Analyzing the Technology Dimension of Exhibitions in Changing Museums and Museology: The Case of Bursa Panorama Museum

Yıl 2020, Sayı: 2, 67 - 100, 28.12.2020

Ayşe Burcu Zülfikar Özgür Ediz

Öz

Değişen Müze ve Müzecilikte Sergilemenin Teknoloji Boyutunun İncelenmesi: Bursa Panorama Müzesi Örneği

Öz

Antik Yunan’da ilham perilerinin tapınağından ismini alan müzeler, köklü geçmişe sahip bir oluşumdur. Bu oluşum, canlı varlık gibi değişimler geçirerek kapsamlarını genişletmesiyle günümüze kadar gelmiştir. Açık hava müzeleri, bilim müzeleri, çağdaş sanat müzeleri gibi birçok müze türleri ortaya çıkarken bunlardan biri de “panorama müzeleri” olmuştur. 360 derecelik kesintisiz resim sanatı olarak bilinen panorama sanatı; gezici çadırlardan müzelere taşınarak, o mekanlarda dairesel formu ile biçim ve içerik açısından hakimiyet kurmuştur. Savaş, kent ve doğa tarihi sahnelerini barındıran panorama sanatı ve üçboyutlu anlatım teknikleri ile panorama müzeleri, bulunduğu yüzyıllarda ziyaretçileri etkilemiştir.
Günümüzde görsel sanatın ve üç boyutlu anlatım tekniklerinin önemli aracı haline gelen teknoloji ise, müzeler gibi, Antik Yunan’a uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. İnsana yardımcı olabilecek teknikler, uygulamalar anlamından türeyen “teknoloji”, bilim ve sanat arasında bir köprü olmuştur. Bu bağlamda müzelerde üçboyutlu anlatım tekniklerini geliştirmek ve geleceğe panorama sanatını taşımak, teknoloji ile mümkündür. Bu amaçlar ile çalışmada, alan olarak “Panorama 1326 Müze ve Etkileşim Merkezi” seçilmiş ve bu kapsamda bir öneri modeli oluşturulmuştur. Ayrıca çalışma, her geçen gün gelişen ve değişen 21. yüzyılın Teknoloji ve Bilgi Çağı’nda coğrafyamızdaki antik kentler ve çeşitli kültürler de dahil olmak üzere müze sergilemelerine ve çağdaş müzecilik literatürüne yenilik ve tasarım algısı getirmeyi hedeflemiştir.
Anahtar Kelimeler: Çağdaş müzecilik, panorama müzeleri, sergileme, teknoloji

