Examining Turkey's Disaster Management Policies by Analyzing Legal and Administrative Norms

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 41 - 67, 30.12.2023

Mustafa Arslan

https://doi.org/10.52539/mad.1403458

Öz

In this research, we aimed to reveal Turkey's disaster management policies in terms of preventive, interventional and remedial aspects through analyzing the legal and administrative norms and to identify areas that are open to improvement. In the research, we used systematic documentation analysis, one of the qualitative research methods. We limited the scope of the research to the Constitution, laws, presidential decrees, regulations and presidential circulars in force as of 27.09.2023. The legislation within the scope of the research was coded and analyzed using MAXQDA and MS EXCELL software. Within the scope of the research, codes and sub-codes distributed under the themes of "Scope of the Legislation", "Area of Effect of the Legislation", "Executor of the Legislation", "Year of Enforcement of the Legislation", "Service Area" and "Temporal Analysis" were used. Based on our extensive investigation, we have not found any papers in the national literature that comprehensively analyze earthquake laws through systematic review. We believe that the research will make a valuable contribution to the existing literature in this particular area. In the research we find that (1) The publication dates of the provisions of the legislation coincided with the period immediately after natural disasters; (2) While norms other than regulations provide effects at the national level, however, 15% regulations impose local and regional level effects; (3) The subjects of the norms focus on financial services, zoning-related issues, judicial services, search and rescue services and education services; (4) Approximately 90% of the norms contains general provisions, however, 10% deals with a specific disaster event; (5) Prevention-oriented norms remained at a very low rate compared to intervention and improvement-oriented norms.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Disaster, Natural disaster, Disaster management, Systematic Documentation Review

Türkiye’nin Afet Yönetimi Politikasını Yasal ve İdari Normlar Üzerinden Okumak

Öz

Bu araştırmada yasal ve idari normlar üzerinden Türkiye’nin afet yönetimine ilişkin politikalarını önleyici, müdahaleye dönük ve iyileştirici yönlerden ortaya koymak ve gelişime açık yönleri belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden sistematik dokümantasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın kapsamı 27.10.2023 tarihi itibariyle yürürlükte olan Anayasa, yasalar, cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yönetmelikler ve cumhurbaşkanlığı genelgeleriyle sınırlı tutulmuştur. Araştırma kapsamındaki mevzuat MAXQDA ve MS EXCELL yazılımları kullanılarak kodlanmış ve analize tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında “Mevzuatın Spesifik veya Genelliği”, “Yönetmelik Etki Alanı”, “Mevzuatın Yürütücüsü”, “Mevzuatın Yürürlük Yılı”, “Hizmet Alanı” ve “Zamansal Çözümlemesi” temaları altında dağılım gösteren kod ve alt kodlar kullanılmıştır. Ulusal literatürde deprem mevzuatının bir bütün halinde sistematik analize tabi tutarak inceleyen çalışmaya rastlanmamıştır. Araştırmanın bu yönüyle literatüre katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Araştırmada (1) Mevzuat hükümlerinin yayım tarihlerinin doğal afetlerin hemen sonrası döneme rastladığı; (2) Yönetmelik dışındaki normlar ulusal düzeyde düzenleme sağlarken yönetmeliklerin % 15 düzeyinde yerel ve bölgesel düzenleme de getirdiği; (3) Düzenlemelerin konularının mali hizmetler, imara ilişkin hususlar, hukuk hizmetleri, arama kurtarma hizmetleri ve eğitim hizmetleri üzerinde yoğunlaştığı; (4) Yaklaşık % 90’lık kısmın genel hükümler içerdiği ancak % 10’luk oranın ise spesifik bir afet olayını konu aldığı; (5) Önlemeye dönük normların müdahaleye ve iyileştirmeye dönük normlarla karşılaştırıldığında düşük oranda kaldığı bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Afet, Doğal afet, Afet yönetim, Sistematik Dokümantasyon İncelemesi

