YAZ TATİLLERİNDE SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ: ÖĞRENCİ İLE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ VE DENEYİMLERİ

Yıl 2024, Sayı: 72, 522 - 552, 31.10.2024

Aysun Gök Handan Deveci

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1491083

Cited By: 1

Öz

Sosyal bilgiler bireyi sosyal alanlarda geliştirmeyi amaçlayan, bireyin aktif olarak çevresi ile ilişki içerisinde olmasını sağlayan, geçmiş ile gelecek arasında bağ kuran bir derstir. Sosyal bilgiler dersinin amaçlarını gerçekleştirmek üzere okul içi ve okul dışında etkili zaman dilimleri kullanılabilir. Yaz tatili sosyal bilgiler eğitimini destekleyici bir zaman dilimidir. Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler eğitiminin yaz tatillerindeki yerine ilişkin ortaokul öğrencilerinin yaşantılarını ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden temel araştırma deseni benimsenmiştir. Araştırmanın verileri öğrenci günlüğü, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın verileri temel içerik analiz yöntemi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda ortaokul öğrencilerinin yaşantıları ve sosyal bilgiler öğretmeni görüşlerine göre yaz tatili ile sosyal bilgiler eğitiminin ilişkili olduğu bulguları elde edilmiştir. Yaz tatillerinde öğrencilerin aileleri ile birlikte gerçekleştirdikleri etkinlikler sosyal bilgiler eğitiminin amaçlarına hizmet etmekte, öğrenmenin okul dışı ortamlarda da devam ettiğini göstermektedir. Ortaya çıkan sonuçlara göre yaz tatillerinde planlı bir biçiminde sosyal bilgiler eğitimi etkinliklerine devam edilmesi gerektiği söylenebilir. Sosyal bilgiler eğitiminin yaz tatilinde devam etmesi ile yaz tatillerinde yaşam kalitesini artıran bir sosyal bilgiler eğitiminin gerçekleşmesi beklenmektedir. Araştırma sonunda, sonuçlara dayalı olarak uygulamaya ve araştırmaya yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler eğitimi, Okul dışı öğrenme, Yaz tatili.

Etik Beyan

“Yaz Tatillerinde Sosyal Bilgiler Eğitimi: Öğrenci ile Öğretmen Görüşleri ve Deneyimleri” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamıştır ve veriler toplanmadan önce Bir Devlet Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan 24.06.2022 tarih ve 06/57 sayılı etik izin alınmıştır. Karşılaşılacak tüm etik ihlallerde “Dergi Yayın Kurulunun” hiçbir sorumluluğunun olmadığı, tüm sorumluluğun Sorumlu Yazara ait olduğu ve bu çalışmanın herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiş olduğunu taahhüt ederiz.

