ÖĞRETMENLERİN SANAL GERÇEKLİK KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2023, Sayı: 66, 339 - 366, 29.04.2023

Adile Değirmenci Kurt , Selman Almış , Ekber Tomul

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1123691

Öz

Bu çalışmanın amacı; öğretmenlerin sanal gerçeklik kavramına yönelik algılarını ürettikleri metaforlar yardımı ile ortaya çıkartmaktır. Bu amaçla katılımcılardan “sanal gerçeklik” kavramına ilişkin metaforlar üretmeleri istenmiştir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu farklı branşlardan oluşan 79’u kadın, 55’i erkek olmak üzere toplam 134 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulan metafor formu kullanılmıştır. Öğretmenlerden gerek mail gerek telefon gerekse yüz yüze yapılan görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerin analiz süreci; metaforların adlandırılması, metaforların ayıklanması, kategori geliştirme, geçerlik ve güvenirliği sağlama ve son olarak verileri bilgisayar ortamına aktarma olmak üzere beş aşamada gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde nitel veri analiz programlarından Maxqda 20 programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; öğretmenler tarafından üretilen sanal gerçekliğe yönelik 49 tane farklı metafor imgesi elde edilmiştir. Öğretmenlerin sanal gerçekliğe ilişkin kullanmış oldukları metaforlar sanrı, içerik, soyut ve somut kavramlar eşliğinde ele alınırken aynı zamanda bu metaforlar öğretmenlerin eğitim düzeyi, cinsiyet, kıdem yılı ve medeni durum değişkenleri açısından ele alınmıştır. Çalışma sonucunda öğretmenlerin sanal gerçeklik kavramına ilişkin ürettikleri metaforların hem olumlu hem de olumsuz çağrışımlar üzerine temellendirildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metafor, , öğretmen,, teknoloji,, sanal gerçeklik

Kaynakça

• Akbulut, A., Catal, C., ve Yıldız, B. (2018). On the effectiveness of virtual reality in the education of software engineering. Computer Applications in Engineering Education, 26(4), 918-927.
• Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 26, 25-44.
• Bektaş, M. ve Karadağ, B. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımlaşma değerine yönelik geliştirdikleri metaforların incelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 271-286.
• Çavaş,B,, Huyugüzel P ve Can B. (2004) Eğitimde Sanal Gerçeklik Uygulamaları. http:// www.tojet.net /articles/3415.doc.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2018). Research methods in education (6th Ed.). New York, NY: Routledge.
• Creswell, J. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni, (Çev.: Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Çivril, H., E. Aruğaslan, B. Özaydın Özkara (2018). Uzaktan eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik algıları: bir metafor analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama 8(1). 39-59.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9(3), 607-629.
• Ekici, G. (2016a). Öğretmen adaylarının “bilgisayar” kavramına ilişkin metaforik algıları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(3), 755-781.
• Ersoy, F. (2016). Fenomenoloji. (Ed. Saban, A.,& Ersoy, A.) Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Fidan, M., Debbağ, M. ve Çukurbaşı, B. (2021). Methaphoric perceptions of preserves teachers about LEGO robothic instructional practices augmentet reality and flipped classroom concepts. Research in Comparative & International Education 16(1). 83-99.
• Fidalgo, P., Thormann, J., Kulyk, O. ve Lencastre, J. A. (2020). Students perceptions on distance education: A multinational study. International Journal of Educational Technology in Higher Education. 17(18). 1-18.
• Gaddis, T. (1998). Virtual Reality İn The School. Virtual Reality And Education Laboratory. East Carolina University. Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Grix, J. (2010). The foundations of research. London: Palgrave Macmillan.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılcan, B. (2019). Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Ankara: Pegem Akademi.
• Marczyk, G., DeMatteo, D., & Festinger, D. (2005). Essentials of research design and methodology. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. İstanbul: Mess Yayınları.
• Oppenheim, C. (1993). Virtual reality and the virtual library. Information Services and Use, 3. 215-227.
• Özdemir, O., Erbaş, D. ve Özkan, Ş.Y. (2019). Özel eğitimde sanal gerçeklik uygulamaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(2), 395-420.
• Saban, A. (2004). Giris duzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına iliskin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri, 2(2),135-155.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Turan, M., Yıldırım, E. ve Tıkman, F. (2016). Öğretmen adaylarının eğitim ve bazı temel kavramlara ilişkin metaforik algıları. Education Sciences (NWSA), 11(5), 217-242.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, E. P., Alkan, A. ve Çengel, M. (2021). Students’ methaphoric perceptions regarding the concept of distance education during the pandemic. Educational Research and Reviews 16(6). 247-255.