Comparison of Heads of Departments’ and Research Assistants’ Value Preferences in University (SDÜ and MAKÜ Sample)

Yıl 2014, Sayı: 30, 141 - 164, 11.07.2014

Emine Önder , Ali Taş

Öz

In this study, it was aimed to determine department heads’ and research assistants’ perceptions about individual values. Within the scope of this object, data were obtained through “Values, Sense of Crime, and Moral Judgment Scale”. The study was designed according to descriptive survey model. The study group composed of 97 heads of department with 183 research assistants in Süleyman Demirel University and Mehmet Akif Ersoy University. The participants’ preferred value perceptions was analyzed through Independent Sample t-test and Mann Whitney U-test. In the result of research was understood that heads of department’s individual values were specified as moral, aesthetics, economic, religious, scientific, social and political values, as for that research assistants’ individual values were specified as political, social, scientific, religious, economic, aesthetics, and moral values. It was found that the moral value perceptions showed significant difference according to the position. According to gender, it was found that heads of department’s aesthetics values perceptions and political and aesthetics values perceptions of research assistants differed significantly. Moreover, it was understood that the woman heads of department with the woman research assistants internalized these values at a higher level that heads of department and research assistants’ individual values perceptions showed no significant difference according to age and university.

Anahtar Kelimeler

Value, individual values, head of department, research assistant

ÜNİVERSİTE BÖLÜM BAŞKANLARI VE ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNİN DEĞER TERCİHLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI

Öz

Araştırmada, bölüm başkanları ve araştırma görevlilerinin bireysel değerlere ilişkin algılarını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında, “Değerler, Suç Anlayışı ve Ahlaki Hüküm Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, SDÜ ve MAKÜ’de görev yapan 97 bölüm başkanı ile 183 araştırma görevlisinden oluşmaktadır. Katılımcıların değer tercih algıları T-Testi ve Mann Whitney U-Testi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, bireysel değerlerin bölüm başkanlarında ahlaki, estetik, ekonomik, dini, bilimsel, sosyal ve siyasi, araştırma görevlilerinde ise siyasi, sosyal, bilimsel, dini, ekonomik, estetik ve ahlaki şeklinde sıralandığı anlaşılmıştır. Görev türüne göre, ahlaki değere ilişkin algılar arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyette göre bölüm başkanlarının estetik, araştırma görevlilerinin siyasi ve estetik değer algılarının farklılaştığı ve bayan bölüm başkanları ile bayan araştırma görevlilerinin söz konusu değerleri daha üst düzeyde benimsedikleri anlaşılmıştır. Bölüm başkanlarının ve araştırma görevlilerinin bireysel değer algıları, görev yapılan üniversiteye ve yaşlarına göre farklılaşmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Değer, bireysel değerler, bölüm başkanı, araştırma görevlisi

