Traditional Turkish Cypriot Theatre

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 12, 79 - 103, 01.12.2013

Hüseyin Ezilmez

Öz

Traditional Turkish theatre completely in spoken form not in text form, is based on words, music, dance, mimic and improvisation. The most widely-known kinds are shadow play which is mainly known as Karagöz, middle play (Ortaoyunu) performed in open-air encircled by audience, public story teller, puppet show and plays for villagers. After the Ottomans conquered Cyprus in August 1571, groups of Anatolian Turkish people, who were brought to settle down to the island, brought traditional Turkish theatre with themselves. They also transferred this traditional entertainment culture to the Greek apprentices working with them causing traditional entertainment culture live in both societies up to now. After the conquest of Cyprus, the traditional Turkish plays brought to Cyprus have gained some characteristics peculiar to Cyprus and in time they transformed into Cyprus Turkish plays. So in our article, we will study traditional Cyprus Turkish theatre and the doyen artist Mehmet Ertuğ who has been trying to keep traditional Cyprus Turkish theatre alive.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Ertuğ, Turkish Shadow Show, Public Story Teller, Middle Play

GELENEKSEL KIBRIS TÜRK TİYATROSU

Öz

Bir metne dayanmayan ve tamamen sözlü olan geleneksel Türk tiyatrosu, söz, müzik, dans, mimik ve tuluat (doğaçlama) üzerine kurulur. Karagöz (gölge oyunu), ortaoyunu, meddah, kukla ve köy seyirlik oyunları (köylü tiyatrosu) geleneksel Türk tiyatrosunun en yaygın türleridir. Kıbrıs’ın Osmanlı idaresine girmesiyle birlikte (Ağustos 1571) kitleler halinde adaya yerleştirilen Anadolu Türkleri, beraberlerinde geleneksel temaşa sanatını da getirirler; hatta daha sonra yanlarında yetişen Rum çıraklara onu aktararak bu geleneksel eğlence kültürünün, iki toplum arasında, bugüne kadar var olmasını sağlarlar. Fetihle birlikte, Kıbrıs coğrafyasına taşınmış olan geleneksel Türk seyirlik oyunları, zamanla Kıbrıs’a özgü birtakım özellikler kazanarak Kıbrıs Türk seyirlik oyunlarına dönüşür. İşte bu araştırmamızda geleneksel Kıbrıs Türk tiyatrosundan söz edecek ve onu yaşatmaya çalışan Karagöz metinleri yazarı duayen sanatçı Mehmet Ertuğ’un oyunlarını incelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Ertuğ, Karagöz, Meddah, Ortaoyunu