ORTAÖĞRETİM KURUMLARINA İLİŞKİN MERKEZİ SINAV MATEMATİK TESTİNDEKİ MADDELERİN HEDEF DAVRANIŞLAR BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2023, Sayı: 68, 282 - 302, 29.10.2023

Recep Gür , Mustafa Köroğlu , Esra Gür

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1269002

Öz

Sekizinci sınıf matematik öğretim programı kapsamında hazırlanan LGS Matematik alt testinin ölçülmek istenen hedef davranışları ne derecede ölçtüğü ve ilgili öğretim alanını ne kadar kapsadığının belirlenmesi, ölçme sonuçlarının geçerliği açısından önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, Liselere Geçiş Sistemi (LGS) 2022 kapsamında uygulanan Ortaöğretim kurumlarına ilişkin Merkezi Sınavı matematik alt testindeki maddelerin matematik öğretim programındaki öğrenme alanlarına, alt öğrenme alanlarına, hedef kazanımlara ve haftalık ders yüküne göre nasıl bir dağılım gösterdiğini incelemektir. Ölçme ve Değerlendirme uzmanları ve alan uzmanları tarafından yapılan incelemeler sonucunda, 2022 LGS matematik alt testindeki soruların, sekizinci sınıf matematik öğretim programındaki kazanımlara yönelik olduğu, bir başka ifadeyle ilgili hedef davranışlar dışında testte soru bulunmadığı, her bir öğrenme alanından ve her bir alt öğrenme alanından testte en az bir soruya yer verilse de sekizinci sınıf matematik öğretim programında üzerinde fazla durulan konu ve kritik davranışlardan daha fazla soru sorulması gerekliliğine uyulmadığı görülmüştür. Dolayısıyla 2022 LGS matematik alt testi, matematik öğretim programındaki hedef kazanımlar evrenini kısmen temsil ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulguların, matematik sekizinci öğretim programlarının ve LGS matematik alt testinin değerlendirilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı’na bilgi sağlanması amacıyla katkıda bulunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Liselere geçiş sistemi, matematik öğretim programı, kapsam geçerliği

EXAMINATION OF THE ITEMS IN THE CENTRAL EXAM MATHEMATICS SUB-TEST FOR 2022 SECONDARY EDUCATION IN CONTEXT OF TARGET BEHAVIORS

Öz

It is important for the validity of the measurement results to determine to what extent the LGS Mathematics subtest, which was prepared within the scope of the eighth-grade mathematics curriculum, measures the target behaviors to be measured and how much it covers the relevant teaching field. The purpose of this research is to examine how the items in the mathematics subtest of the Central Examination for Secondary Education Institutions applied within the scope of the High School Transition System (LGS) 2022 are distributed according to the learning areas, sub-learning areas, target learning outcomes/objectives and weekly course load in the mathematics curriculum. As a result of the examinations made by Measurement and Evaluation experts and field experts, it was found that the questions in the 2022 LGS mathematics subtest were aimed at the objectives in the eighth-grade mathematics curriculum, in other words, there were no items in the test except for the objectives related to each learning domain and each sub-learning domain. Although few items were included, it was observed that there were no questions regarding some objectives, and the requirement to ask more questions than the subject/critical behavior that was emphasized more in the context of the weekly course load in the eighth-grade mathematics curriculum was not complied with. Therefore, it was concluded that the 2022 LGS mathematics subtest partially represents the target objectives universe in the eighth-grade mathematics curriculum. It is expected that the findings will contribute to the Ministry of National Education for the evaluation of the eighth-grade mathematics curriculum and the LGS mathematics subtest.

