İNGİLİZCEDE VE AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE ŞİİRSEL METİNLERDE BENZER KAVRAMLARA DAYALI METAFORLAR

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 11, 28.06.2022

Gülşen Memmedli

Öz

Şiirsel metinlerin doğasında var olan belirsizliğin algılanması ve yorumlanması çok karmaşık bir süreçtir ve dilsel çerçevenin ötesine geçip belirli düşünme modellerine dayanır. Üslupbilim, edebi ve edebi olmayan metinlerde dil aracılığıyla anlamın yaratılmasını inceler. Edebi metinlerin temel özelliği olarak, sanatsal ifade araçları sadece dil yapılarına değil, aynı zamanda düşünce ve düşünce biçimlerine de bağlıdır. Metaforlaşma, kavramsal metafor teorisine göre iki alan bilgisi yapıları arasındaki etkileşim sürecine dayanır; kaynak alan (source domain) ve hedef alan (target domain). Hakkında daha fazla bilgiye sahip olduğumuz kaynak alan hedef alanla ilgili algımızı şekillendirmede kilit bir rol oynar. Kaynak alan için temel bilgi noktası insanların çevre ile olan ilişkisi olup, dünyayı algılarken yaşadıkları deneyimler büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, kavramsal alan, insan deneyimlerinin sistematik organizasyonundan doğar.
Kavramsal metaforlar sadece dil ve düşüncede değil, toplumsal gerçeklikte de oluşur. Bu kavramsal metaforlar, farklı kültürel modellerin ortaya çıkmasında da önemli bir rol oynamaktadır. Bu anlamda aynı kavramların farklı halkların dillerinde farklı ya da benzer kavramlarla ifade edilmesi sadece dillerin değil kültürlerin de karşılaştırılmasına olanak sağlamaktadır. Makale, Azerbaycan ve İngiliz manzum metinlerinden seçilen çeşitli örnekler temelinde şiir dilinde soyut zaman ve aşk kavramlarının gelişme biçimlerini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

metafor, kavramsal, zaman, aşk, duygu

Kaynakça

• Browning Elizabeth Barrett. 1902. The red letter library., p. 278 Daniel S. 2004. Poems, Poemhunter- The World's Poetry Archive, 83
• Kürçaylı Ə. 2004. Seçilmiş əsərləri. Bakı, “Şərq-Qərb” 400 səh.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. 1980. Conceptual Metaphor in Everyday Language, The Journal of Philosophy, 77(8), 453-486.
• Gibbs, R. 1994. The poetics of mind: Figurative thought, language, and understanding. New York: Cambridge University Press.
• Kövecses Z. 2000. Metaphor and Emotion Language, Culture, and Body in Human Feeling, Cambridge University Press, s. 224
• İsaxanlı, H., Azərbaycan sevgi poeziyası. Birinci cild. Xəzər universiteti nəşriyyatı, 2008, 235 səh.
• Rövşən R. Nəfəs kitablar kitabı (şeir, nəsr, esse) Bakı, Qanun nəşriyyatı, 728 s. 2017.
• Paterson, A. B. 1993. Collected verses, Penguin books, p. 290.
• Juster N. 1961. The Phantom Tollbooth. p. 156.