Omar Hayyam and Kaisyn Kuliyev

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 16, 557 - 572, 01.12.2015

M. Said Arbatlı

Öz

Kaisyn Kuliyev who began publishing his first literary works in 1930s is considered the most distinguished poet of Karachai-Balkar literature. During his time he was well known all over the Soviet Union and his reputation reached beyond the ‘Iron Curtain’ and his works have been translated into one hundred twenty languages. Basically fed by his people’s oral literature Kuliyev read Western and Eastern literature as well. Naturally these literature have somewhat affected him. In this respect Omer Hayyam has a special place in his cultural accumulation. Writing poems for Hayyam, Kuliyev has been affected by his poetry and his philosophy. Therefore he presents a world similar to Hayyam’s in his poetry. Although there are very similar views, sometimes Kuliyev differs from Hayyam in some aspects. In this work we will focus on Hayyam’s and Kuliyev’s approach towards the most appearing topics in quatrains which is attributed to Hayyam. By doing so similarities and differences will be revealed and thus Hayyam’s effect on Kuliyev will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Omer Hayyam, Kaisyn Kuliyev, Karachai-Balkar Literature, Hayyam’s Philosophy

ÖMER HAYYAM VE KAYSIN KULİYEV

Öz

1930’lu yıllarda ilk edebî ürünlerini yayımlamaya başlayan Kaysın Kuliyev, Karaçay-Malkar edebiyatının en önemli şairi kabul edilmektedir. Kendi döneminde tüm Sovyetler Birliği’nde iyi bilinen şairin ünü Demir Perde’nin sınırlarını da aşmış, eserleri yüz yirmi dile çevrilmiştir. En temelde kendi halkının zengin sözlü edebiyatından beslenen Kaysın, bunun yanında Doğu ve Batı’dan çok geniş bir yelpazede okumalar yapmış ve bunlardan az ya da çok etkilenmiş, yararlanmıştır. Bu bağlamda, Ömer Hayyam’ın şairin kültür dağarcığında özel bir yeri vardır. Hayyam için bir şiir de kaleme almış olan Kaysın Kuliyev, Ömer Hayyam’ın hem şiirinden hem de hayat felsefesinden etkilenmiş, şiirlerinde de Hayyam’ınkine benzer bir dünyaya bakış sergilemiştir. Bazı yönlerden büyük benzerlikler karşımıza çıkarken bazı konularda Kaysın fikren Hayyam’dan ayrılmaktadır. Bu çalışmada, Ömer Hayyam’a atfedilen rubailerde en çok üzerinde durulan temalara Hayyam’ın ve Kuliyev’in bakış açıları karşılaştırılarak benzerlik ve farklılıklar tespit edilecek, bundan yola çıkılarak da Hayyam’ın Kuliyev üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ömer Hayyam, Kaysın Kuliyev, Karaçay-Malkar edebiyatı, Hayyam felsefesi