KONUŞMA BECERİSİNİ DEĞERLENDİRME GÖREV TÜRLERİ VE BİÇİMLERİ: TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN SEÇİMLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Sayı: 68, 165 - 212, 29.10.2023

Mustafa Aydın , Duygu Uçgun

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1284255

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, konuşma becerisini değerlendirme görev türleri ve biçimlerine yönelik Türkçe öğretmenlerinin seçimlerini belirlemektir. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Konuşma becerisinin değerlendirilmesinde Türkçe öğretmenlerinin görüşlerini belirlemeye yönelik nitel bir araştırmadır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından temel nitel araştırma deseni benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını Millî Eğitim Bakanlığında (MEB) çalışan 25 Türkçe öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın ilk bölümünde doküman incelemesi ikinci bölümünde ise nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniğine uygun yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde analiz çeşitlemesi yapılarak betimsel analiz ve doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde incelenen Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda 5, 6, 7 ve 8. sınıf düzeylerinde konuşma becerisine yönelik kazanımlarda konuşma becerisini değerlendirme görev biçimlerine yönelik kazanımlar ve Türkçe ders kitaplarında etkinlik örnekleri saptanmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde yapılan görüşmelerin çözümlenmesi sonucunda araştırmaya katılan öğretmenlerden sadece %48’i sözlü değerlendirme görev türleri ve biçimlerinden yararlandığı görülmüştür. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin %76’sının sözlü değerlendirme görev türleri ve biçimleri kavramını daha önce duydukları ancak %52’sinin kendini bu konuda yeterli olarak gördükleri bulgulanmıştır. Sonuç olarak Program’da konuşma becerisini değerlendirme görev biçimlerine yönelik kazanımlar ve Türkçe ders kitaplarında etkinlik örnekleri var olmasına rağmen konuşma becerisini değerlendirme görev biçimlerinin Türkçe öğretmenleri tarafından çok fazla kullanılmadığı saptanmıştır.
Anahtar Sözcükler: Konuşma becerisi, değerlendirme, görev türleri, görev biçimleri.

Anahtar Kelimeler

Konuşma becerisi, değerlendirme, görev türleri, görev biçimleri.

TYPES AND FORMS OF TASKS USED TO EVALUATE SPEAKING SKILLS: A REVIEW ON TURKISH TEACHERS’ CHOICES

Öz

The purpose of the current study is to determine Turkish teachers’ choices for the types and forms of tasks used to evaluate speaking skills. The study employed the survey model. It is a qualitative study to determine the opinions of Turkish teachers about the evaluation of speaking skills. In the study, the basic qualitative research design, one of the qualitative research approaches, was adopted. The participants of the study are 25 Turkish teachers working in the Ministry of National Education (MoNE). In the first part of the study, document analysis was used and in the second part of the study, a semi-structured interview form suitable for the interview technique, which is one of the qualitative research methods, was used. In the analysis of the data, descriptive analysis and document analysis methods were used by making analysis diversification. In the first part of the study, the types of tasks used to evaluate objectives related to speaking skills set in the Turkish Language Curriculum for 5th, 6th, 7th and 8th grades and sample activities in Turkish textbooks were determined. As a result of the analysis of the interviews made in the second part of the study, it was seen that only 48% of the participating teachers made use of the types and forms of tasks used for oral evaluation. In addition, it was found that 76% of the participating teachers had heard the types and forms of tasks used for oral evaluation, but that only 52% saw themselves as competent enough in this regard. As a result, it was concluded that although there are objectives related to the types of tasks used to evaluate speaking skills and that there are sample activities in Turkish textbooks, different forms of tasks for the evaluation of speaking skills are not widely used by the Turkish teachers.

