Erdemli Liderlik Ölçeğinin Uyarlanması Geçerlik ve Güvenirlik Analizi

Yıl 2019, Sayı: 51, 18 - 41, 27.07.2019

Atila Yıldırım , Ali Kahveci

Öz

Karakter özelliği olarak insanın davranışlarına
yansıyan erdemler liderlik için hayati derecede gereklidir. Wang (2011)
tarafından geliştirilen 18 madde ve beş boyuttan oluşan erdemli liderlik ölçeği
üniversite öğrencilerinden ve öğretmenlerden oluşan üç ayrı grup üzerinde
uygulanarak Türkçeye uyarlanmıştır. Dil eşdeğerliğini belirlemek için İngilizce
öğretmenliği bölümü öğrencilerine ölçeğin İngilizce ve Türkçesi üç hafta ara ile
uygulanmıştır. Her iki formdan elde edilen puanlar arasında anlamlı ve olumlu
yönde ilişki olduğu belirlenmiştir. Yapı geçerliğinin incelenmesinde ilk olarak
doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve verilerle modelin uyumunu gösteren
indeksler incelenmiş ve ölçeğin kabul edilebilir uyuma sahip olduğu
belirlenmiştir (X2/sd=2,25; RMSA=0,07; SRMR=0,04; NFI=0,92; CFI=0,95; GFI=0,88;
AGFI=0,85; TLI=0,84). Ölçüt geçerliği incelemesinde ölçekler arasında anlamlı
ve olumlu korelasyon belirlenmiştir. İç tutarlık katsayısının ölçeğin geneli
için 0,96 olduğu ve ölçeğin yüksek derecede güvenilir olduğu tespit edilmiştir.
Madde toplam korelasyonunun incelenmesinde bulgular bütün maddelerin
katılımcılar tarafından doğru anlaşıldığını göstermektedir. Türkçeye uyarlanan Erdemli
liderlik ölçeğinin, erdemli liderlik düzeyini belirlemede geçerli ve güvenilir
bir araç olduğu değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erdem, Karakter, Erdem etiği

