Ergen Psikolojik Sağlamlık Düzeyinin Yordayıcıları: Algılanan Sosyal Destek ve Okul Bağlılığı

Yıl 2017, Sayı: 44, 162 - 183, 21.12.2017

Özden Turgut Bahtiyar Eraslan Çapan

https://doi.org/10.21764/maeuefd.309934

Cited By: 9

Öz

Bu çalışmanın amacı, ergenlerde psikolojik
sağlamlık düzeyinin yordayıcılarının incelenmesidir. Veriler, Afyonkarahisar il
merkezinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı liselerde öğrenim görmekte olan 1022
lise öğrencisinden toplanmıştır. Çalışmanın katılımcıları 533’ü kız (% 52) ve
489’u erkek (% 48) olmak üzere 1022 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışmada
ergen psikolojik sağlamlığını ölçmek için Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği,
sosyal destek algısını ölçmek için Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, okul
bağlılığını ölçmek için Okul Bağlılığı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu
kullanılmıştır. Veriler korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizi ile
incelenmiştir. Bulgulara göre, algılanan sosyal
destek ve okul bağlılığının, ergenlerde psikolojik sağlamlığın anlamlı
yordayıcıları olduğu saptanmıştır. Cinsiyet ve önemli yaşam olayı yaşamanın ise
ergenlerde psikolojik sağlamlığın anlamlı yordayıcısı olmadıkları bulunmuştur.
Bulgular alan yazın ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

