KADINLARIN OKULU TERK ETME NEDENLERİ VE KIZ ÇOCUKLARININ EĞİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2022, Sayı: 64, 24 - 50, 28.10.2022

İremnur Çolak Emel Tüzel İşeri

https://doi.org/10.21764/maeuefd.944047

Öz

Bu çalışmanın amacı ilk, orta ve lise eğitimlerinin herhangi bir kademesinde okulu terk etmiş kadınların, şahsi görüş, deneyim ve bakış açılarıyla kız çocuklarının eğitimine yönelik düşüncelerini ve kendilerinin okulu terk etme nedenlerini belirlemektir.
Bu çalışmada ilgili literatür taraması sonucunda araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzman görüşleri doğrultusunda son hali verilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formu; katılımcıların kişisel bilgilerini, katılımcıların kız çocuklarının eğitimine yönelik görüşlerini ve katılımcı kadınların okulu neden terk ettiklerini belirlemeye yönelik sorulardan oluşmaktadır. Tokat il merkezinde ikamet etmekte olan 30 katılımcı kadın çalışma grubunda yer almıştır. Uygulama çalışmaları 2019-2020 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde yüz yüze görüşmeler yoluyla yapılmıştır. Elde edilen yazılı verilere içerik analizi yapılmıştır. Kadınların, kız çocuklarının eğitimine ilişkin görüşleri “kız çocukları kendi ayakları üzerinde durabilmeli, kendi kararlarını verebilmeli, meslek ve beceri sahibi olmalı, bilgili, kültürlü ve kendini yetiştiren bireyler olmalı ve kız çocuklarının eğitimi için her türlü imkân sağlanmalı” şeklindedir. Analizler sonucunda kadınların okulu terk etme nedenleri; eğitim sistemi (karma eğitim, taşımalı sistem), aileye bağlı faktörler (kardeşlerin bakımı, aileye maddi destek sağlama, ekonomik yetersizlikler), bireysel faktörler (ders çalışmak istememe, erken evlilik) ve sosyokültürel faktörler (evden uzağa gönderilmemesi, ayıplanma ve kınanma, kız çocuklarına gereken değerin verilmemesi) olmak üzere 4 başlık alında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kız Çocuklarının Eğitimi, Kadınların Eğitimi, Okul Terki

Kaynakça

• ÂDEM, M. (2008). Eğitim Planlaması. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• ADIGÜZEL, A. (2013). Kız çocuklarının okullulaşma engelleri ve çözüm önerileri Şanlıurfa örneği. EKEV Akademi Dergisi, 56(56), 325-344.
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. (2010). 2 Aralık 2019 tarihinde http://www.anayasa.gov.tr/files/bireysel_basvuru/AIHS_tr.pdf adresinden alınmıştır.
• AYVAZ KIZILGÖL, Ö. (2012). Türkiye’de eğitimde cinsiyet eşitsizliğinin yoksulluk üzerindeki etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 179-191.
• BALCI, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Birleşmiş Milletler Genel Kurulu. (1948). İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. İnsan&İnsan, 61.
• BORA, V. ve Taş, A. (2017). Kız çocuklarının ortaöğretime gönderilmeme nedenleri. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 89-106.
• ERG. (2015). Öğrenciler ve eğitime erişim arka plan raporu 2015-2016.
• ERG. (2016). Eğitim izleme raporu 2016-2017.
• ERG. (2019). 2019 Eğitimin içeriği eğitim izleme raporu 2019.
• ERG. (2018). Eğitim izleme raporu 2017-18.
• ENGİN DEMİR, C., Kılıç, A. Z., Çalışkan, B., Hanbay Çakır, E., Güney Karaman, N., ve Şener Özbek, Ü. (2016). Okulların Toplumsal Cinsiyete Duyarlılık Açısından Değerlendirilmesi Başlangıç Durum Değerlendirmesi ve İhtiyaç Analizi Raporu.
• GÜROL, A. ve Dilli, C. (2007). Zorunlu Eğitim Çağında Bulunan Kız Çocuklarının Okula Gitmeme Sebepleri (Şırnak İli örneği), XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.
• İLHAN TUNÇ, A. (2009). Kız çocuklarının okula gitmeme nedenleri Van ili örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 237-269.
• KARAKÜTÜK, K. (2012). Eğitim planlaması. Ankara: Elhan yayıncılık.
• KALAYCIOĞLU, E. ve Toprak, B. (2004). İş yaşamı, üst yönetim ve siyasette kadın. Tesev Yayınları.
• KSGM. (2008-2013).Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı.
• KSGM. (2018).Kadının güçlenmesi strateji belgesi ve eylem planı 2018-2023.
• 1982 Anayasası. (1982, Kasım 9). Resmi Gazete. Ankara.
• MEB. (2018). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2017-2018. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (2019). T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 2019 Yılı Performans Programı.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1739). Resmi Gazete (24.06.1973). Sayı: 14574.
• OECD. (2017). Education at a glance 2017: OECD indicators. OECD.
• ÖZAYDINLIK, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33).
• SBB. (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Değerlendirme Raporu.
• SPERLİNG, G. B., Winthrop, R., & Kwauk, C. (2016). What Works in Girl’s Education: Evidence for the World’s Best Investment.
• ŞAŞMAZ, A. (2016). “Hayal Kuran ve Gerçekleştiren Nesiller İçin” Okuyan Kızlar, Aydınlık Yarınlar. İstanbul: Aydın Doğan Vakfı.
• TAN, M. G. (2018). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. Ceid Yayınları.
• TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. (2010). Erken yaşta evlilikler hakkında komisyon raporu.
• TÜSİAD ve KAGİDER. (2008). Cinsiyet Eşitsizliği Raporu; Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri. Ocak 2, 2019 tarihinde https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/3667-turkiyede-toplumsal-cinsiyet-esitsizligi-sorunlar-oncelikler-ve-cozum-onerileri adresinden alınmıştır.
• UNICEF. (2004). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. Ankara.
• UNICEF. (2005). Çocuklar İçin İlerleme. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve İlköğretime İlişkin Rapor. Kasım 10, 2019 tarihinde https://www.UNICEF.org/turkey/dn/_ge29.html adresinden alınmıştır.
• UNICEF. (2006). Önce Çocuklar: Kız Çocuklarının Eğitimi. Aralık 15, 2018 tarihinde https://www.UNICEF.org/turkey/dn/_ge29.html adresinden alınmıştır.
• UNESCO. (2015). Gender and EFA 2000-2015: Achievements and Challenges.
• UNESCO. (2017). UNESCO’s soft power today: Fostering women’s empowerment and leadership. Paris: UNESCO.
• UNESCO. (2018). Global Education Monitoring Report Gender Review. Meeting Our Commitments to Gender Equality in Education. Paris: UNESCO.
• UNTERHALTER, E., Arnot, M., Lloyd, C., Moletsane, L., Murphy-Graham, E., North, A., Parkes, J., Saito, M. (2014). Interventions to Enhance Girls’ Education and Gender Equality: Education Rigorous Literature Review. London: Department for International Development.
• YAŞAR, N. (2018). Eğitimde cinsiyet eşitsizliğinin okullaşma oranına etkisi: gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler karşılaştırması. Kadın Araştırmaları Dergisi, (17), 90-105.
• YAVUZ, M., Özkaral, T., ve Yıldız, D. (2016). Kız Öğrencilerin Örgün Eğitimlerini Sürdürmeme Nedenleri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(14).
• YILDIRIM, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.