Kaynakça

• Allport, G., Vernon, W. P. E. ve Lindzey, G. (1960). A study of values. Boston Houghton: Miffilin Pres.
• Altınok, V. (2006). Yükseköğretimde ilke ve yönelimler neler olmalı? Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 41-52.
• Akbaba-Altun, S. (2004, 6-9 Temmuz). İlköğretim okul yöneticilerinin iş değerleri. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Arbak, Y., Aldemir, C., Timurcanday Özmen, Ö., Katrinli, A., İshakoğlu, G. & Kesken, J. (1997). Perceptual study of Turkish managers’ and organizations’ characteristics: Constructs and contradictions. In S. A. Sackmann (Editör.) Cultural complexity in organizations: Inherent contrasts and contradictions. Sage Publications.
• Arseven, A. D. (2001). Alan araştırma yöntemi. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık. Arslan, A. (1994). Felsefeye giriş. Ankara: Vadi Yayınları.
• Avcı, N. (2007). Toplumsal değerler ve gençlik. Ankara: Siyasal Kitapevi
• Avcıoğlu, G.Ş. (2011). Küresel bilgi teknolojilerinin değerler üzerine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1, 1-20.
• Ayral, E. (1992). Akademisyenlerin çalışmayla ilgili değerleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma. Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Buchko, A. A. (2007). The effect of leadership on values-based management. Leadership & Organization Development Journal, 28(1), 36-50.
• Bulut, D. ve İşman, Ç. (2004). Sağlık yöneticilerinde kişisel değer analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 7(3), 276-293.
• Erçetin, Ş. (2000). İlköğretim okulları hangi değerlerle yönetiliyor? Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 31–43.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 55-72.
• Greenberg, J. & Baron, R. A. (2000). Behavior in organizations. Seventh Edition, New Jersey: Prentice Hall, Upper Saddle River.
• Gümüş, M. (1999). Yönetimde başarı için altın kurallar. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi. Ahlak psikolojisi, ahlaki değerler ve ahlaki gelişme, Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
• Hinterhuber, H. H. & Erici, K. (1998). The leadership wheel: The tasks entrepreneurs and senoir executives cannot delegate. Strategic Change, 7, 149-162.
• Hodgkinson, C. (2008). Yönetim felsefesi, örgütsel yaşamda değerler ve motivasyon, (Çev. İbrahim Anıl ve Binali Doğan), İstanbul: Beta Yayım.
• Hofstede, G. (1984). Culture’s consequence: International differences in work-related values. Sage Publication.
• Lamsa, A., Sakkinen, A. & Turjanmaa, P. (2000). Values and their change during the business education- A gender perspective. International Journal of Value-Based Management, 13, 203-213.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Kansu, A. (1977). Cinsiyet rollerinin sosyalleşmesi ve aile dinamiği: Kuşaklararası bir karşılaştırma. Boğaziçi Sosyal Bilimler Dergisi, 415, 35-38.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Karakitapoğlu, Z. (1996). Contemporary value orientations of adults and university students. Unpublished master thesis, METU, Ankara.
• Karaköse, T. ve Altınkurt, Y. (2009). Okul yöneticilerinin ve il milli eğitim müdürlüğü çalışanlarının değerlere göre yönetim ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 49–67.
• Karakütük, K., Tunç, B., Özdem, G. ve Bülbül, T. (2008). Eğitim fakültelerinin öğretim elemanı profili. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Meglino, R. M. & Ravlin, E. C. (1998). Individual values in organizations: Concepts, controversies and research. Journal of Management, 24(3), 351-390.
• Murphy, E. F., Snow, W. A., Carson, P. & Zigarmi, D. (1997). Values, sex differences and psychological androgyny. International Journal of Value-Based Management, 10, 69-99.
• Myyry, L. & Helkama, K. (2001). Universty students’ value priorities and emotional empathy, Educational Psychology, 21(1), 25-40.
• Naktiyok, A. (2003). Yönetici değerleri ve pazar yönlülük bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 95-116.
• Nartgün-Sezgin, Ş. (2006). Öğretim elemanlarının örgütsel değerlere ilişkin görüşleri (Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 4(12), 129- 148.
• Özen, Ş. (1998). 20. yüzyılın sonunda kadınlar ve gelecek konferansı. İçinde O. Çitçi (Editör) Türkiye’de kadın ve erkek kamu yöneticilerinin yönetim tarzı açısından farklılaşması ve eril erkek-dişil kadın varsayımının geçerliliği. (s. 217-236). Ankara: TODAİE Yayını.
• Özgener, Ş. (2000). Değer yönetimi: İmalat sanayindeki Türk yöneticilerin yükselen değerlerine ilişkin bir araştırma. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 173-189.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Pres.
• Russell, R. F. (2001). The role of values in servant leadership. Leadership & Organization Development Journal, 22(2), 76-83.
• Sağnak, M. (2005). Örgüt ve yönetimde değerlerin önemi. Milli Eğitim Dergisi, 166.
• Schwartz, S., Sagie, G. (2000). Value consensus and importance: A cross-national study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 31(4), 465-497.
• Sezgin, F. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel ve örgütsel değerlerinin uyumu. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Slater, R. (2000). Jack Welch ve General Elektric’in yolu. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Şahin, S. Tekin, A. ve Öztürk, N. (2011, 26-28 Ekim). İlköğretim ve ortaöğretim okul yöneticilerinin benimsedikleri bireysel ve örgütsel değerler. Değerler Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Terekeci, S. (2008). Okul yöneticilerinin çalışma değerleri ve liderlik davranışlarına ilişkin algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Turan, S., Durceylan, B. ve Şişman, M. (2005). Üniversite yöneticilerinin benimsedikleri idari ve kültürel değerler. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 181-202.
• Ünal, C. (1981). Genel tutumların veya değerlerin psikolojisi üzerine bir araştırma, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Vergote, A. (1999). Din inanç ve inançsızlık. (Çev. Veysel Uysal) İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları
• Vurgun, L. ve Öztop, S. (2011). Yönetim ve örgüt kültüründe değerlerin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 217-230.
• Yapıcı, A. ve Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 173-206.
• Yıldırım, A. (1997). Gender role influences on Turkish adolescents’ self-identity. Adolescence, 32(125), 217-23.
• Yılmaz, K. (2007). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin değerlere göre yönetim ile ilgili görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 13(52), 639-664.
• Yücel, C. ve Karataş, E. (2009). Eğitim yöneticilerinin benimsedikleri iş değerleri. Ege Eğitim Dergisi, 10(2), 70-101