Phonetic Changes in Peja Turkish Dialect

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 14, 41 - 61, 01.12.2014

Ergin Jable

Öz

We have tried to form this study by determining samples from our compilation texts that we did in İpek before. The aim of the study is to discuss the phonetic changes which takes an important place in phonetic properties of Peja Turkish Dialect that is still used lively today in special. We see that Peja Turkish Dialect has a unique place in Rumelian Dialect and also its phonetic changes are notable. Also, the phonetic changes in Peja Turkish dialect show similarities and differences with other dialects in Anatolia. This subject which goes beyond the scope of this study can be discussed in other studies; but we have tried to bring phonetic changes of Peja Turkish Dialect into light. We hope that this study wills contribute to future studies and classifications. This study is based on the method of text compilation done by sound recording device, converting records into text and analysis of vocabularies determined in the text in terms of Phonetics.

Anahtar Kelimeler

Peja Turkish Dialect, Phonetic Changes, Dentalization, Palatalization, Labialization

İPEK TÜRK AĞZINDA SES OLAYLARI

Öz

Bu çalışmamızı daha önce İpek’te yapmış olduğumuz derleme metinlerimizden örnekler tespit ederek oluşturmaya çalıştık. Bu çalışmamızın amacı halen çok canlı bir şekilde kullanılan İpek Türk Ağzı’nın ses özellikleri içerisinde önemli bir yer teşkil eden ses olaylarını özel olarak ele almak ve bu ses olaylarını oluş biçimlerine göre gözler önüne sermektir. Rumeli Ağızları içerisinde özel bir yeri olan İpek Türk Ağzı’nın ses olayları bakımından da özellik arz ettiğini, ortaya çıkan ses olaylarının Türk dilinin genel karakteri ve tarihi seyri çerçevesinde diğer lehçe, şive ve Anadolu Ağızları’nda meydana gelen ses olayları ile benzerlik ve farklılıklar ortaya koyduğunu görüyoruz. Bu çalışmanın kapsamını aşan bu yön bilahare başka çalışmalarda ele alınabilir; ancak biz burada sadece İpek Türk Ağzı’nın ses olaylarını gözler önüne sermeye çalıştık. Katkı sağlayacak değerlendirme ve tasniflere bundan sonraki çalışmalara yönelik temennimizdir. Bu çalışma, sahada ses kayıt cihazıyla yapılan metin derlemesi, kayıtların çevriyazı alfabesiyle metne aktarılması ve metinde tespit edilen dil malzemesinin Ses Bilgisi bakımından incelemeye tabi tutulması yöntemine dayanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İpek Türk Ağzı, Ses Olayları, Dişlileşme, Damaklılaşma, Dudaklılaşma