Güncel Arkeolojik Veriler ve Değerlendirmelerle Alinda Nekropol Alanlarında Topografya ve Mezar Tipleri

Yıl 2022, Sayı: 6, 175 - 224, 29.12.2022

Murat Çekilmez Emrah Özdemir Merve Arinç Gül Tuğçe Toprak

https://doi.org/10.54577/lycus.1206572

Öz

Antik Dönemde Karia Bölgesi sınırları içerisinde, günümüzde Aydın ilinin Karpuzlu ilçesinde yer alan Alinda antik kentinin nekropol alanlarında 2020 ve 2021 yıllarında arkeolojik yüzey araştırmaları yürütülmüştür. İki yüksek tepe üzerinde kurulan ve iki akropolisi olan kent eğimli bir alanda daha çok güneye bakacak şekilde konumlanmıştır. Bu nedenle yapılar çoğunlukla tor topografyasında ana kayanın teraslandığı geniş alanlara inşa edilmiştir. Kentin nekropolleri ise tor topografyası olarak adlandırılan gnays ana kayanın yoğun olduğu kent suru dışı alanlarda yer almaktadır. Bu çalışmada söz konusu yüzey araştırmalarında nekropol alanlarında elde edilen topografik verilerle birlikte güncel değerlendirmeler ışığında mezar tipleri ele alınmaktadır. Yapılan çalışmalarda yoğunluğu farklı olmak üzere kentin dört farklı yönünde nekropol alanları olduğu saptanmıştır. Kent surlarının dışında saptanan örnekler kentte extramural geleneğin varlığını göstermiştir. Alinda nekropol alanlarında anıt mezar, oda mezar, khamosorion, lahit, ostothek ve sanduka mezar olmak üzere altı farklı mezar tipinin olduğu belirlenmiştir. Yeni arkeolojik verilerle birlikte saptanan mezar tiplerine yeni tarihleme önerileri sunulmuştur. Saptanan mezarlar Klasik Dönem’den başlayarak Roma İmparatorluk Dönemi sonuna kadar Alinda’da yerel kimliği en iyi yansıtan Karia bölgesi örnekleri olarak tanımlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Karia, Arkeoloji, Alinda, Nekropolis

Topography And Grave Types in Necropolises Of The Alinda With The Current Archaeological Data And Evaluations

Öz

Archaeological surveys were carried out in 2020 and 2021 in the necropolis areas of the ancient city of Alinda, located in the Karpuzlu district of Aydın province, within the borders of the Caria Region in Antiquity. It has slope settlements established on two high hills and two acropolises, so the domestic structures of the city are generally concentrated on the southern slope. For this reason, the structures were mostly built on large areas where the bedrock was terraced in the topography of the tor. The necropolises of the city, on the other hand, are located outside the city walls, where there is dense gneiss bedrock called the tor topography. In this study, the topographic data obtained from the necropolis areas during the surveys of the ancient city of Alinda, together with the current evaluations and the latest findings, the tomb types in the Alinda necropolis are discussed. In the researches, it was determined that there are necropolis areas in four different directions of the city, with different densities. The examples found outside the city walls proved the existence of an extramural tradition in the city. It has been determined that there are six different types of tombs in the Alinda necropolis areas: monumental tomb, chamber tomb, chamosorion, sarcophagus, ostothek and cist graves. New dating proposals were presented for the tomb types identified with the new archaeological data. The tombs found in Alinda, starting from the Classical Period until the end of the Roman Imperial Period, were defined as the Caria region examples that best reflect the local identity.

Anahtar Kelimeler

Anatolia, Caria, Archaeology, Alinda, Necropolis

Kaynakça

• Akarca 1952 A. Akarca, “Mylasa’da Hellenistik Bir Mezar / A Hellenistic Tomb In Mylasa”, Belleten 16, Ankara,1952, 367-405.
• Akçay 2008 T. Akçay, Olba Mezarları, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2008.
• Aksu 2019 M. Aksu, Tripolis Kuzey Nekropolü'nde Tespit Edilen Kayaoygu Oda Mezarlar Ve Buluntuları, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli, 2019.
• Akurgal 1998 E. Akurgal, Anadolu Uygarlıkları, İstanbul, 1998.
• Altunay 2008 B. Altunay, Seleukeia Pieria Doğu Nekropolü, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hatay, 2008.
• Anabolu 1967 M. U. Anabolu, “Alinda Karpuzlu”, Tad XIV, 1967, 87-102.
• Anabolu 2001 A. U. İ. Anabolu, İstanbul ve Anadolu’Daki Roma İmparatorluk Dönemi Mimari Yapıtları, İstanbul, 2001.