Kaynakça

• Altındağ, İ. (2015). Bayesci doğrusal olmayan yapısal eşitlik modeli (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.Askew, O. A., Beisler, J. M. ve Keel, J. (2015). Current trends of unethical behavior within organizations. International Journal of Management & Information Systems19 (3), 107- 114.Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. İstatistikçiler Dergisi, 5, 14-22. Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem.Baloğlu, N. ve Bulut, M. B. (2017). Değer temelli liderlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of International Social Research. 10 (48), 378-388.Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi.Bezci, B. (2005). Kant ve Hegel'in felsefesinde etik anlayışı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5 (9), 48-61.Bilici, M. V. (2008). Çağdaş erdem etiği bağlamında din ve ahlak ilişkisi (Yayımlanmamiş Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Brown, M. E., Treviño, L. K. ve Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97 (2), 117-134. Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.Cameron, K. S. (2011). Responsible leadership as virtuous leadership. Journal of Bussiness Ethics (1): 25. doi:10.1007/s10551-011-1023-6 Cameron, K. S. (2006). Good or not bad: Standards and ethics in managing change. Academy of Management Learning and EducationJournal, 4, 317–323.Cameron, K. S., Bright, D. ve Caza, A. (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance. The American Behavioral Scientist, 47 (6), 766- 790.Can, A. (2014). SPSS ile nicel veri analizi. Ankara: Pegem.Crossan,M., Mazutis D. ve Seijts G. (2013). Insearch of virtue: The role of virtues, values and character strengths in ethical decision making. Journal of Business Ethics, 113, 567–581. Çapık, C. (2914). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık bilimleri Dergisi, 17 (3), 196-205Çelikkol (2010). Farabi’nin toplum görüşü. Bilimname XIX, 2, 99-115. Demirel, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin karakter eğitimine ilişkin öz-yeterlik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 37, 36-49.Doğan, M. (2013). Doğrulayıcı faktör analizinde örneklem hacmi, tahmin yöntemleri ve normalliğin uyum ölçütlerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.Doğan, N., Soysal, S. ve Karaman, H. (2017). Aynı örnekleme açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanabilir mi? Küreselleşen dünyada eğitim. Ankara: Pegem A.Durmuş, B.,Yurtkoru, S. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta.Erkorkmaz, U., Etikan, I., Demir, O., Özdamar, K. ve Sanisoğlu,Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33 (1), 210-23Goncaloğlu, B. İ. (2013). Örnekleme yöntemleri ve örneklem genişliği. Yıldız Üniversitesi. http://www.yarbis1yildiz.edu.tr adresinden erişilmiştir. Gürler, S. (2007). Ahlâk ve adalet-çağdaş ahlâk felsefesi ve adalet sorunu, İstanbul: Legal.Hessel, I. L. D. (2013). Developing virtuous aspect of leadership(Unpublished Master thesis). Oslo university, Norway.Hannah, S. T. ve Avolio, B. (2011). Leader character, ethos, and virtue: Individual and collective considerations. The Leadership Quarterly, 22, 989–994. Havard, A. (2007). Virtuous leadership: An agenda for personal excellence. New York: Scepter Publishers.Kart, B. (2006). Erdem etiği normatif midir? Felsefe Dergisi, 2, 101-108.Küçükalp, D. (2007). Erdem etiği ve politika, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1, 71-83.Lawton, A. ve Paez, I. (2014). Developing a framework for ethical leadership. Journal of Business Ethics, 130 (3). MacIntyre, A. (2001). Homerik çağdan yirminci yüzyıla ethik’in kısa tarihi. İstanbul: Paradigma. Nietzche , F. (2014). İyinin ve kötünün ötesinde. İstanbul: Avrupa Yakası.Nietzsche, F. (2016). Böyle buyurdu Zerdüşt. İstanbul: Ataç.Ocak, H. (2011). Bir ahlak felsefesi problemi olarak erdem kavramına yüklenen anlamın İlkçağ’dan ortaçağa evrimi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 79-101.Pearce, C. L., Waldman, D. A. ve Csikszentmihalyi, M. (2006). Virtuous leadership: An agenda for personal excellence. Journal of Management, Spirituality & Religion. 3 (1/2), 60-77.Peterson, C. ve Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A hand book and classification, 1, Oxford University Press.Riggio, R. E., Zhu, W., Reina, C. ve Maroosis, J. A. (2010). Practice and Research, American Psychological Association, 62 (4), 235–250. Sarıkaya, A. (2014). Kutadgu Bilig’e göre bey’in özellikleri. International Journal of Social Science, 30, 551-568.Steiner, R. (2015). Gerçek ve bilim. İzmir: İlya.Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.Tekerek, N. ve Tekerek, İ. (2007). Aristoteles'te poetik ve etik bütünlük örneklerle eylem, karakter ve erdem. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 26.Thun, B. ve Kelloway, K. (2011). Virtuous leaders: Assessing character strengths in the workplace. Canadian Journal of AdministrativeSciences. 28: 270–283. Yaran, C. S. (2007). Mevlana’nın yedi öğüdü: Evrensel erdemler, kozmik temellendirmeler ve aidiyet meselesi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin. Yiğit, N., Bütüner,S. Ö. ve Dertlioğlu, K. (2008). Öğretim amaçlı örütbağ sitesi değerlendirme ölçeği geliştirme. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2 ( 2 ), 38-51.Wang, G. ve Hacket, R. D. (2015). Conceptualization and measurement of virtuous leadership: Doing well by doing good. Journall of Business Ethics. doi:10.1007/s10551-015-2560-1Wang, G. (2011). A conceptual and emprical investigation of leader virtues and virtuous leadership (Unpublished Doctoral thesis). McMaster University, USA. https://macsphere.mcmaster.ca/bitstream/11375/11123/1/fulltext.pdf adresinden erişilmiştir. Williams, G. A. (2013). "Does the presence or absence of virtues define the character of a leader and impact performance?" Paper 63. Geoge Fox University. http://digitalcommons.georgefox.edu/dmin/63 adresinden erişilmiştir.
• Askew, O. A., Beisler, J. M. ve Keel, J. (2015). Current trends of unethical behavior within organizations. International Journal of Management & Information Systems19 (3), 107- 114.
• Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. İstatistikçiler Dergisi, 5, 14-22.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem.
• Baloğlu, N. ve Bulut, M. B. (2017). Değer temelli liderlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of International Social Research. 10 (48), 378-388.
• Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi.
• Bezci, B. (2005). Kant ve Hegel'in felsefesinde etik anlayışı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5 (9), 48-61.
• Bilici, M. V. (2008). Çağdaş erdem etiği bağlamında din ve ahlak ilişkisi (Yayımlanmamiş Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Brown, M. E., Treviño, L. K. ve Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97 (2), 117-134.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Cameron, K. S. (2011). Responsible leadership as virtuous leadership. Journal of Bussiness Ethics (1): 25. doi:10.1007/s10551-011-1023-6
• Cameron, K. S. (2006). Good or not bad: Standards and ethics in managing change. Academy of Management Learning and EducationJournal, 4, 317–323.
• Cameron, K. S., Bright, D. ve Caza, A. (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance. The American Behavioral Scientist, 47 (6), 766- 790.
• Can, A. (2014). SPSS ile nicel veri analizi. Ankara: Pegem.
• Crossan,M., Mazutis D. ve Seijts G. (2013). Insearch of virtue: The role of virtues, values and character strengths in ethical decision making. Journal of Business Ethics, 113, 567–581.