psikolojik sağlamlık, ergenlik, algılanan sosyal destek, okul bağlılığı

Kaynakça

• Ali, T.M., Ashraah, M.M. ve Al-Swalha, A.S.M. (2013). The degree of adolescents’ perception towards types of abuse they received from their teachers and its relation to their self-concept, International Journal of Academic Research, 5(1), 28-32.
• Arastaman, G. (2006). Ankara ili lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arastaman, G. ve Balcı, A. (2013). Investigation of high school students’ resiliency perception in terms of some variables, Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2) , 922-928.
• Arslan, G. (2016). Psychological maltreatment, emotional and behavioral problems in adolescents: The mediating role of resilience and self-esteem, Child Abuse & Neglect, 52, 200-209.
• Bempechat, J., Ronfard, S., Mirny, A., Li, J. ve Holloway, S.D. (2013). “She always gives grades lower than one deserves.” A qualitative study of Russian adolescents’ perceptions of fairness in the classroom, Journal of Ethnographic & Qualitative Research, 7, 169-187.
• Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development: Research perspectives, Developmental Psychology, 22(6), 723-742.
• Bulut, S., Doğan, U. ve Altundağ, Y. (2012). Ergen psikolojik dayanıklılık ölçeği (EPDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması, International Counseling and Education Conference (ICEC 2012), May, 3-5, 2012, İstanbul, Turkey.
• Chapman, R.L., Buckley, L., Sheehan, M.C., Shochet, I.M. ve Romaniuk, M. (2011). The impact of school connectedness on violent behavior, transport risk-taking behavior, and associated injuries in adolescence, Journal of School Psychology, 49, 399-410.
• Coleman, J.C. ve Hendry, L.B. (1999). The nature of adolescence. 3rd ed. Routledge.
• France, A. (2007). Understanding youth in late modernity. Open University Press. McGraw-Hill Education.
• Goldstein, A.L., Faulkner, B. ve Wekerle, C. (2013). The relationship among internal resilience, smoking, alcohol use, and depression symptoms in emerging adults transitioning out of child welfare, Child Abuse & Neglect, 37(1), 22-32.
• Hollister-Wagner, G.H., Foshee, V.A. ve Jackson, C. (2001). Adolescent aggression: Models of resiliency, Journal of Applied Social Psychology, 31(3), 445-466.
• Howell, K.H. (2011). Resilience and psychopathology in children exposed to family violence, Aggression and Violent Behavior, 16, 562-569.
• Hsieh, H.F., Zimmerman, M.A., Bauermeister, J.A., Caldwell, C.H., Xue, Y., Wang, Z. ve Hou, Y. (2016). Cumulative risks and promotive factors for Chinese adolescent problem behaviors, Journal of Applied Developmental Psychology, 43, 71-82.
• Jaffe, M.L. (1998). Adolescence. John Wiley &Sons, Inc.
• Jiang, X., Huebner, E.S. ve Siddall, J. (2013). A short-term longitudinal study of differential sources of school-related social support and adolescents’ school satisfaction, Social Indicators Research, 114, 1073-1086.
• Kavenagh, M., Freeman, E. ve Ainley, M. (2012). Differences between adolescent boys’ and teachers’ perceptions of the student–teacher relationship, The Australian Educational and Developmental Psychologist, 29(1), 1-16.
• Koç-Yıldırım, P. (2014). Ergenlerde psikolojik dayanıklılık ile benlik kurgusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kurt-Ulucan, T. (2013). Ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlık, benlik saygısı, başa çıkma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yılmazlığın aracı rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Larsen, J.L. (2010). Resilience building prevention programs. “Encylopedia of Cross-Cultural School Psychology” içinde; Ed. : C.S. Clauss-Ehlers. DOI 10.1007/978-0-387-71799-9, Springer Science+Business Media LLC.
• Li, Y. ve Lerner, R. M. (2011). Trajectories of school engagement during adolescence: Implications for grades, depression, delinquency, and substance use, Developmental Psychology, 47(1), 233-247.
• Molinari, L., Speltini, G. ve Passini, S. (2013). Do perceptions of being treated fairly increase students’ outcomes? Teacher–student interactions and classroom justice in Italian adolescents, Educational Research and Evaluation, 19(1), 58-76.
• Ng, R., Ang, R.P. ve Ho, M.R.(2012). Coping with anxiety, depression, anger and aggression, Child Youth Care Forum, 41(6), 529-546.
• Oktan, V. (2008). Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Phillips, M.D., Turner, M.G. ve Holt, T.J. (2014). Exploring resiliency within schools: An investigation of the effects of protective factors, Youth & Society, 46(1), 89–111.
• Prince-Embury, S. (2010). Introduction to the special issue: Assessing Resiliency in children and adolescents, Journal of Psychoeducational Assessment, 28(4), 287-290.
• Procidano, M.E. ve Smith, W.W. (1997). Assessing perceived social support: The importance of context. “Sourcebook of Social Support and Personality” içinde”, ss. 93-106; ed. G.R. Pierce, B. Lakey, I.G. Sarason ve B. R. Sarason. Springer Science+Business Media, LLC. New York.
• Reddy, R., Rhodes, J.E. ve Mulhall, P. (2003). The influence of teacher support on student adjustment in the middle school years: A latent growth curve study, Development and Psychopathology, 15, 119-138.
• Repetto, P.B., Zimmerman, M.A. ve Caldwell, C.H. (2004). A longitudinal study of the relationship between depressive symptoms and alcohol use in a sample of inner-city black youth, Journal of Studies on Alcohol, 65(2), 169-178.
• Shek, D.T. (2006). Construction of a positive youth development program in Hong Kong, International Journal of Adolescent Medicine and Health, 18(3), 299-302.
• Shek, D.T.L. ve Li, X. (2016). Perceived school performance, life satisfaction, and hopelessness: A 4-year longitudinal study of adolescents in Hong Kong, Social Indicators Research, 126 (2), 921-934.
• Silbereisen, R.K. ve Reitzle, M. (1991). On the constructive role of problem behavior in adolescence: Further evidence on alcohol use. “Self-regulatory behavior and risk taking: Causes and consequences” içinde; ss. 199-219; ed.: Lewis P. Lipsitt ve Leonard L. Mitnick. Ablex Publishing Corporation.
• Simmons, R.G. ve Blyth, D.A. (2009). Moving into adolescence: The impact of pubertal change and school context. Transaction Publishers.
• Smokowski, P.R., Reynolds, A.J. ve Bezruczko, N. (1999). Resilience and protective factors in adolescence: An autobiographical perspective from disadvantaged youth, Journal of School Psychology, 37(4), 425–448.
• Stoddard, S.A., Whiteside, L., Zimmerman, M.A., Cunningham, R.M., Chermack, S.T. ve Walton, M.A. (2013). The relationship between cumulative risk and promotive factors and violent behavior among urban adolescents, American Journal of Community Psychology, 51(1-2), 57-65.
• Sun, R.C.F. ve Hui, E.K.P. (2007). Building social support for adolescents with suicidal ideation: Implications for school guidance and counselling, British Journal of Guidance & Counselling, 35(3), 299-316.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Taylor, E.R. ve Karcher, M. (2009). Cultural and developmental variations in the resiliences promoted by school counselors, Journal of Professional Counseling: Practice, Theory, and Research, 37(2), 66-87.
• Turan, A. (2014). Ergenlerde çocukluk örselenme yaşantıları ve yılmazlık düzeyinin algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tusaie-Mumford, K. (2001). Psychososcial resilience in rural adolescents: Optimism, perceived social support and gender differences. Yayınlanmamış doktora tezi, University of Pittsburgh.
• Wang, M. ve Eccles, J.S.(2013). School context, achievement motivation, and academic engagement: A longitudinal study of school engagement using a multidimensional perspective, Learning and Instruction, 28, 12-23.
• Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliği, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
• Yıldırım, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu, Eğitim Araştırmaları, 17, 221-236.
• Zimmerman, M.A. (2013). Resiliency theory: A strengths-based approach to research and practice for adolescent health, Health Education & Behavior, 40(4) 381–383.