Anahtar Kelimeler

High school transition system, mathematics curriculum, content validity

Kaynakça

• Aiken, L. R. (1988). Psychological testing and assessment. 6. baskı. USA: Allyn and Bacon, Inc.
• Altun, H. (2016). TEOG Sınavı Matematik Soruları Hakkında Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Sınıflandırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Aydoğan, A. (2008). Lise Giriş Sınavları (LGS-OKS) Coğrafya Sorularının Bilişsel Alan Basamaklarına Göre Değerlendirilmesi (2003-2007) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Anıl, D., Özkan, Y. Ö. ve Demir, E. (2015). PISA 2012 Araştırması Ulusal Nihai Rapor. Ankara: MEB.
• Başol, G., Balgalmış, E., Karlı, M. G. ve Öz, F. B. (2016). TEOG Sınavı Matematik Sorularının MEB Kazanımlarına, TIMSS Seviyelerine ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 5945- 5967.
• Baykal, A. (2014). Sınavlardan sınav beğen. Eğitim sisteminde kademeler arası geçiş ve sınavlar. Ege’den Eğitime Bakış Paneli, Ege Üniversitesi, İzmir. https://www.academia.edu/11610273/SINAVLARDAN_
• Berberoğlu, G. (2012). Kapsam geçerliği. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 15, 10-16.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 345-356.
• Büyüköztürk, Ş., Çakan, M., Tan, Ş. ve Atar, H. Y. (2014). TIMSS 2011 Ulusal Matematik ve Fen Raporu: 8. Sınıflar. Ankara: MEB: Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
• Calp, M. ve Alpkaya, C. (2021). LGS Türkçe sorularının Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarına uygunluğu üzerine bir çalışma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 632-654.
• Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Holt, Rinehart and Winston, 6277.
• Çetin, A. ve Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323.
• Çetin, A. (2017). Özel dershanelerden resmi okullara atanan ilköğretim fen bilimleri öğretmenleri üzerine bir durum çalışması (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Çevik, C. (2009). Yedinci Sınıf Seviye Belirleme Sınavı Matematik Sorularının Üst Düzey Zihinsel Becerileri Ölçme Düzeyi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
• Çifçili, V. (2007). Dershane öğretmenlerinin öğretmen yeterlilik düzeyleri ve mesleki doyumları arasındaki ilişki (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. İstanbul.
• Doğan, N. (2019). İnsan davranışları ve ölçme araçlarını sınıflama N. Doğan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• EARGED. (2010a). PISA 2006 Projesi Nihai Rapor. Ankara: MEB.
• EARGED. (2010b). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2009 Ulusal Ön Raporu. Ankara: MEB.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Güler, G., Özdemir, E. ve Dikici, R. (2012). İlköğretim matematik öğretmenlerinin sınav soruları ile SBS matematik sorularının Bloom taksonomosine göre karşılaştırmalı analizi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 41-60.
• Gültekin, İ. ve Arhan, S. (2015). Seviye Belirleme Sınavında (SBS) Türkçe alanında sorulan soruların kapsam geçerliliği açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 206, 69-96.
• Hamilton, L. S., Stecher, B. M. & Klein, S. P. (2002). Making sense of test basedaccountability in education. Santa Monica, CA: Rand Corporation.https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/monograph_reports/ 2002/MR1554.pdf
• Howell, D.C. (2002). Statistical methods for psychology. Pacific Grove CA: Duxbury.
• Kahveci, S. S. (2009). Ortaöğretim kurumlarına geçiş sürecinde uygulanan sınavların aileler maliyetinin ailelerin toplam eğitim harcamaları içindeki payı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karaman, M. (2016). İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Sınav Soruları ile TEOG Matematik Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Kelecioğlu, H., Atalay, K., ve Öztürk, N. (2010). Seviye Belirleme Sınavı 7. Sınıf Matematik Alt Testinin Kapsam Geçerliğinin İncelenmesi. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 1(1), 37-43.
• Kılıç, A. F. (2015). Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Ortak ve Mazeret Sınavındaki Türkçe ve Matematik Alt Testlerinin Psikometrik Özelliklerinin Karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Koğar, E. Y., & Aygün, B. (2015). Temel eğitimden orta öğretime geçiş sınavı (TEOG)’nın matematik temel alanına ait testlerin kapsam geçerliğinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 667-680.
• Köksal, A. (2022) Liselere Geçiş Sistemi Kapsamında Gerçekleştirilen Merkezi Sınav Matematik Sorularının PISA Matematik Çerçevesi Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Köroğlu, M. (2021). Ortaöğretim Kurumlarına Yerleştirmede Kullanılan Merkezi Sınav Puanlarının Geçerlik çalışması (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kumandaş, H., ve Kutlu, Ö. (2010). High stakestesting: do essecondary education examination involve any risks? Procedia- Socialand Behavioral Sciences, 9, 758-764.
• Milli Eğitimi Bakanlığı [MEB]. (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul Ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB. 8 Temmuz 2022 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445MATEMAT%C4%B0K%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%202018v.pdf adresinden alınmıştır.
• Milli Eğitimi Bakanlığı [MEB]. (2022a). 2022 Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav. Ankara:MEB. 8 Temmuz 2022 tarihinde https://cdn.eba.gov.tr/icerik/lgs/2022_sayisal_bolum_a_kitapcigi_ve_cevap_anahtari.pdf adresinden alınmıştır.
• Milli Eğitimi Bakanlığı [MEB]. (2022b). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezî Sınav Başvuru ve Uygulama Kılavuzu. Ankara: MEB.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook, Sage.
• Özçelik, D. A. (1989). Test hazırlama kılavuzu. OSYM Egitim Yayinlari, Ankara. Pedük, B. (2019). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının 2015 TIMSS ve 2018 LGS Sınavları Kapsamında İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Polat, S. (2020). Liselere Giriş Sistemi Merkezi Sınavı Matematik Alt Testinin Kapsam Geçerliğinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, M. (2022). Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Matematik Sorularının Matematik Dersi Öğretim Programına ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şimşek, M. (2021). İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Sınav Soruları ile LGS Sınavı Matematik Sorularının Matematik Öğretim Programı Alt Öğrenme Alanları ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Amasya Üniversitesi.
• Tekin, H. (1982). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi. Thorndike, R. L. ve Hagen, E. P. (1961). Measurement and evaluation in psychology and education. 2. baskı. USA: Wiley International Edition.
• Tolan, Y. (2011). Seviye Belirleme Sınavı (SBS) Sorularının Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programına Uygunluğu ve Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Yakalı, D. (2016). TEOG Sınavındaki Matematik Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi ve Eğitim Programına Göre Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın, Türkiye: Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yıldırım, A., Özgürlük, B., Parlak, B., Gönen, E. ve Polat, M. (2016). TIMSS 2015 Ulusal Matematik ve Fen Bilimleri Ön Raporu: 4. ve 8. Sınıflar. Ankara: MEB. Yıldırım, A. ve Özgürlük, B. (2019). Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi ABİDE-2018 8.Sınıflar Özet Rapor. Ankara: MEB.
• Yılmaz, U. ve Doğan, M. (2022) 2021-LGS matematik alt testi sorularının öğrenme alanları ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 90, 459-476.
• Yolcu Tetik, B. (2013). İlköğretim 8.Sınıf SBS ve OKS Matematik Sorularının TIMSS 2007 Bilişsel Alanlarına Göre Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.