Yayınlanan çalışmalara yapılan katkıların şeffaflığını sağlamak, atıf, katkıların tanınması ve hesap verebilirlik sistemini geliştirmek için geleneksel yazarlık rolleri CRediT (Contributor Roles Taxonomy) tarafından tanımlanmıştır. Bir araştırma makalesine yazar katkılarını tanımlamak için CRediT (Contributor Roles Taxonomy) tarafından sınıflandırılan 14 yazarlık rolü vardır. Mekansal Araştırmalar Dergisi, yazarlara, yayınlanan çalışmaya yaptıkları çeşitli katkıları doğru ve ayrıntılı biçimde tanımlama ve paylaşma olanağı sunmak için CRedit taksonomisini kullanır.
• Sorumlu yazar, açıklamaların doğruluğunu ve tüm yazarlar tarafından kabul edilmiş olmasını sağlamaktan sorumludur
• Tüm yazarların rol(ler)i, aşağıda verilen ilgili kategoriler kullanılarak listelenmelidir
• Bireysel bir katılımcı birden fazla rol alabilir ve belirli bir rol birden fazla katılımcı tarafından gerçekleşebilir.
• CRediT, derginin yazarlık kriterlerini hiçbir şekilde değiştirmez.
Yazarlık aşağıdaki 4 kritere dayanmalıdır (ICMJE):
• Çalışmanın kavramsallaştırılmasına veya tasarımına veya çalışma için verilerin elde edilmesine, analiz edilmesine veya yorumlanmasına önemli katkılar sunmak; ve
• Çalışmanın taslağını hazırlamak veya düşünsel/fikri içeriği eleştirel olarak gözden geçirmek; ve
• Yayınlanacak versiyonun son onayını vermek; ve
• İşin herhangi bir bölümünün doğruluğu veya bütünlüğü ile ilgili soruların uygun şekilde araştırılmasını ve çözülmesini sağlamak için çalışmanın tüm bileşenlerinden sorumlu olmayı kabul etmek.
Gönderilen makalede tüm yazarların akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır. Bu bağlamda “yazar” yayınlanan bir araştırmanın kavramsallaştırılmasına ve tasarlanmasına, verilerin elde edilmesine, analizine ya da yorumlanmasına belirgin katkı yapan, yazının yazılması ya da bunun içerik açısından eleştirel biçimde gözden geçirilmesinde görev yapan birisi olarak görülür. Yazar olabilmenin diğer koşulları ise, makaledeki çalışmayı planlamak veya gerçekleştirmek ve / veya revize etmektir. Yazar olarak gösterilen tüm bireyler belirtilen tüm ölçütleri karşılamalıdır, belirtilen ölçütleri karşılayan her birey yazar olarak tanımlanabilir (*).
Finansman, veri toplama veya araştırma grubunun denetimi tek başına yazar olarak kabul edilmek için yeterli değildir. Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler “teşekkür” kısmında sıralanmalıdır.
Sorumlu yazar, makale gönderimi, hakem değerlendirmesi ve yayın süreci boyunca dergi ile iletişimde birincil sorumluluğu üstlenen kişidir. Diğer yazarlar için rol atama sorumluluğu sorumlu yazara aittir. Çalışmaya katkıda bulunan tüm yazarlar kendilerine atanan rolleri incelemeli ve onaylamalıdır. Yazar katkı oranları için aşağıdaki kısaltmalar kullanılabilir. Tek yazarlı makaleler için katkı A ile belirtilmelidir.
A: Ana Katkı için, yazarlardan birinin büyük katkısı olduğu anlamına gelir.
E: Eşit katkı için, tüm yazarların eşit katkısı olduğu anlamına gelir.
D: Destek katkı için, yazarlardan birinin büyük katkısı olduğu ve diğerlerinin onu desteklediği anlamına gelir.
