Lise Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumlarının Cinsiyet Açısından İncelenmesi

Yıl 2009, Sayı: 18, 43 - 54, 30.12.2009

Ercan Kaya Mustafa Akıllı Fatih Sezek

Öz

Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarını cinsiyet açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini Erzurum ilinde farklı liselerde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında öğrencilerin çevreye karşı tutumlarını belirlemek amacıyla, güvenirlik katsayısı 0,72 olarak hesaplanmış olan “çevresel tutum ölçeği” kullanılmıştır. Bu ölçek “çevresel davranış” ve “çevresel düşünce” alt ölçeklerinden oluşmaktadır. Ölçek Erzurum’daki yedi liseden toplam 450 öğrenciye uygulanmış ve sonuçları SPSS programı 12.0 sürümü yardımıyla değerlendirilmiştir. Sonuçta cinsiyetin çevreye karşı tutumu kız öğrenciler lehine etkilediği anlaşılmıştır. Bununla birlikte en önemli tespitlerden birisi de adayların çevresel düşüncelerini davranışa dönüştürme konusunda yetersiz olmalarıdır.

Anahtar Kelimeler

Çevresel tutum, lise öğrencileri, cinsiyet, Türkiye

Kaynakça

• çekmektedir ki; bu tespit öğrencilerin çevre ile ilgili düşüncelerini tam anlamıyla davranışa dönüştüremediklerinin önemli bir göstergesidir.
• Son olarak bu konu ile ilgili, öncelikle öğretmenlerin çevre konusunda eğitilmesi; öğrencilerin ise eğitilmiş öğretmenler tarafından yeterli ve etkili bir şekilde bilgilendirilmesinin sağlanması, görsel iletişim araçlarında çevre ile ilgili programlara daha fazla yer ve zaman verilerek uzmanlarca toplumun eğitilmesi ve lise müfredatında çevre konusunun bütün yıllara yayılması sağlanması yönünde öneride bulunulabilir. Altın, M., Bacanlı, H., Yıldız, K. (2002) “Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları”, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Mat. Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, Ankara.
• Açıköğretim Fakültesi Ders Kitabı. <http://www.aof.edu.tr/kitap/EHSM/1024/unite12.pdf> (18.12.2009) Avinç, A. (1997), “Değişik Enerji Kaynakları ve Çevreye Etkileri”, Ekoloji Çevre Dergisi, 7(27), 19-23.
• Bradley, J.C., Walıczek, T.M., Zajıcek, J.M. (1999) “Relationship Between Environmental Knowledge and Environmental Attitude of High School Students”, Journal of Environmental Education, 30(3), 17-21.
• Çabuk, B., Karacaoğlu, Ö.C. (2003), “Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 189-198.
• Deniş, H., Genç, H. (2007) “Çevre Bilimi Dersi Alan ve Almayan Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Çevreye İlişkin Tutumları ve Çevre Bilimi Dersindeki Başarılarının Karşılaştırılması”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 20-26.
• Erten, S. (2005), “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
• Kim, C. and Fortner, R.W., (2006). Issue-spesific barriers to addressing environmental issues in the classroom: an explanatory study. The Journal of Environmental Education, 37 (3), 15-22.
• Leeming, F.C., Porter, B.E. (1997), “Effects of Participation in Class Activities on Children‟s Environmental Attitudes and Knowledge”, Journal of Environmental Education, 28(2), 33-42.
• Özer, U. (1991), “Çevre Eğitimi”, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu Kitabı, 21-22, İstanbul. Pınarlı, V., Yonar, T. (1999), “Bursa İlinde Çevre Kirlenmesi Önceliklerine Genel Bir Bakış”, Türkiye’de Çevre Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu III, Bildiriler Kitabı, 33-43. Kocaeli. Soran, H., Morgil, İ., Yücel, S., Atav, E., Işık, S. (2000), “Biyoloji Öğrencilerinin Çevre Konularına Olan İlgilerinin Araştırılması ve Kimya Öğrencileri ile Karşılaştırılması”, Journal of Education, 18, 128-139.
• Şama, E. (2003), “Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
• Tuncer, G., Sungur, S., Tekkaya, C., Ertepınar, H. (2004), “Environmental Attitudes of the 6th Grade Students from Rural and Urban Areas : A Case Study for Ankara”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 167-175.
• Uzun, N., Sağlam, N. (2006), “Orta Öğretim Öğrencileri İçin Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirme ve Geçerliliği”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
• Ünal, S., Dımışkı, E. (1999), “Unesco-Unep Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi ve Türkiye‟de Ortaöğretim Çevre Eğitimi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17, 142-154 .
• Ünal, S., Mançuhan, E. ve Sayar, A.A., (2001). Çevre Bilinci, Bilgisi ve Eğitimi. Yeni Teknolojiler Araştırma Geliştirme Merkezi, Marmara Üniversitesi Matbaası, 220 s., İstanbul.
• Yücel, S., Morgil, İ. (1998), "Yükseköğretirnde Çevre Olgusunun Araştırılması", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.