The Methane Explosions in Mechanized Excavations

Yıl 1986, Cilt: 25 Sayı: 3, 17 - 22, 01.09.1986

Gündüz Ökten Sina Yazıcı

Öz

During the last few years, parallel to the development of mechanized excavation
workings, the methane explosions resulting from the friction between rock and metal
surfaces has gained importance. Parameters effecting these type of explosions can be
classified in three following groups.
— The properties of explosive gas mixture and ignition surfaces,
— Rock type,
— The properties related with the application of excavation process and cutter bits.
The first condition for the explosion to occur is the mixing of explosive gas to the
mine air in certain proportions. Generally the methane is the cause of danger during
the mine workings. The existance of hydrogen, ethane and prophane gases; however,
decreases the lower explosion limit of the mixture.
Rock type is also an important factor. As the quartz content and the particle size of
rock gets higher, the possibility of explosion increases.
Wearing of bits and the increment of cutting speed plays an important role in
increasing the danger.
It is determined that cooling of bits and rock excavated using water sprays decreases
the possibil ity of explosions.

Mekanize Kazıda Grizu Patlamaları

Öz

Madencilikte son yıllarda mekanize kazı çalışmalarının artması ile birlikte, metalin
kayaca sürtünmesi sonucu oluşan grizu patlamaları önem kazanmıştır. Bu tür patlamaları
etkileyen parametreleri üç grupta toplamak mümkündür.
Bunlar:
— Patlayıcı gaz karışımı ve ateşleyici yüzeyin özellikleri,
— Kayaç cinsi,
— Kesici uçlar ve kazı işleminin uygulanışı ile ilgili özelliklerdir.
Patlamanın meydana gelmesi için ilk koşul, ocak havasına yeterli oranda patlayıcı
gazın karışmasıdır. Madencilik çalışmaları sırasında tehlike yaratan, genellikle metan
gazı olup; hidrojen, etan, propan gazlarının varlığı, karışımın alt patlaması sınırını dü­
şürmektedir.
Kayaç cinsi çok önemli bir faktördür. Kayacın içerdiği kuvars miktarı ve tane boyutu
arttıkça, patlama olasılığı fazlalaşmaktadır.
Kesici uçların aşınması ve kesme hızının yükseltilmesi de patlama tehlikesini yükseltici
rol oynamaktadır.
Yapılan araştırmalar, kesici uçların ve kesilen kayacın su püskürtülerek soğutulması
yoluyla, patlama olasılığının büyük ölçüde azaltılabileceğini ortaya koymuştur.