Kaynakça

• Arı, A. (2005). İlköğretim okulu öğrencilerin yaz tatilindeki öğrenme kayıpları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arı, A. (2004). Yaz tatili öğrenme kaybı konusunda öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 163, 91-103.
• Ballantyne, R. & Packer, J. (2002). Nature-based excursions: School students perspections of learning in natural environments. International Research in Geographical and Environmental Education, 11 (3), 218-231.
• Creswell, J., W. & Clark, P. (2020). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi. (Çev: Y. Dede ve S., B. Demir). Ankara: Anı.
• Cooper, H., Nye, B., Charlton, K., Lindsay, J. & Greathouse, S. (1996). The effects of summer vacation on achievement test scores: A narrative and meta-analytic review. Review of Educational Research, 66 (3), 227-268.
• Çapar, D., & Şenşekerci, E. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarihsel çevrenin tarih öğretiminde kullanımına yönelik yaklaşımları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (3), 1044-1062.
• Deveci, H., & Gürdoğan Bayır, Ö. (2011). Hayallerdeki sosyal bilgiler: İlköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin algıları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (4), 9-28.
• Deveci, H. (2018). Türk eğitim tarihinde sosyal bilgiler. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Sosyal bilgilerin temelleri içinde (s. 20-36). Ankara: Pegem.
• Deveci, H., & Gök, A. (2022). Yaz tatillerinde sosyal bilgiler eğitimine ilişkin veli görüşleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi. Muğla: Türkiye.
• Dilek, M. (2024). Sosyal bilgiler eğitiminde yaz tatili uygulamaları: Bir eylem araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Gök, A. (2023). Yaz tatillerinde sosyal bilgiler eğitimi: Öğrenci ile öğretmen görüşleri ve deneyimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Ertuğrul, A., & Karamustafaoğlu, O. (2020). Okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşleri: Kayseri bilim merkezi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9 (2), 107-116.
• Gershenson, S. (2013). Do summer time-use gaps vary by socioeconomic status? American Educational Research Journal, 50 (6), 1219-1248.
• Griffin, J., (2004). Research on students and museums: Looking more closely at the students in school groups. Science Education, 88 (1), 59– 70.
• Karamustafaoğlu, S., & Havuz, A., C. (2016). Inquiry based learning and its effectiveness. International Journal of Assessment Tools in Education, 3 (1), 40-54.
• Kaya, S. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin birer haftalık ara tatiller hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir: Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kayır, G. & Özçelik, F. U. (2018). İngilizce dersindeki yaz tatili öğrenme kayıplarına ilişkin öğretmen görüşleri. Turkish Journal of Primary Education, 3 (1), 33-45.
• Kim, J. (2001). The effects of summer vacation on the academic skills of white, black,latino, and asian studenst. Working Paper, Harvard Graduate School of Education.https://scholar.harvard.edu/files/jameskim/files/2000-summer_learning_loss-reading-math.pdf.
• McConnon, L., Godwin, J., Hawkins, J., Bond, A. & Fletcher, A. (2017). Use of the school setting during the summer holidays: Formative process evaluation of ‘Food and Fun’: Kelly Morgan. European Journal of Public Health, 27 (3), s. 173. https://academic.oup.com/eurpub/article/27/suppl_3/ckx187.441/4556407
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber içinde (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel.
• MEB (2005). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4, 5, 6 ve 7.sınıflar). Ankara.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• MEB (2023). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• MEB (2019). Okul dışı öğrenme ortamları kılavuzu. Ankara.
• Öztürk, T. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde ev ödevleri. A. Şimşek ve S. Kaymakçı (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 345-360). Ankara: Pegem.
• Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Paechter, M., Luttenberger, S., Macher, D. Berding, F., Papousek, I., Weiss, E. M. & Fink, A. (2015). The effects of nine-week summer vacation: Losses in mathematics and gains in Reading. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 11 (6), 1339-1413.
• Pekin, M. & Bozdoğan, A. E. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin okul dışı çevrelere gezi düzenlemeye ilişkin öz yeterliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Tokat ili örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17, 114-133.
• Sezer, Ö. & Sumbas, E. (2018). Lise öğrencilerinin yaz tatillerini kullanım biçimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 173-189.
• Şahin, A. (2004). İlköğretimde tatil sonrası öğrenme kayıpları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Şen, E. U. (2009). Yapılandırmacı yaklaşım temelli yeni ilköğretim programı kılavuzluğunda gerçekleştirilen öğretim etkinlikleri sonrası yaz tatili öğrenme kayıpları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Samsun Ondokuzmayıs Üniversitesi.
• Torun, Ü. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının okul dışı öğrenmeye yönelik görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Torun, Ü. & Yıldırım, T. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul dışı öğrenmeye yönelik farkındalıkları, bilişsel yapıları ve uygulama durumları üzerine bir inceleme. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (18), 222-249.
• Türe, H. & Deveci, H. (2017). Aileden çocuğa sosyal bilgiler eğitimi: Uygulama örneği. Türk Akademik Yayınlar Dergisi, 1 (1), 5-21.
• Yaşar Çetin B. (2021). Okul yönetiminin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin okul dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zayimoğlu Öztürk, F. (2014). Sosyal bilgiler dersinde arkeolojik kazı çalışması ve müze gezisi. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 4 (1), 12-26.