Tahmin-Açıklama-Gözlem-Açıklama Yönteminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Asit Yağmurları Konusundaki Kavramsal Anlama Düzeylerine Etkisi

Yıl 2019, Sayı: 51, 216 - 240, 27.07.2019

Zeynep Kıryak , Zehra Özdilek

Öz

Sanayi devrimiyle birlikte
araç kullanımının artması yakıt tüketiminde de hızla artmasına neden olmuştur.
Tüketimin artması ise hava kirliliğinin ve çevre sorunlarında da hızlı bir
artışa sebep olmuştur. Çevre eğitimi aracılığıyla, bireylerin çevreye ve çevre
sorunlarına karşı duyarlılıklarının geliştirilmesi ve çevre sorunlarını
önlemeye yönelik olumlu tutum ve davranışlar kazanmaları amaçlanmaktadır. Bu
bağlamda, bireylerin çevre sorunlarını öğrenmeleri ve bu sorunlara yönelik
farkındalık kazanmaları hususunda fen ve çevre eğitimi arasındaki ilişkinin
önemli bir yere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı,
Tahmin-Açıklama-Gözlem-Açıklama(TAGA) yöntemine göre gerçekleştirilen öğretimin
sekizinci sınıf öğrencilerinin asit yağmurlarıyla ilgili kavramsal anlama
düzeyleri üzerine etkisini incelemektir. Bu çalışma özel durum yöntemiyle
gerçekleştirilmiştir.  Bursa ili
Yenişehir ilçesine bağlı bir köy ortaokulundaki 17 sekizinci sınıf öğrencisi
çalışmaya katılmıştır. Çalışmanın verileri, açık uçlu sorular ve çalışma
yaprağı aracılığıyla elde edilmiş ve içerik analiziyle tema ve kodlar
oluşturulmuştur. Uygulama sonrasında öğrencilerin asit yağmurlarının
sebeplerine ve etkilerine yönelik bilgi düzeylerinde artış olduğu
belirlenmiştir.  Çalışma sonucunda, TAGA
öğretim yönteminin öğrencilerin asit yağmurlarıyla ilgili kavramsal
anlamalarını olumlu biçimde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin
yazılı cevaplarında yer almayan bazı kavramlara çizimlerinde yer verdikleri
görülmüştür. Bu nedenle, fen bilimleri ve sosyo-bilimsel konularla ilgili
çalışmalarda öğrencilerin çizimlerinin alınmasının ve incelenmesinin sürece
yönelik daha detaylı ve derinlemesine bilgi elde edilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Asit yağmurları, Tahmin-açıklama-gözlem-açıklama yöntemi, Fen eğitimi, Sekizinci sınıf öğrencileri

Effects of Prediction-Explanation-Observation-Explanation Method on Conceptual Understanding Level of Eight Grade Students' on Acid Rain Issue

Öz

Within the context of
environmental education, development of students' skills, attitudes and
thoughts towards the environment; and processes including investigation and
development of relationships among people, society and nature should be
designed. In this context, it is thought that the relationship between science
and environmental education will help individuals learn about environmental
problems and gain awareness about these problems. The current study aimed to
examine the effect of prediction-explanation-observation-explanation (PEOE)
method on the eighth grade students’ conceptual understanding level about acid
rain. This study is carried out with case study research design and is
conducted with 17 eighth grade students in a village secondary school in the
district of Yenişehir, Bursa. In this study, four open-ended questions and a
PEOE worksheet about acid rain have been developed as a data collection tool.
After the intervention, the themes and codes are determined by content analysis
of the developed open-ended questions and worksheets. Taking into account that
the PEOE teaching intervention positively influences the students' conceptual
understanding level, it is recommended that future studies should employ this
method for other socio-scientific subjects, varied grades and courses.

Anahtar Kelimeler

Acid rain, Prediction-explanation-observation-explanation method, Science education, Eighth grade students

