Öz
The aim of this study is to investigate heavy minerals content of beach sands, located between Akçakoca and Kefken (Northern Turkey) and hydrodynamic and lithological factors that control their concentration. With this aim, samples taken from the area where the Sakarya river joins to the Black Sea were studied by using several laboratory methods. First, sieve analysis was applied in order to determine size fractions of sands and concentration of heavy minerals through applying flotation, shaking table, magnetic seperation and electro-static separation methods to different size fractions. Characteristics and distribution of the heavy minerals were then determined by the use of various microscopic technics. In the range of abundance, magnetite, zircone, garnet, ilmenite, epidote, rutile, turmaline, hematite, amphibole, pyroxene, apatite, monazite and torite were determined, respectively. Furthermore, transportation distance, sedimentation characteristics and re-working of the heavy minerals were interpreted by measuring roundness, sphericity and sorting parameters. Possible provenance of the heavy minerals is discussed by taking into consideration of lithological distribution around the Sakarya basin. Accordingly, the heavy minerals observed in the study area were derived from the magmatic, metamorphic source areas and from the Mesozoic-Tertiary sedimentary rocks, with similar provenance, that the Sakarya river erodes continously. The heavy mineral content of the beach sands and those of the levee deposits of the Sakarya river is mineralogically compatible. The higher abundance of the heavy minerals content of the beach sands over that of the levee deposits could be explained by selective effect of fluids such as waves
Öz
Bu çalışmanın amacı, Akçakoca-Kefken (Kuzeybatı Türkiye) arasında yer alan sahil kumlarının ağır mineral içeriklerini ve bunların yığışımını kontrol eden hidrodinamik ve litolojik faktörleri araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Sakarya Nehri'nin Karadeniz'e döküldüğü Karasu kesiminden alınan örnekler çeşitli laboratuvar teknikleri kullanılarak incelenmiştir. İlk olarak kumların tane boyu dağılımlarını ve ağır minerallerin tane boyutuna bağlı olarak yığışımlannı belirleyebilmek için elek analizi uygulanmıştır. Elde edilen farklı elek üstü gruplarda yüzdürme-batırma, sallantılı masa, manyetik ayırma ve elektrostatik ayırma deneyleri ile kazanılan ağır mineraller çeşitli mikroskopik teknikler ile değerlendirilerek, özellikleri ve dağılımları belirlenmiştir. Bolluk sırasına göre magnetit, zirkon, granat, ilmenit, epidot, ratil, turmalin, hematit, amfibol, piroksen, apatit, monazit ve torit mineralleri tesbit edilmiştir. Ayrıca ağır minerallerde yuvarlaklık, küresellik ve boylanma parametrelerinin ölçülmesi ile taşınma mesafesi, sedimentasyon karakteristikleri ve bunların yeniden işlenmeleri yorumlanmıştır. Ağır minerallerin olasılı kaynak alanları, Sakarya havzası çevresindeki litolojik dağılım göz önüne alınarak tartışılmıştır. Buna göre inceleme bölgesinde gözlenen ağır minerallerin kaynağı, esas olarak Sakarya Nehri'nin sürekli olarak aşındırdığı mağmatik ve metamorfık kayaçlar ile yine bu bölgede bu tip kayaçlardan kaynaklanan Mesozoik-Tersiyer yaşlı sedimentler olarak yorumlanmıştır. Sahil kumlannm ağır mineral içerikleri ile Sakarya Nehri'nin kenar çökelleri mineralojik olarak uyumludur. Sahil kumlarının ağır mineral içeriklerinin nehir kenarı kumlarına oranla daha yüksek olması rüzgar, dalga gibi akışkanlann seçici etkisi ile açıklanabilir
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA64GM29TZ |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 1995 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 1995 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 1995 Cilt: 34 Sayı: 2 |
Kaynak Göster