Kaynakça

• Kaynakça Altun Demir, N. (2015). Konuşma ve Dinleme Becerileri Üzerine Öğretmen Bilişi ve İnanışları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 173-178.
• Arhan, S. (2007). Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Okulları İkinci Kademede Konuşma Eğitimi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. ve Uçgun, D. (2019). Ortaokul Türkçe dersi sınav sorularının programdaki kazanımlara göre incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. (29. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ceran, D. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 337-358.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi. (Orijinal yayın tarihi, 2013).
• Çalışkan, G. ve Sur, E. (2022). Türkçe öğretmenlerinin sınıfta uyguladıkları konuşma ve yazma etkinliklerine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 401-417.
• Çapraz Baran, Ş.ve Diren, E. ( 2021). 5.sınıf Türkçe ders kitabı, Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
• Çerçi, A. (2015). Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerin konuşma becerisini ölçme ve değerlendirmeye ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 186-204.
• Çetinkaya, G. (2019). Konuşma ve eğitimi. (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çetinkaya, G. ve Yolcusoy, Ö. (2020). Okuduğunu anlamayı değerlendirmeye dönük ölçünleştirilmiş görev biçimleri: Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitapları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Journal of Hasan Ali Yücel Faculty of Education/Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 17(2).
• Eselioğlu, H., Set, S. ve Yücel, A. ( 2021). 8. sınıf Türkçe ders kitabı, Ankara: MEB Yayınları.
• Gayratovna, R. H. (2021). Assessment for speaking skill. Assessment, 7(4), 46-49.
• Ginther, A. (2012). Assessment of speaking. The Encyclopedia of Applied Linguistics. DOI: 10.1002/9781405198431.wbeal0052
• Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Halai, A. (2006). Ethics in qualitative research: Issues and challenges, Pakistan: EdQual RPC.
• Hamzadayı, E. ve Dölek, O. (2017). Konuşma becerisinin değerlendirilmesinde Türkçe öğretmenlerinin yaklaşımları. Journal of Language Education and Research, 3(3), 135-151.
• Jamrus, M. H. M. & Razali, A. B. (2019). Using self-assessment as a tool for English language learning. English Language Teaching, 12(11), 64-73. https://doi.org/10.5539/elt.v12n11p64
• Karakoç Öztürk, B. ve Altuntaş, İ. (2012). İlköğretim ikinci kademede konuşma eğitimine yönelik öğretmen görüşleri: Nitel bir çalışma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 342-356.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi, (32. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Katrancı, M. (2014). Öğretmen adaylarının konuşma becerisine yönelik öz yeterlik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 174-195. doi:10.14686/BUEFAD.201428177
• Kaya, Ö. ve Bozkurt, B. Ü. (2019). Türkçe öğretmenlerinin konuşma becerisi yeterliklerine ilişkin bir durum çalışması. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8 (3), 670-691.
• Khamkhien, A. (2010). Teaching English speaking and English speaking tests in the Thai context: A reflection from Thai perspective. English Language Teaching, 3(1), 184-190.
• Kır T., Kırman E. ve Yağız, S. ( 2021). 7. sınıf Türkçe ders kitabı, Ankara: MEB Yayınları.
• Knight, B. (1992). Assessing speaking skills: A workshop for teacher development. ELT Journal, 46(3), 294-302.
• Mead, N. A. & Rubin, D. L. (1985). Assessing Listening and Speaking Skills. ERIC Digest.
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi, 1994)
• Özden, M. (2018). Türkçe eğitimi lisans öğrencilerinin konuşma becerisi öz yeterlikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(3), 1917-1930.
• Sarıboyacı, M. O. (2021). 6. sınıf Türkçe ders kitabı, Ankara: Ata Yayıncılık.
• Ülper, H. (2019). Konuşma becerisini ölçme ve değerlendirme. G. Çetinkaya (Ed.), Konuşma ve eğitimi içinde (s. 305-319). Ankara: Pegem Akademi.
• Ürün Karahan, B. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının konuşma eğitimine yönelik tutumları (Kars ili örneği). E – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-45.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yolcusoy, Ö. ve Çetinkaya, G. (2022). Sorularla konuşma eğitimi. Ö.T. Kara (Ed.), Sorularla Türkçe eğitimi içinde (s. 115-166). Elazığ: Asos Yayınları.
• Zaim, M. & Arsyad, S. (2020). Authentic assessment for speaking skills: Problem and solution for English secondary school teachers in Indonesia. International Journal of Instruction, 13(3), 587-604.