SİYASAL DİLDE METAFOR KULLANIMI: DEVLET BAHÇELİ’NİN ÖRNEK METİNLERİNİN SÖYLEM ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 107 - 141, 23.04.2021

Süleyman Güngör

Öz

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, konuşmalarında ve yazılı metinlerinde metaforları yoğunlukla kullandığı dikkat çekmektedir. Bu durum, Bahçeli’nin farklı zamanlarda ve nitelikte toplantılarda yapılmış üç konuşması ile bir yazılı basın açıklaması üzerinden nitel araştırma yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Bu metinlerde metafor, benzetme, mecaz ve nitelemeler tespit edilerek bunların Bahçeli’nin siyasal söylemine katkıları araştırılmıştır. Bahçeli’nin metinlerinde metaforik unsurları bilinçli olarak kullandığı gözlenmiştir. Kullanılan retorik araçlarının, Bahçeli’ye geleneksel sözlü kültürün anlatıcısı rolü kazandırırken soyut kavramların somutlaştırılması sonucu söylemini de güçlendirdiği görülmüştür. Bu bağlamda, metaforlar ile kastedilen anlamın çerçevesinin belirlendiği ve yanlış anlaşılma ihtimalinin azaldığı tespit edilmiştir. Bahçeli, değer yargılarını ve gündemine aldığı konuya ilişkin duygularını muhataplarına metaforik bir dille ifade etmektedir. Bahçeli, milliyetçi bir lider olarak toplumun kültürel kodlarına atıflar yapan dil ve üslup tercihi ile millî kültür mirasını temsil etmektedir. Partisinin propaganda sunucusu olarak Bahçeli’nin bu üslubu, seslendiği halka içlerinden birisi olduğu mesajını vermesini de sağlamaktadır. Bahçeli’nin siyasal söylemindeki dil ve üslubu, metinlerin görece uzun cümlelerden oluşmasına yol açmıştır. Ancak Bahçeli, fikri ve ideolojik analizleri ile olgusal durumları aktarırken kelimeleri birincil anlamlarında kullanmakta ve daha kısa cümleler kurmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Söylem, Politik Dil, Metafor, Devlet Bahçeli

USING METAPHORS IN POLITICAL LANGUAGE: DISCOURSE ANALYSIS OF DEVLET BAHÇELİ'S EXAMPLE TEXTS

Öz

It has been aroused that metaphors are used frequently in his speeches and texts by Devlet Bahçeli, the leader of The Nationalists Movement Party (MHP). That phenomenon has been analyzed by qualitative analysis method through three speeches delivered in different terms and kinds and one press release. The metaphors, tropes and similes in these texts have been identified in order to analyze their contributions to his political discourse. It has been determined that his use of metaphors is not accidentally unlike deliberatively. Means of metaphors by Devlet Bahçeli, made him the narrator of the oral culture. At the same time, it has been observed that his power of discourse is more effective by means of concretizing abstract concepts. In this respect, by the medium of using metaphors, frame of the intended meaning has been determined and likelihood of misunderstanding has been decreased. Devlet Bahçeli expresses his value judgements and feelings regarding his agenda to his audience and readers through a metaphoric dialect. As a nationalist leader, he represents the heritage of national culture by preferring a language and wording which refer cultural codes of the society. That wording Bahçeli uses as the chief canvasser of his party ensures him to give the society the message that he is one of them. The language and wording of his political discourse lead to long sentences in his speech and texts. However, while conveying his ideological and intellectual analysis and factual situations, he would rather use short sentences with the primary meaning of words not the metaphoric ones.

Anahtar Kelimeler

Discourse, Political Language, Metaphor, Devlet Bahceli

Kaynakça

• Al Jazeera. (2016). “Yenikapı ruhu”. http://www.aljazeera.com.tr/haber/yenikapi-ruhu. (13.02.2021)
• Ayık, H. (2009). “Düşünceden Dile Felsefe ve Metafor”. Milel ve Nihal. 6(1): 55-73.
• Bahçeli, D. (2016). “Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet BAHÇELİ’nin, Yenikapı’da düzenlenen ‘Demokrasi ve Şehitler Mitingi’nde yapmış oldukları konuşma”. http://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/4120/index.html. (17.01.2021).
• Bahçeli, D. (2019). “Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli'nin Partimizin Kuruluşunun 50.Yılı Münasebetiyle Adana'da Düzenlenen Kutlama Programında Yapmış Oldukları Konuşma”. http://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/4507/index.html. (17.01.2021).
• Bahçeli, D. (2020). “Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli’nin, TBMM Grup Toplantısında yapmış oldukları konuşma”. http://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/4741/index.html. (17.01.2021).
• Bahçeli, D. (2021). “Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli’nin, ‘6-8 Ekim Olaylarıyla İlgili Hazırlanan İddianame ve HDP’nin Kapatılmasıyla’ ilgili yaptıkları yazılı basın açıklaması”. http://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/4752/index.html. (17.01.2021).
• Coşkun, M. (2010). “Üslûp Çalışmaları Üzerine”. Ed. Hatice Aynur vd. Nesrin İnşası: Düzyazıda Dil, Üslup ve Türler. İstanbul: Turkuaz Yayınları:72-83.
• Çakmak, M. (2018). “Türkiye'de çevre kavramı Bağlamında Yapılan Metafor Çalışmalarının İçerik Analizi”. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 12(25): 172-198.
• Gültekin, B. ve Gültekin, T. (2019). Siyasal İletişimde Devlet Bahçeli Modeli ve Bilge Liderlik. İzmir: Berikan Yayınevi.
• Güngör, S. (2014). “Türk Siyasetinde Dil Kullanımı: Siyasi Parti Liderlerinin TBMM Grup Konuşmalarında Siyasal Söylem Analizi”. Yasama Dergisi. (26): 65-88.
• Keklik, N. (1990). Felsefede Metafor. İstanbul : İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Mataforlar Hayat, ANlam ve Dil. Çev. Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: Paradigma.
• Möckel, C. (1998). “<Leben> als Quell symbolischer Formen”. Logos Zeitschrift für systematische Phliosophie, Neue Folfe band 5(4): 355-386.
• Saussure, F. d. (1985). Genel Dilbilim Dersleri. Ankara: Birey ve Toplum Yayınları.
• Schröer, N. (2002). “Was heiβt hier ‘Sprechen’?” Österreichische Zeitschrift für Soziologie, 27(3): 37-52.
• TDK. (2019). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• TRT Haber. (2020). “6-8 Ekim olaylarında neler yaşandı?” https://www.trthaber.com/haber/gundem/6-8-ekimin-faillerine-operasyon-82-gozalti-karari-518531.html. (15.02.2021).
• Yörük, A. (2017). Aristoteles Retoriğindeki Metafor Kavramına Getirilen Eleştiriler. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.