Yazar katkı beyanı makale gönderim sürecinde sunulmalıdır. Beyan bilgileri yayınlanan makale metninin sonunda aşağıda gösterildiği gibi yer alacaktır.
Yazar Adı Soyadı 1: Metodoloji (Ana Katkı), Yazım - orijinal taslak (Ana Katkı), yazım-inceleme ve düzenleme (Eşit Katkı). Yazar Adı Soyadı 2: Kavramsallaştırma (Ana Katkı); yazım - orijinal taslak (Destek Katkı); biçimsel analiz (Ana Katkı); yazım - gözden geçirme ve düzenleme (Ana Katkı). Yazar Adı Soyadı 3: Görselleştirme (Ana Katkı); yazma - gözden geçirme ve düzenleme (Eşit Katkı).
Yazarlık beyan formuna
buradan ulaşabilirsiniz.
CRediT'in 14 Katkıda Bulunma Rolü
*Kavramsallaştırma - Fikirler; kapsayıcı araştırma hedeflerinin ve amaçlarının formülasyonu veya gelişimi.
Veri iyileştirme - İlk kullanım ve daha sonra yeniden kullanım için verilere açıklama eklemek (meta veri üretmek), verileri temizlemek ve araştırma verilerini (verilerin yorumlanması için gerekli olduğu durumlarda yazılım kodu dahil) korumak için yönetim faaliyetleri.
Biçimsel analiz - Çalışma verilerini analiz etmek veya sentezlemek için istatistiksel, matematiksel, hesaplamalı veya diğer biçimsel tekniklerin uygulanması.
Finansman temini - Bu yayına yol açan proje için finansal desteğin elde edilmesi.
Araştırma - Bir araştırma ve inceleme sürecinin yürütülmesi, özellikle deneylerin gerçekleştirilmesi veya veri/kanıt toplama.
*Metodoloji - Metodolojinin geliştirilmesi veya tasarlanması; modellerin oluşturulması.
Proje yönetimi - Araştırma faaliyetinin planlanması ve yürütülmesi için yönetim ve koordinasyon sorumluluğu.
Kaynaklar - Çalışma materyalleri, reaktifler, malzemeler, hastalar, laboratuvar numuneleri, hayvanlar, enstrümantasyon, bilgi işlem kaynakları veya diğer analiz araçlarının sağlanması.
Yazılım - Programlama, yazılım geliştirme; bilgisayar programlarının tasarlanması; bilgisayar kodunun ve destekleyici algoritmaların uygulanması; mevcut kod bileşenlerinin test edilmesi.
Süpervizyon - Çekirdek ekibin dışında mentorluk da dahil olmak üzere araştırma faaliyetinin planlanması ve yürütülmesine ilişkin gözetim ve liderlik sorumluluğu.
Doğrulama - Faaliyetin bir parçası olarak veya ayrı olarak, sonuçların/deneylerin ve diğer araştırma çıktılarının genel olarak tekrarlanabilirliğinin/tekrar üretilebilirliğinin doğrulanması.
Görselleştirme - Yayınlanan çalışmanın hazırlanması, oluşturulması ve/veya sunumu, özellikle görselleştirme/veri sunumu.
*Yazma - orijinal taslak - Yayınlanan çalışmanın hazırlanması, oluşturulması ve/veya sunumu, özellikle ilk taslağın yazılması (esaslı çeviri dahil).
*Yazma - gözden geçirme ve düzenleme - Yayımlanan çalışmanın orijinal araştırma grubundan kişiler tarafından hazırlanması, oluşturulması ve/veya sunumu, özellikle eleştirel inceleme, yorum veya revizyon - yayın öncesi veya sonrası aşamalar dahil.
Daha fazla bilgi için:
Brand, A., Allen, L., Altman, M., Hlava, M. & Scott, J. (2015). Beyond authorship: attribution, contribution, collaboration, and credit. Learned Publishing, 28(2): 151-155. https://doi.org/10.1087/20150211.