A Non-Governmental Organization in Disaster Management: Turkish Kızılay

Yıl 2022, , 76 - 91, 30.06.2022

İsmail Başaran , Duygu Akyüz

https://doi.org/10.52539/mad.1126125

Cited By: 5

Öz

Disasters have been an inseparable part of human life since the early days. These events such as fires, major accidents, explosions, floods, landslides, terrorist events, epidemics, notably earthquakes, have caused great losses in the physical environment and human communities as well. A systematic disaster management is required to minimize these losses and prevent potentials. In the historical process, our country has been faced with many major disasters originating from the region in which it is located. Due to the diversity and magnitude of disasters, causing loss of life and property, legal regulations regarding disaster management and disaster management have changed over time. The 17 August 1999 Izmit Gulf and 12 November Düzce earthquakes took their place in our history as the biggest earthquakes experienced. In particular, these earthquakes constituted an important turning point for Turkey and activities of non-governmental organizations were organized in this area together with other types of disasters that occurred in our country. There are many non-governmental organizations established within the scope of disaster management in our country. The Turkish Kızılay has an important role among them in disaster management. In this study, disaster management is defined in the conceptual framework, the NGOs are included, and the work of Turkish Kızılay, a non-governmental organization in disaster management, in the field of national and international activities and fight against the Covid-19 epidemic, is addressed.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Disaster Management, Non-Governmental Organization, Turkish Kızılay.

Afet Yönetiminde Bir Sivil Toplum Kuruluşu: Türk Kızılay

Öz

Afetler, ilk çağlardan bu yana insan yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Başta depremler olmak üzere yangınlar, büyük kazalar, patlamalar, sel baskınları, heyelan, terör olayları, salgınlar gibi afet olayları tarih boyunca fiziksel çevrede ve insan topluluklarında çok büyük kayıplara yol açmıştır. Bu kayıpları en aza indirmek ve olası afetleri önlemek için sistemli bir afet yönetimi gerekmektedir. Felaketlerin çeşitliliği ve büyüklüğünün yanı sıra can ve mal kayıplarına yol açmaları nedeniyle yasal düzenlemeler de zamanla değişmiştir. 17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi ve 12 Kasım Düzce depremleri en büyük depremler olarak tarihimizde yer aldı. Özellikle bu depremler Türkiye için önemli bir dönüm noktasını oluşturmuş ve bu alanda sivil toplum örgütlerinin faaliyetlerini hızlandırmıştır. Ülkemizde afet yönetimi kapsamında kurulan pek çok sivil toplum kuruluşu bulunmaktadır. Bunlar arasında yer alan Türk Kızılay afet yönetiminde önemli roller üstlenmektedir. Bu çalışmada afet yönetimi kavramsal çerçevede tanımlanmakta, sivil toplum kuruluşuna yer verilmekte ve afet yönetiminde bir sivil toplum kuruluşu olan Türk Kızılay ulusal ve uluslararası alanda çalışmaları ile Covid-19 salgınıyla mücadeledeki hizmetlerine değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet Yönetimi, Sivil Toplum Kuruluşu, Türk Kızılay