Anahtar Kelimeler

Çağdaş müzecilik

Kaynakça

• A. Artun, “Floransalı Medici Hanedanı ve Rönesans Sanatı”, Çağdaş Sanat Konuşmaları 4 Koleksiyon, Koleksiyonerlik ve Müzecilik, Ed. L. Çalıkoğlu, İstanbul, 2007, 15-29.
• A. Artun, Mümkün Olmayan Müze, İstanbul, 2017.
• Anonim, Fiziki Mekan. Panorama 1453 Tarih Müzesi websitesi, 2018a. https://www.panoramikmuze.com/tr/fiziki-mekan (Erişim tarihi: 15.03.2020).
• Anonim, İstanbul Modern Tarihçe, 2020a. https://www.istanbulmodern.org/tr/muze/tarihce/tarihce_6.html (Erişim tarihi: 18.04.2020).
• Anonim, Leipzig Panometer, 2020b. https://en.wikipedia.org/wiki/Leipzig_Panometer (Erişim tarihi: 27.06.2019)
• Anonim, Panorama Museum. Salzburg Museum Website, 2018b. http://www.salzburgmuseum.at/index.php?id=1243 (Erişim tarihi: 20.03.2020).
• Anonim, Samsun 1919 Panoroma Müzesi, 2019. https://siluetmimarlik.com/page/samsun-1919-panoroma-muzesi (Erişim tarihi: 14.01.2020).
• Anonim, Türkiye’de Müzecilik, 2020c. https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-69904/turkiye39de-muzecilik.html (Erişim tarihi: 20.01.2020).
• Anonim, Your rainbow panorama, 2020d. https://www.visitaarhus.com/aarhus/plan-your-trip/your-rainbow-panorama-gdk644165 (Erişim tarihi: 14.01.2020).
• B. Boyraz, “Müze Teknolojileri ve Sergileme Farklılıkları”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 39, Celalabat, 2013, 1-14.
• B. Boyraz-A. Dolunay, “Dijital Sanatlar Çerçevesinde Üretilen Eserlerde Teknoloji Kullanımı Ve İnternetin Sergilemeye Etkisi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, 2013, 109-124.
• B. Bozkuş, “Kültür Ve Sanat İletişimi Çerçevesinde Türkiye'de Sanal Müzelerin Gelişimi”, The Journal of Academic Social Science Studies, Sayı 26, 2014, 329-344.
• B. Comment, The Panorama, London, 1999.
• B. Madran, Çağdaş Sanat Konuşmaları 4 Koleksiyon, Koleksiyonerlik ve Müzecilik, Ed. L. Çalıkoğlu, İstanbul, 2008, 71-98.
• B. Madran, “Müze Türleri”, Yeniden Müzeciliği Düşünmek, Ed. T. Atagök, İstanbul, 1999, 3-19.
• B. Onur, Çağdaş Müze Eğitim ve Gelişim, Ankara, 2012.
• C. Başaran, Arkeolojiye Giriş I., Erzurum, 1988.
• C. Coşkun, “Bir Sergileme Yöntemi Olarak Artırılmış Gerçeklik”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 2017, 61-75.
• C. Karadeniz, Müze Kültür ve Toplum, Ankara, 2018. D. Hasol, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul, 2019.
• E. Çubukçu, Bursa Panorama Müzesi Etkileşimli Uygulamalar Proje Önerileri, ODTÜ Teknokent, 2017, Ankara.
• E. L. Boullée, Architecture, Essay on Art, Çev. Sheila de Vallée, Paris, 1976. http://designspeculum.com/Historyweb/boulleetreatise.pdf (Erişim tarihi: 09.02.2019).
• E. Uçar, “Bir Bakışta Kent”, Panorama Mimarlık Dergisi, 2007. https://www.teget.com/birbakistakent/ (Erişim tarihi: 18.12.2019).
• E. Yücel, Türkiye’de Müzecilik, İstanbul, 1999.
• Encyclopedia Britannica, Cenotaph, 2008. https://www.britannica.com/technology/cenotaph (Erişim tarihi: 15.01.2020). Encyclopedia Britannica, Church of San Vitale, 2018. https://www.britannica.com/place/Church-of-San-Vitale (Erişim tarihi: 15.01.2020).
• Encyclopedia Britannica, Panorama-Visual Arts, 2018. https://www.britannica.com/art/panorama-visual-arts (Erişim tarihi: 13.06.2019).
• Encyclopedia Britannica, Pinacotheca, 2008. https://www.britannica.com/topic/pinacotheca (Erişim tarihi: 15.01.2020).
• H. Sirel, “Müze Eşyasının Korunması ve Sergilenmesi ile Aydınlatma İlişkisi”, Yeniden Müzeciliği Düşünmek, Ed. T. Atagök, İstanbul, 1999, 113-122.
• ICOM, Development of the Museum Definition ICOM Statutes, Austria, 2007. http://archives.icom.museum/hist_def_eng.html (Erişim tarihi: 08.12.2018).