Kaynakça

• Arslan, H. O., Cigdemoglu, C. & Moseley, C. (2012). A three-tier diagnostic test to assess pre-service teachers’ misconceptions about global warming, greenhouse effect, ozone layer depletion, and acid rain. International Journal of Science Education, 34(11), 1667-1686.
• Brody, M., Chipman, E. & Marion, S. (1988). An assessment of student knowledge in fourth, eight and eleventh grades of science and natural resource concepts related to acidic deposition. Journal of Environmental Education, 20(2), 32 - 42.
• Coştu, B. (2008). Learning science through the PDEODE teaching strategy: Helping students make sense of everyday situations. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 3-9.
• Coştu, B., Ayas, A. & Niaz, M. (2012). Investigating the effectiveness of a POE-based teaching activity on students’ understanding of condensation. Instructional Science, 40(1), 47-67.
• Çardak, O. & Dikmenli, M. (2016). Student Science Teachers’ Ideas about the Degradation of Ecosystems. International Education Studies, 9(3), 95.
• Çavuş, R., Topsakal, U.Ü. & Kaplan Öztuna. A. (2013). “İnformal öğrenme ortamlarının çevre bilinci kazandırmasına ilişkin öğretmen görüşleri: Kocaeli Bilgievleri örneği”. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(1), 15-26.
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Yedinci baskı, Trabzon.
• Demir, P. & Avgin, S. S. (2016). Global Warming and Measures to Be Taken: Pre-Service Science Teachers' Views. Journal of Education and Practice, 7(27), 128-135.
• Demirbaş, M. & Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 195-211.
• Dilli, R. (2014). Doğa tarihi müzelerinin eğitimdeki rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 81-96.
• Goll, J. G. & Woods, B. J. (1999). Teaching chemistry using the movie Apollo 13. Journal of Chemical Education, 76(4), 506.
• Groves, F. H. & Pugh, A. F. (1999). Elementary pre-service teacher perceptions of the greenhouse effect. Journal of Science Education and Technology, 8(1), 75-81.
• İncekara, S & Tuna, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin çevresel konularla ilgili bilgi düzeylerinin ölçülmesi: Çankırı ili örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, (22).
• Kahraman, S., Demir, Y. & Demir, N. (2015). Fen eğitiminde dijital teknoloji ürünü dinamik görsel kullanımı – Fen bilgisi öğretmen adaylarının algıları. İlköğretim Online, 14 (1), 29 – 54. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
• Kazak, N. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin çevresel konular ile ilgili bilgi düzeylerinin ölçülmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 571-576.
• Köklükaya, A. N. & Yıldırım, E. G. (2016). Öğretmen Adaylarının Ozon Tabakasındaki İncelme ve Asit Yağmurlarına Yönelik Görüşleri/Pre-Service Teachers' Perceptions towards the Ozone Layer Depletion and Acid Rain. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 154.
• Köse, S., Coştu, B. & Keser, Ö. F. (2003). Fen okullarındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: TGA yöntemi ve örnek etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 43-53.
• Köseoğlu, F., Tümay, H. & Kavak, N. (2002). Yapılandırıcı öğrenme teorisine dayanan etkili bir öğretim yöntemi –Tahmin et, Gözle, Açıkla- Buz ile su kaynatılabilir mi? Beşinci Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Özdemir-Özden, D. & Özden, M. (2015). Çevre sorunlarına ilişkin öğrenci çizimlerinin incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 1-20.
• Özmen, H. (2004). Some student misconceptions in chemistry: A literature review of chemical bonding. Journal of Science Education and Technology, 13(2), 147-159.
• Pabuçcu, A. (2016). Öğretmen adaylarının asit yağmurlarıyla ilgili bilgilerinin kimya okur-yazarlığı açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 961-976.
• Pekdağ, B. & Le Marechal, J. F. (2007). Bilimsel filmlerin hazırlanması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 57-84.
• Ralle, B. & Roßbegalle, T. (2016). Improving students' understanding of greenhouse effect, acid rain and the depletion of stratospheric ozone. LUMAT: International Journal on Math, Science and Technology Education, 4(1), 27-39.
• Roth, C. (2002). A questioning framework for shaping environmental literacy. US, Earthloreassociates ve The Center for Environmental Education of Antioch New England Institute.
• Sudalma, S., Purwanto, P. & Santoso, L. W. (2015). The effect of SO2 and NO2 from transportation and stationary emissions sources to SO42− and NO3− in rain water in Semarang. Procedia Environmental Sciences, 23, 247-252.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A. & Şahin, B. (2004). Yükseköğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 3, 113-128.
• Tekin, H. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme, Ankara: Yargı Yayınları, 19. Baskı.
• Ürey, M., Şahin, B. & Şahin, N.F., (2011). Öğretmen adaylarının temel ekoloji kavramları ve çevre sorunları konusundaki yanılgıları, Ege Eğitim Dergisi, 12(1), 22-51.
• White, R. & Gunstone, R. (1992). Prediction-observation-explanation. In: R White and R Gunstone (eds), Probing Understanding, (pp 44-64). London: The Falmer Press.
• Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ, P. & Göbekli, İ. (2002). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin çevre kavramları ve sorunları konusundaki bilgileri ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 156-162.