Mahmud Hasan el-Mağnîsî’nin Mantık Anlayışı

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 38 - 72, 02.02.2020

Adem Evmeş

Öz

“Mahmud Hasan el-Mağnîsî’nin mantık
anlayışı” adını taşıyan bu çalışmada Mağnîsî’nin Ebherî’nin Îsâgûcî adlı eserine yaptığı Muğni’t-Tullâb adlı şerhinden hareketle
kavram, önerme ve akıl yürütme konuları hakkında görüşlerini ortaya koymaya
çalıştık. Bunu yaparken Kâtî’nin şerhiyle de karşılaştırmada bulunduk. İlk
olarak kavram konusunu ele aldık. Kavramların tanımları yaparak örnekler
verdik. Daha sonra beş tümel, tanım konusunu ele aldık. Tanım konusundan sonra
önerme ve akıl yürütme konusu genel hatlarıyla ele aldık. Sonuçta ise ulaşılan
kanaatlere yer verdik.

Anahtar Kelimeler

Mantık, Mağnîsî, Muğni’t-Tullâb, şerh, kavram, önerme

Kaynakça

• BİNGÖL, Abdülkuddûs. Gelenbevî’nin Mantık Anlayışı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1993.
• CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerif.Ta’rifat. trc. Ali Erkan. İstanbul: Bahar Yayınları, 1997.
• ÇETİN, Ali. Celaleddin Devvânî’de Mantık Kavramları Tahkik, Çeviri ve Değerlendirme. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2015.
• el-KÂTÎ, Hüsâm.Şerhu Îsâgûcî. thk. Kasım b. Naim el-Hanefi. Beyrut: Daru’l-Küttabü’l- İlmiyye, 2015.
• el-MAĞNÎSÎ, Mahmud Hasan.Muğni’t-Tullâb. thk. İsam b. Mühezzeb es-Subui. Beyrut: Dar-ı Beyrut, 1430/2009.
• FÂRÂBÎ, Ebu Nasr. Kitâbu’l-Kıyâs’i-Sâğîr (Küçük Kıyas Kitabı, Fârâbî’nin Bazı Mantık Eserleri, içinde; nşr. M.T. Küyel. Ankara: A.K.D.T.Y.K. Yayınları, Fârâbî Külliyatı, Sayı: 1, 1990. GRÜNBERG, Teo. Felsefe ve Felsefî Mantık Yazıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• HANOĞLU, İsmail. Fahruddîn er-Râzî’nin Kitâbu’l-Mulahhas Fi’l-Mantık ve’l-Hikme Adlı Eserinin Tahkîki ve Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2009.
• İBN SÎNÂ, Ebu Ali. en-Necât. trc. Kübra Şenel. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2018.
• İBN SÎNÂ, Ebu Ali.İşaretler ve Tembihler. trc. Ali Durusoy, Muhittin Macit, Ekrem Demirli. İstanbul: Litera Yayınları, 2013.
• KAYACIK, Ahmet.Ebheri’nin İsaguci’sinin İlk Şerhleri (XIV-IVI. YY). Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, 1996.
• KÖMÜRCÜ, Kamil. Esîruddin el-Ebherî’nin Mantık Anlayışı. Ankara: Yayınevi Yayınları, 2010.
• KUŞLU, Harun.Nasîruddin Tûsî’de Önermeler Mantığı. İstanbul:Klasik Yayınları, 2017.
• ÖNER, Necati. Klasik Mantık. İstanbul: Divan Kitap, 2011.
• ÖNER, Necati. Tanzimattan Sonra Türkiye’de İlim ve Mantık Anlayışı. İstanbul: Divan Kitap, 2012.
• ÖZLEM, Doğan. Mantık. İstanbul: Notos Kitap Yayınları, 2011.
• ÖZPİLAVCI, Ferruh. Ebherî Îsâgûcî ve Şerhi.İstanbul: Litera Yayınları, 2017.
• RÂZÎ, Kutbuddîn. Tahrîrü’l-Kavâidi’l-Mantıkiyye fî Şerhi’r-Risâleti’ş-Şemsiyye. thk. Muhsin Bidarfer. Kum: Menşûrât-ı Bîdâr, 1426/2005.
• TÜRKER, Ömer.“Tarif”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40: 28. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• GRÜNBERG, Teo. Felsefe ve Felsefî Mantık Yazıları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.