• ICOM, Key concepts of Museology, France, 2010. https://icom.museum/wp-content/uploads/2018/07/Museologie_Anglais_BD.pdf (Erişim tarihi: 11.12.2019).
• İKSV, Bienal Tarihçe, 2018. https://bienal.iksv.org/tr/bienal/tarihce (Erişim tarihi: 20.04.2020).
• J.S. Bowe, “Intercultural dialogue and the British Museum ‘a museum for the world’ ” , Museums as places for intercultural dialogue selected practices from Europe, Ed. S. Bodo- K. Gibbs-M. Sani, UK, 2009, 14-17.
• J.S. Curl-S. Wilson, Oxford Dictionary of Architecture third edition, Oxford and New York, 2015.
• L. Benevolo, “Volume One, the Tradition of Modern Architecture”, History of Modern Architecture, Ed. H.J. Landry, Massachusetts, 1971, 3-368.
• M. Ahmadinejad, The Sevastopol Defense Panorama, 2008. https://englishrussia.com/2008/05/26/the-sevastopol-defense-panorama/ (Erişim tarihi: 18.04.2019).
• M. F. Story-R. L. Mace-J. L. Mueller, The Universal Design File: Designing for People of All Ages and Abilities, North Carolina, 1998. M. Foucault, “Of Other spaces, Heterotopias”, Architecture, Mouvement, Continuité, Paris, 1984, 46-49. https://foucault.info/documents/heterotopia/foucault.heteroTopia.fr/ (Erişim tarihi:16.04.2019).
• M. Miller, “AD Classics Cenotaph for Newton / Etienne-Louis Boullée”, Archdaily website, 2018. https://www.archdaily.com/544946/ad-classics-cenotaph-for-newton-etienne-louis-boullee (Erişim tarihi: 09.02.2019).
• M. Orley, “Robert Barker’s ‘Panorama’ : A Room with a View”, 2009. http://www.lateralart.com/digital_mural/robert-barkers-panorama-a-room-with-a-view/ (Erişim tarihi: 18.04.2020).
• N. Bridge, Mimarlık 101: Mimari Üsluplar, Önemli Yapılar ve Ünlü Mimarlar Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey, Çev. F. Sezer, İstanbul, 2016.
• N. M. İhtiyar, Çağdaş Müzecilik ve Kent Müzeciliği Yeni Bir Program Önerisi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2011.
• O. Özkaplan, Günümüz Resim Sanatı ve Teknoloji, DEÜ, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2009.
• Ö. Ediz, “Bursa Panorama Müze ve Etkileşim Merkezi”, Bursa Uludağ Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Bursa, 2019.
• Ö. Kandemir-Ö. Uçar, “Değişen Müze Kavramı Ve Çağdaş Müze Mekanlarının Oluşturulmasına Yönelik Tasarım Girdiler”, Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Eskişehir, 2015, 17-47.
• R. De la Rocha Mille, Museums without walls-The museology of Georges Henri Riviere, City University London, Department of Cultural Policy and Management, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Londra, 2011. http://openaccess.city.ac.uk/id/eprint/2154/1/de_la_Rocha_Mille,_Raymond.pdf (Erişim tarihi: 11.12.2019).
• R. Mitchell, Plans, and views in perspective, with descriptions of buildings erected in England and Scotland; and ... an essay to elucidate the Grecian, Roman and Gothic Architecture, London, 1801. https://www.bl.uk/collection-items/section-of-the-rotunda-leicester-square (Erişim tarihi: 14.01.2020).
• S. Gold, “19th-Century Perspectives on Two Great Rivers”, The New York Times, 2013. https://www.nytimes.com/2013/02/17/nyregion/a-review-of-the-panoramic-river-at-the-hudson-river-museum.html (Erişim tarihi: 17.06.2019).
• S. Şpat, Teknolojinin İç Mekan Tasarımına Etkileri ve Toplumsal Yansımaları, HÜ, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017.
• T. Atagök, “Müze Mimarisi”, Yeniden Müzeciliği Düşünmek, Ed. T. Atagök, İstanbul, 1999, 71-85.
• TDK, Determinizm-Levanten-Postmodernizm-Küratör-Dijital-Sergi-Sergileme kelime anlamları, 2019. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 20.12.2019).
• V. Keleş, “Modern Müzecilik ve Türk Müzeciliği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 1-2, Erzurum, 2003, 1-16.