HAMMADDE VE KLİNKER ÖĞÜTÜLEBİLİRLİKLERİNİN ÇİMENTO ÜRETİMİNDE ENERJİ TÜKETİMİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 59 Sayı: 3, 169 - 181, 01.09.2020

Abdul Vahap Korkmaz

https://doi.org/10.30797/madencilik.792392

Öz

Bu çalışmada kalker, mermer artığı, kil taşı, tras, alçı taşı ve klinker üzerinde Hardgrove ve Bond
öğütülebilirlik testleri yürütülmüştür. İki farklı tesise ait klinker örnekleri üzerinde 35 ve 45 dakika
öğütme süresi sonunda klinkerlerin incelik değerleri karşılaştırılmıştır. Endüstriyel ölçekte farklı
tesislere ait özdeş iki değirmende Cem I 42,5 R ve Cem IV/B 32 R çimentoları öğütülerek 32 μm,
45 μm ve 90 μm elek üstü değerleri karşılaştırılmıştır. Endüstriyel değirmenlerde farklı tip çimento
üretimleri için birim enerji tüketimleri hesaplanarak kıyaslanmıştır. Hammaddelerin öğütülebilirlik
farkları, çimento üretiminde harcanan enerji miktarları deneysel ve endüstriyel testlerle ortaya
konulmuştur. En kolay öğütülen malzemenin kil taşı, en zor ise klinker olduğu görülmüştür. HGI ve
Bond testleri sonucunda öğütülmesi kolay malzemeler ile endüstriyel ölçekte çimento üretilmek
istenildiğinde, öğütülmesi zor olan klinkere ikame olarak tras, kalker ve mermer artığı kullanılarak
üretilen katkılı çimentoların öğütme enerjisi ihtiyaçlarının Cem I Portland çimentosundan daha az
olduğu ve daha kolay öğütülebildikleri teyit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klinker, Çimento, Ham Madde, Enerji, Öğütme

Kaynakça

• Alp, İ., Deveci, H., Yazıcı, E. Y., Türk, T., and Süngün, Y. H., 2009. Potential Use of Pyrite Cinders As Raw Material in Cement Production: Results of İndustrial Scale Trial Operations. Journal of Hazardous Materials, 166(1), 144-149.
• Benzer, H.,2005. Modeling and Simulation of a Fully Air Swept Ball Mill in a Raw Material Grinding Circuit. Powder technology, 150(3), 145-154.
• Bond, Fred C., 1961, Kırma ve Öğütme Hesapları, Bölüm I-II., Br. Chem. Müh. , 6 : 378-385, 543-548.
• Çolak, S. S., 2018. Çimento Öğütme Uygulamalarında Bilya ve Malzeme Özelliklerinin Bilya Aşınma Sonuçları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Deniz, V., Erkan, D., ve Alyıldız, V., 2001. Kalker ve Klinker Örneğinde Kırılma Kinetiği Üzerine Bilya Çapının Etkisi. 4 Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 118- 19 Ekim 2001.
• Gouda, G.,1979. Klinker Bileşiminin Öğütülebilirlik Üzerindeki Etkisi. Çimento ve Beton Araştırmaları , 9 (2), 209-218.
• Hardgrove, T. A.,1932. Infection with Monilia Following Extraction of Teeth. Journal of the American Dental Association, 19(3), 483-486.
• Hoşten, Ç., Avşar, Ç., 1997. Çimento Klinkeri ve Tras Karışımlarının Öğütülebilirlik Özellikleri. Türkiye 15. Madencilik Kongresi, Zonguldak, s. 291-298.
• Hoşten, C., Avsar, C.,1998. Grindability of Mixtures of Cement Clinker and Trass. Cement and Concrete Research concrete research, 28(11), 1519-1524.
• Hoşten, C., Fidan, B., 2012. An İndustrial Comparative Study of Cement Clinker Grinding Systems Regarding the Specific Energy Consumption and Cement Properties. Powder Technology, 221, 183-188.
• Karakaş, F., 2006. Çimento Hammaddelerinin Öğütülmesinde Enerji Optimizasyonu. Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Korkmaz, A., 2012. Klinker Ana Komponentlerin Öğütme ve Çimento Dayanımları Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Nitta, S., Bissombolob, A., Furuyamab,T., Mori, S., 2002. Relationship Between Bond’s Work Index (Wi) and Uniformity Constant (n) of Grinding Kinetics on Tower Mill Milling Limestone. International Journal of Minereral Processing, No. 66 s. 79–87.
• Smith, J. V., 2013. Feldspar Minerals: Crystal Structure and Physical Properties 1. Springer Science and Business Media.
• Sahasrabudhe, R., Sistu, P., Sardar, Sahasrabudhe, R., Sistu, P., Sardar, G., and Gopinath, R., G. A.
• U. T. A. M., Gopinath, R. A. V. I., 2006. Control and Optimization in Cement Plants. IEEE Control Systems Magazine, 26(6), 56-63.
• Speight, J. G., 2012. The Chemistry and Technology of Coal. CRC Press.
• Venkatanarayanan, H. K., Rangaraju, P. R., 2015. Effect of Grinding of Low-Carbon Rice Husk Ash on the Microstructure and Performance Properties of Blended Cement Concrete. Cement and Concrete Composites, 55, 348-36.
• Yıldız, N., 2014. Cevher Hazırlama ve Zenginleştirme. Cilt 1. Ankara.