İKAMET ETTİKLERİ YERDEN UZAK BİR KURUMDA ÇALIŞMANIN ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ VE ÖZEL YAŞAMLARINA ETKİLERİ

Yıl 2017, Sayı: 44, 115 - 145, 21.12.2017

Özgür Önen , Yasemin Altındal

https://doi.org/10.21764/maeuefd.338917

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın
amacı, ikamet edilen yerden uzak bir kurumda çalışan öğretmenlerin yaşadığı
sorunları ortaya çıkarmak ve bu sorunların öğretmenlerin mesleki hayatlarını
nasıl etkilediğini anlayabilmektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden
biri olan olgubilim deseni kullanılmıştır. Veriler, 13 ana soru ve 14 sonda sorudan oluşan yarı
yapılandırılmış görüşme formu ile Burdur’un X ilçesinde görev yapan ancak orada
ikamet etmeyen 12 öğretmen ile yüz
yüze görüşme yapılarak elde edilmiştir. Bu görüşmeler sonucunda 5 ana kategori
ve 16 temadan oluşan Kategoriler ve Temalar tablosu hazırlanmış ve bu tabloya
göre analiz yapılmıştır. Görüşme yapılan öğretmenlerin neredeyse hepsi,
kurumlarına ulaşmada fizyolojik ve psikolojik olarak sıkıntı yaşadıklarını, bunların
etkilerinin gün içerisinde de kendini gösterdiğini ifade etmişlerdir. Gün boyu
evlerinden uzak olmaları; beslenme düzenlerini, aile hayatı ve motivasyonlarını
olumsuz etkilediğini dile getiren öğretmenlerden bir kısmı, maddi destek
sağlanması durumunda mesleğini bırakmak isteyeceklerini de dile getirmişlerdir.
Ancak, yaşadıkları yere yakın bir kurumda çalışmaları durumunda ise
mesleklerini bırakmak istemeyeceklerini de ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, bu
araştırmadan öğretmenlerin ikamet ettikleri yere uzak bir kurumda çalışmaları
öğretmenlerin hem özel hayatlarını hem de mesleki yaşantılarını olumsuz
etkilediği anlaşılabilmektedir. Dolayısıyla, bu çalışmada öğretmenlerin
yaşadıkları sorunların iyileştirilmesine yönelik çeşitli çözüm önerileri ve tavsiyeler
geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, stres, işe ulaşmak için yolculuk yapma

Kaynakça

• Ada, Ş., Akan, D., Ayık A., Yıldırım, İ., & Yalçın, S. (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
• Alkış, H., & Öztürk, Y. (2009). Otel işletmelerinde motivasyon faktörleri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 213-236.
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Erol, E. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 48-62.
• Avşaroğlu, S., Kahraman, A., & Deniz, M. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129. Balaban, J. (2000). Temel eğitimde öğretmenlerin stres kaynakları ve başa çıkma teknikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 1-8. Bakırcı, B. (2012). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenleri etkileyen örgütsel stres kaynakları nelerdir? (Edirne ili örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne.
• Beck, C.L., & Gargiulo, R.M.(1983). Burnout in teachers of retarded and nonretarded children. Journal of Educational Research, 76(3), 169-173.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme Yöntemleri.(http://w3.balikesir.edu.tr./ ~msackes/wp/wpcontent/uploads/2012/03/BAY-Final Konuları.pdf adresinden 22.02.2016 tarihinde alınmıştır.
• Cevit, Y., & Karadeniz, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin motivasyonunun iş tatmini üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,2(9), 507-519.
• Custers, R., & Aarts, H. (2010). The unconscious will: How the pursuit of goals operates outside of conscious awareness. Science, 329(5987), 47-50.
• Çakar, N., & Ceylan, A. (2005). İş motivasyonunun çalışan bağlılığı ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 52-66.
• Çelebi, H.F. (2000). Toplam kalite yönetiminde motivasyon, dr. Herzberg’in motivasyon teorisi ve çalışanların iş tatmini üzerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dipaola, M., & Walther, C. (2003). Principals and special education: The critical role of School Leaders. Center on Personnel Studies in Special Education. University of Florida, 4-29.
• Eruemegbe, G. O. (2015). Impact of busıness envıronment on organızatıon performance ın Nigeriaa study of union bank of Nigerıa. European Scientific Journal, 11(10), 478-494.
• Fındıkçı, İ. (1999). İnsan kaynakları yönetimi. Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.: İstanbul.
• Gawel, J. E. (1997). Herzberg's theory of motivation and Maslow's hierarchy of needs. Practical Assessment, Research & Evaluation, 5(11), 1-3.
• Gündüz, B. (2005). İlköğretim öğretmenlerinde tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 152-166.
• Kayabaşı, Y. (2008). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyler. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 192-212.
• Kocabaş, İ., & Karaköse, T. (2005). Okul müdürlerinin tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi (Özel ve devlet okulu örneği). http://dergipark.gov.tr/download/article-file/256405 adresinden 20.03.2017 tarihinde alınmıştır.
• Kurt, T. (2005). Herzberg’in çift faktörlü güdüleme kuramının öğretmenlerin motivasyonu açısından çözümlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 285-299.
• Mcleod, S. (2007). Maslow’s hierarchy of needs. https://scholar.google.com.tr/scholar?q=maslow%27s+hierarchy+of+needs&hl=tr&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart&sa=X&sqi=2&ved=0ahUKEwigor7z5_3RAhWEsxQKHfrLDPMQgQMIFzAA adresinden 18 Ocak 2017 tarihinde alınmıştır.
• Onay, M., & Ergüden, S. (2011). Örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin çalışanların performans ve verimliliğine etkilerini incelemeye yönelik ampirik bir çalışma: Manisa -sosyal güvenlik kurumu. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 221-230.
• Özpınar, M., & Sarpkaya, R. (2010). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 17-29.
• Palavan, Ö., & Donuk, R. (2016). Kırsal kesimde görev yapan öğretmenlerin sorunları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 109-128.
• Samur, G. (2002). İşçi ve iş veriminin geliştirilmesinde beslenmenin önemi. Kamu- İş Dergisi, 7(1), 39-45.
• Şeker, S. (2015). Motivasyon teorisi. Ybs ansiklopledisi,2(1), 23-27. http://ybsansiklopedi.com/wp-content/uploads/2015/05/motivasyon_teorisi.pdf adresinden 01.03.2017 tarihinde alınmıştır.
• Skaalvik, M., & Skaalvik, S. (2011). Teacher job satisfaction and motivation to leave the teaching profession: Relations with school context, feeling of belonging, and emotional exhaustion. Teaching and teacher education, 27(6), 1029-1038.
• Taşkaya, S., Turhan, M., & Yetkin, R. (2015). Kırsal kesimde görev yapan sınıf öğretmenlerin sorunları (Ağrı İli Örneği). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18), 198-210.
• Tugrul, B., & Çelik, E. (2002). Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Pamukkale Üniveristesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-11.
• Turan, S., & Garan, Ö. (2008). Kırsal kesimde görev yapan sınıf öğretmenlerinin matematik öğretiminde karşılaştıkları güçlükler. Milli Eğitim Dergisi, 177, 116-128.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik mesleği, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Yenilmez, K., & Özabacı, N. (2003). Yatılı öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 132-145. Yerlikaya, A. (2000). Köy ve şehirde çalışan sınıf öğretmenlerinde tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Yıldırım, S. (2007). Motivasyon ve çalışma yaşamında motivasyonun önemi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Projesi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2009). Özel dersane öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 59(59), 471- 490.