly (Diptera: Tephritidae) an annotated world review. Entomological Society of America, Miscellaneous Publications, 77.
• Mansour, M., Mohamad, F. 2016. Seasonal occurrence of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae) in southern Syria. Polish Journal of Entomology, 85(3).
• Mustafa, T. M., Abdel-Jabbar, S. 1996. Studies on some hosts of the medfly Ceratitis capitata Wied.(Diptera: Tephritidae) in the central highlands of Jordan. Arab Journal of Plant Protection, 1996(14):2 pp. 91-95.
• Özkan, C., 1993. Doğu akdeniz bölgesi’nde Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nın konukçu değişimi üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Ricalde, M.P., Nava, D.E., Loeck, A.E, Donatti, M.G. 2012. Temperature dependent development and survival of Brazilian populations of the mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata, from tropical, subtropical and temperate regions. Journal of Insect Science, 12(1): 33, Brasil.
• Saleh, A., El-Hamalawii, M. 2004. The population dynamics of the mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata Wied. Diptera: Tephritidae in some fruit orchards in gaza strip. An-Najah University Journal for Research-A (Natural Sciences), 18(2), 249-265.
• Satar, S., Tiring, G., İşpınar, D., Algan, A. R. 2016. Ceratitis capitata Wied.(Diptera: Tephritidae)’nın altıntop bahçelerinde popülasyon dalgalanması ve sıcaklığın gelişimine etkisi. Bitki Koruma Bülteni, 56(4), 429-440.
• Souza-Filho, M. D., Raga, A., Azevedo-Filho, J. A., Strikis, P. C., Guimarães, J. A., Zucchi, R. A. 2009. Diversity and seasonality of fruit flies (Diptera: Tephritidae and Lonchaeidae) and their parasitoids (Hymenoptera: Braconidae and Figitidae) in orchards of guava, loquat and peach. Brazilian journal of Biology, 69, 31-40.
• Tamer, E. 2022. Iğdır ili meyve bahçelerinde Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae))’nin popülasyon gelişimi, yoğunluğu ve bulaşıklık oranlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Tiring, G. 2015. Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae)’nın Balcalı (Adana)’da farklı meyve bahçelerindeki popülasyon dalgalanması ve laboratuvar koşullarında sıcaklığın gelişme süresine etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Tiring, G., Satar, S. 2017. Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nın bazı meyve bahçelerinde popülasyon dalgalanması. Türkiye Entomoloji Bülteni, 7(3), 239-247.
• TUİK, 2021. Yıllık rapor. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022, http://www.tuik.gov.tr. TUİK, 2022. Yıllık rapor. Erişim tarihi: 16 Ocak 2023, http://www.tuik.gov.tr.
• Üçpınar, N. Ş. 2019. Meram (Konya) ilçesinde şeftali bahçelerinde Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae)’nin popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Vera, M.T., Rodriguez, R., Segura, D.F., Cladera, J.L., Sutherst, R.W. 2002. Potential geographical distrubituon of the mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae), with emphasis on argentina and Australia. Environ. Entomol., 31(6) 1009-1022.
• Zümreoğlu, A. 1990. Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata Wied) tuzak sistemlerinin kısır böcek salma tekniğinde kullanılmak üzere standardize edilmesi: Ege bölgesinde çeşitli tuzak sistemlerinin etkinliği üzerine 2 yıllık araştırmalar. Türk Entomoloji Dergisi, 14(3): 155-166.