Kaynakça

• AFAD. (2023a). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu, Erişim Tarihi: 11.11.2023.
• AFAD (2023b). Afet Türleri, https://www.afad.gov.tr/afet-turleri, Erişim Tarihi: 20.12.2023. Akdağ, S. E. (2002). Mali Yapı ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi Ankara: Sayıştay Başkanlığı.
• Anbarcı, N., Escaleras, M. ve Register, C. A. (2005). Earthquake Fatalities: The Interaction of Nature and Political Economy. Journal of Public Economics, 89 (9-10): 1907-1933. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2004.08.002.
• Bishu, S. ve Alkadry, M.G. (2017). A Systematic Review of the Gender Pay Gap and Factors That Predict It. Administration & Society, 49(1). Doi: https://doi.org/10.1177/0095399716636928.
• Chhetri, M. B.P. (2001). A Practitioner's View of Disaster Management in Nepal: Organization, System, Problems and Prospects. Risk Management, 3(4): 63-72. Doi: https://doi.org/10.1057/palgrave.rm.8240102.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative Inquiry& Research Design Choosing among Five Approaches, (3th Ed.). Sage Publications.
• Creswell, J. W. ve Miller, D. L.(2000). Determining Validity in Qualitative Inquiry. Theory into Practice,39(3): 124-130.Stable Link: https://www.jstor.org/stable/1477543
• Ergünay, O. (2005), Afet Yönetiminde İşbirliği ve Koordinasyonun Önemi: (Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E.,ed.), “Afet Yönetiminin Temel İlkeleri” içinde (9-18),Ankara: JICA Türkiye Ofisi Yayın No:1.
• Horwich, G. (2000). Economic Lessons from the Kobe Earthquake. Economic Development and Cultural Change, 48(3): 521-542. Doi: https://doi.org/10.1086/452609.
• Kadıoğlu, M. (2011). Afet Yönetimi: Beklenilmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek. İstanbul: T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını.
• Kadıoğlu , M., ve Özdamar , E. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri: Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri. Ankara: Japon International Cooperation Agency (JICA) Türkiye Ofisi Yayınları.
• Kahn, M. (2005). The Death Toll from Natural Disasters: The Role of Income, Geography, and Institutions. Review of Economics and Statistics 87 (2): 271-284. Stable Link: https://www.jstor.org/stable/40042902.
• Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology, Sage Publication.
• Kumar, G. S.J. (1997). Disaster Management and Social Development. International Review of Modern Sociology, 27(1): 57-67. Stable Link: https://www.jstor.org/stable/41421121.
• Lekesizgöz, K. A. ve Avaner, T. (2021). Afet Yönetiminde Kolluğun Etkinliği: Elazığ Depreminde Jandarma Çadır Kurma Faaliyetleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2): 339-356.Doi: 10.17494/ogusbd.
• Lewis, J. (1977a). A Primer for Precautionary Planning for Disaster, Occasional Paper No 13, Disaster Research Unit, University of Bradford.
• Lewis, J. (1977b). Natural Disaster. Built Environment Quarterly, 3(4): 310-311.
• Macit, İ. (2018). Bütünleşik Afet Yönetim Sistemlerinde Karar Destek Sistemi Geliştirilmesi: Mobil Uygulama Örneği. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, (2)1: 23-41.
• Macit, İ. (2019). Bütünleşik Afet Yönetiminde Sendai Çerçeve Eylem Planının Beklenen Etkisi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1): 175-186. Doi: 10.21324/dacd.421564.
• Pai, M., Mcculloch, M., Gorman, J. D., Pai, N., Enanoria, W., Kennedy, G., Tharyan, P., Colford, J. M. (2004). Systematic Reviews and Meta-Analyses: An Illustrated, Step-by-Step Guide, The National Medical Journal of India, 17(2): 86-95. Stable Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15141602/
• Prior, T. ve Florian, R. (2013). Disaster, Resilience and Security in Global Cities. Journal of Strategic Security, 6(2): 59-69.
• Saikia, A. (2005) Disaster Unpreparedness in Assam. EconomicandPoliticalWeekly,40(24): 2389-2391. Stable Link: https://www.jstor.org/stable/4416739.
• Sehra, V. ve Punia, M. (2019). Social Science Approach to Disaster Research. Indian Anthropologist, 49(1): 95-102. Stable Link: https://www.jstor.org/stable/26855097.
• Silverman, D. (2005). Doing Qualitative Research: A Practical Handbook, (2’nd Ed.) London: Sage.
• TDK Sözlük, T. D. (2023). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 11.11.2023. Tesch, R. (1990). Qualitative Research: Analysis Types and Software Tools. New York: Falmer,
• Tokmak, M. (2012). Doğal Afetlerde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Etkin Kullanımı: Kocaeli ve Van Deprem Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Toya, H.ve Skidmore, M. (2007). Economic Development and the Impacts of Natural Disasters. Economics Letters,94(1): 20-25.
• UNDRR (2023). Disaster.https://www.undrr.org/terminology/disaster, Erişim Tarihi: 24.11.2023.
• Yavaş, H. (2005). Doğal Afetler Yönüyle Türkiye’de Belediyelerde Kriz Yönetimi. Ankara: Orion Yayınevi.
• Yılmaz, A. (2003). Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2004). Afet Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• 5902 Sayılı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun, 17.6.2009 Tarihli, 27261 Sayılı R.G.