Kaynakça

• AFAD (2021). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu , Erişim Tarihi: 23.04.2022.
• AFAD 2013-2017 Stratejik Eylem Planı, https://www.muratpasa-bld.gov.tr/Uploads/afadstratejikplan.pdf, Erişim Tarihi: 26.05.2021.
• AKUT (2021). https://www.akut.org.tr/ Erişim Tarihi: 27.05.2021.
• AKDAĞ, S. E (2002). Mali Yapı ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi, T.C. Sayıştay Başkanlığı Sayıştay Yayın İşleri Ankara.
• ÇAĞLAR, T. (2020). “Afet Yönetiminin Temel İlkeleri”, Farklı Boyutlarıyla Afet Yönetimi. (Ed. M. Yaman, ve E. Çakır), Ankara, Nobel Yayıncılık.
• ÇAHA, Ö. (1996). Sivil Kadın: Türkiye’de Sivil Toplum ve Kadın, (Çev.: E. Özensel), Ankara, Vadi Yayın.
• ÇAPA, Mesut (2010). Kızılay (Hilal-i Ahmer) Cemiyeti: 1914-1925, Ankara: Türk Kızılay Derneği Yayınları.
• DEMİR, H. (2003). “Doğal Afetlerde ve Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelikte Afet Acil Yönetim Planlaması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 1 (1-2), s.141-159.
• ERGÜNAY, O., POLAT, G. ve H. GÜLER (2008). “Afet Yönetimi İle İlgili Terimler: Açıklamalı Sözlük”, Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, (Ed. M. Kadıoğlu ve E. Özdamar), Ankara, JICA Türkiye Ofisi, Ankara.
• ERKAL, T. ve M. DEĞERLİYURT (2009). “Türkiye’de Afet Yönetimi”, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 22, s. 147-164.
• ERTÜRKMEN, C. (2006). “Afet Yönetimi” , Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Anabilim Dalı, Ankara.
• GEA, https://gea.org.tr/ , Erişim Tarihi: 22.04.2022.
• GENÇ, F. N. (2021). Afet Yönetimi, Ankara., Nobel Akademik Yayıncılık.
• GÖKÇE, O., Polat, G. ve H. Güler (2008). Türkiye’de Afetlerin Mekansal Ve İstatistiksel Dağılımı: Afet Bilgileri Envanteri, Ankara, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Afet Etüt ve Hasat Tespit Daire Başkanlığı Yayını.
• GÖKÇE, O. ve Ç. Tetik (2012). Teoride ve Pratikte Afet Sonrası İyileştirme Çalışmaları, Ankara, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• Gönüllü Yönetimi Direktörlüğü 2019-2020 Faaliyet Raporu (2021). https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/gonullu-yonetimi-direktorlugu-2019-2020-faaliyet-raporu-10-05-2021-31611024.pdf.
• GÜNDÜZ, İ.(2009). Dünyada ve Türkiye’de Afet Yönetimi, İstanbul, Erdem Yayınları.
• İTÜ, (2005). Afet Yönetim Merkezi, Acil Durum Yönetimi İlkeleri. İTÜ Press, 1-10. KADIOĞLU, M. (2008). “Küresel İklim Değişikliği ve Uyum Stratejiler”, Kar Hidrolojisi Konferansı Sempozyum Bildiri Kitabı, 27-28 Mart, ss. 69-94,DSİ 8. Bölge Müdürlüğü Yayını, Erzurum.
• KADIOĞLU, M. (2020). Afet Yönetimi, İstanbul, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Birliği.
• KATMAN, E. (2015). “Yardım Kuruluşu Olmanın Ötesinde Bir Örgüt: Uluslararası Kızılhaç Komitesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 16, s. 388-416.
• KAYA, F. (2016). “Sivil Toplum Örgütleri: Kızılay Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 45, s. 819-832.
• KUCURADI, İ. (1998). Sivil Toplum ve Sivil Toplum Kuruluşları, İstanbul, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
• ŞAHİNOĞLU, M. C. (2020). Sivil Toplum Kuruluşları (STK)’nın Dış Politikaya Etkisi: İnsani Hak Ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) Özelinde İnsani Yardım Kuruluşları Örneği, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• ONBAŞI, F. G. (2005). Sivil Toplum, İstanbul: L&M Yayınları.
• ŞAHİN, Y.(2011). Kentleşme Politikası, Trabzon: Murathan Yayınevi.
• ŞAHİN, L. ve ÖZTÜRK, M. (2011). “Küreselleşme Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye’deki Durumu”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, sayı: 54, ss.1-29.
• ŞENGEZER, B. ve KANSU, H. (2001). Kapsamlı Afet Yönetimi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Yayını.
• ŞENKAL, A. (2005). Küreselleşme Sürecinde Sosyal Politika, İstanbul, Alfa Yayınları.
• TEKELİ, İ. (2003), Siyasal Toplum İle Sivil Toplum Arasında Yerini Belirlemekte Olan Yerel Yönetimler , Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 12 (2), S. 5-15.
• TÜRK KIZILAY (2021). 2016-2020 Stratejik Planı.
• TÜRK KIZILAY (2021). 2019 Faaliyet Raporu.
• TÜRK KIZILAY, https://www.kizilay.org.tr/kurumsal/tarihcemiz, Erişim Tarihi: 27.05.2021.
• TÜRK KIZILAY, https://www.kizilay.org.tr/ , Erişim Tarihi: 28.05.2021.
• TÜRK KIZILAY, https://www.kizilay.org.tr/Haber/HaberArsivi, Erişim Tarihi: 28.05.2021.
• TÜRK KIZILAY, https://www.kizilay.org.tr/Haber, Erişim Tarihi: 29.05.2021.
• TÜRK KIZILAY, Raporlar, (https://www.kizilay.org.tr/raporlar, Erişim Tarihi 25.02.2022).
• Türk Kızılay Derneği Tüzüğü, 2009 yılı 14633 sayılı https://www.kizilay.org.tr/kurumsal/tuzugumuz
• Türk Kızılay Van Depremi İnsani Yardım Operasyonu (2021). https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/1353075061_web.xVan_Faaliyet_Raporu.Son.pdf
• YAVAŞOĞLU, F. (2015). Afet Yönetiminde Sivil Toplum Kuruluşlarının Yeri, Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, ss: 1-14, 14-16 Ekim 2015 – DEÜ – İZMİR
• YAVUZ, Ö. (2014). Afetler Sonrası Yapılan Yardımlar ve Hizmetler, İstanbul, İdeal Yayıncılık.
• YERASIMOS, S. (2001). “Sivil Toplum, Avrupa ve Türkiye”, Türkiye’de Sivil Toplum ve Milliyetçilik, İstanbul, İletişim Yayınları.
• YILDIRIM, İ. (2004). Demokrasi, Sivil Toplum Kuruluşları ve Yönetişim, Ankara, Seçkin Yayınları.
• YILMAZ, A. (2003). Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi, Ankara, Pegem Yayıncılık.
• 4 no’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (AFAD).
• 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun.