YAYILMACI MİLLİYETÇİ İDEOLOJİ BELİRLENİMLİ TOPLUMSAL FORMASYONLARIN YÜKSELİŞİ: EKONOMİ POLİTİK AÇIKLAMA

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 31 - 49, 29.10.2021

İnan Akdağ

https://doi.org/10.53425/madergisi.989224

Öz

İdeolojinin kendisine ait bir tarihi yoktur. Tarihi olan ekonomidir. İdeoloji, tarihsel olarak ekonominin aldığı biçime bağlı olarak şekillenmektedir. Bu bağlamda devletler, nötrdür. Tarihsel olarak devletler, milliyetçi, sosyalist, liberal, emperyalist vb. biçimler almaktadır. II. Dünya Savaşı sırasında gördüğümüz yayılmacı milliyetçi ideolojiler de gelip geçicidir. Temel ekonominin tarihsel hareketidir. Kapitalist üretim tarzında sermaye belirli bir süre basit yeniden üretim yaptıktan sonra genişletilmiş yeniden üretime geçmektedir. Genişletilmiş yeniden üretim daha fazla Pazar, daha fazla hammadde, daha fazla ucuz emek gücü istemektedir. Bu zorunluluk, gelişmiş kapitalist ülkelerin emperyalist ülkelere dönüşmesine yol açmaktadır. Merkezden çevreye doğru yayılmacılık karşımıza çıkmaktadır. Devletler yayılırken politik ve ideolojik yapısını da yeniden organize etmek durumunda kalmaktadır. Yayılmacı milliyetçi ideoloji bu ihtiyacı sağlamaktadır. Devletler, silahlanmakta ve bütçesinin büyük kısmını dış ülkelere doğru yönlendirirken içeride kendi halkını ikna etmek ve mobilize etmek durumundadır. Bu çalışmanın amacı, yayılmacı milliyetçi ideolojinin yükselişini ekonomi politik temellerde analiz etmektedir. Çalışmanın kapsamı, yayılmacı milliyetçiliğin yükselişe geçtiği 1920’li yıllar, olgunlaştığı 1930’lı yıllar ve çöküşe geçtiği 1940’lı yıllardır. Çalışmanın önemi, yayılmacı milliyetçiliğe ekonomi politik bir çerçeve çizmektir. Çalışmanın hipotezi, yayılmacı milliyetçiliğin arka planında, ulusal burjuvazinin genişleyen artı-değer üretimine bağlı olarak, yeni pazar arayışları ve hammadde kaynaklarının yeniden el konulma mücadelesi ve kısaca dünyanın sömürge ülkelerinin yeniden paylaşılması mücadelesi bulunduğunu ileri sürmektir. Yayılmacı milliyetçilik, bu yanıyla, emperyalizmin ideolojik aparatıdır. Dolayısıyla yayılmacı milliyetçilik, taşıyıcı bir olgudur.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik, Yayılmacı Milliyetçilik, Kapitalizm, İdeoloji, Japonya

THE RISE OF SOCIAL FORMATIONS WHICH ARE DETERMINED BY EXPANSIONIST NATIONALIST IDEOLOGY: AN ECONOMY POLITICAL EXPLANATION

Öz

Ideology has not a history, which belongs to ideology. Economy has an own history. Ideology is historically formed by economy. Therefore, states are neutrals. Historically, states are formed as nationalist, socialist, liberal, imperialist etc. Expansionist nationalist ideologies, which are seen during the Second World War are random. The basis is the historical movement of economy. Capital, at the beginning, works as a simple reproduction, then it forms as expanded reproduction in the capitalist mode of production. Expanded reproduction requires more market area, more raw materials, more cheap labor force. This requirement leads developed countries to imperialist countries. So, there is an expansionism from center to periphery. When states are expanded, they are necessary to reorganize political and ideological structures. Expansionist nationalism provides with this requirement. When states are in armor and when states use their budgets to foreign countries, they should persuade their peoples and they should mobilize them. The aim of this study is to analyze the rise of expansionist nationalist ideology in the basis of economy politics. The scope of this study is 1902s, 1930s, 1940s when expansionist nationalist ideology started to rise. The importance of this study is to draw the framework of economy politics to expansionist nationalism. The hypothesis of this study is to assert that the behind of expansionist nationalism there is new market efforts and reseizure to raw materials, which ties to national bourgeoisie’s expanded surplus value production; briefly, there is a struggle for sharing of the world colony countries. Expansionist nationalism is an apparatus of imperialism in this meaning. Therefore, expansionist nationalism is a carrier phenomenon.

Anahtar Kelimeler

Nationalism, Expansionist Nationalism, Capitalism, Ideology, Japan

Kaynakça

• Althusser, L. (2019). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, çev. Alp Tümertekin, İstanbul: İthaki
• Buharin, N. (1975). Dünya Ekonomisi ve Emperyalizm, çev. Şehsuvar Barlas, İstanbul: Özgün Yayınları
• Cassels, A. (2003). Ideology and International Relations in the Modern World, Routledge
• Doak, K. M. (2007). A History of Nationalism in Modern Japan, Brill
• Dowd, D. (2008). Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı Eleştirel bir Tarih, çev. Cihan Gerçek, İstanbul: Yordam
• Harvey, D. (2003). The New Imperialism, Oxford University Press
• Hellyer, R. ve Fuess, H. (2020). The Meiji Restoration Japan as a Global Nation, Cambridge Universtiy Press
• Heywood, A. (2014). Siyasi İdeolojiler, çev. Hüsamettin İnanç, Ankara: Adres Yayınları
• Hobsbawm, E. (2000). Nations and Nationalism Since 1780 Programme, Myth, Reality, Cambridge University Press
• Larrain, J. (1989). Theories of Development Capitalism, Colonialism and Dependency, Polity Press
• Lenin, V. I. (2009). Emperyalizm Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, çev. Cemal Süreya, Ankara: Sol Yayınları
• Marx, K. (2015). Kapital C. II, çev. Mehmet Selik, İstanbul: Yordam
• Nairn, T. ve James, P. (2005). Global Matrix Nationalism, Globalism and State Terrorism, Pluto Press
• Renan, E. (2000). “What is a Nation?”, Nation and Narration, ed. Homi K. Bahbha, Routledge
• Smith, A. (2003). Nationalism and Modernism A Critical Survey of Recent Theories of Nations and Nationalism, Routledge