Öz
Manis are among the most frequently practiced works of anonymous folk literature. Manis, seen under various titles throughout the Turkish World, are more vivid in Anatolia, Caucasus, the Balkans and among the Turkish communities living in the Middle East. Being anonymous is one of the main characteristics of the manis. In addition, poems in the mani forms are also confronted (found)in asik tradition and Contemporary Turkish Literature. The religious sufi folk poets, the main area of our study, have also poems in mani forms. It has been observed that, influenced by aşık tradition and anonymous culture, many sufi tekke poets have written manis. The objective of this study is to analyze manis belonging to tekke/ sufı poets with regard to their form and content. In this study, the poems (mani) of Religious/ sufi folk literature poets have been compared with the examples of Âşık and Anonymous Folk literature with respect to their similarities and differences. The poems written or sung by Tekke poets are in conformity with plain (simple) mani's aaba and heptastich structure in form. Apart from having a punned rhyme, these manis do not have an interrupted sound (character) and are not made up of 5 verses. In the manis that are subject of this study, the common Sufi subjects such as divine love, four doors forty posts, being unresponsive(gönülsüz) and reproach (melamet) are mentioned. Moreover, similar to anonymous manis, giving advice and daily social issues are also treated.
Anahtar Kelimeler
Öz
Mâni, anonim Türk halk edebiyatında yaygın olarak görülen bir nazım şeklidir. Türk dünyasının genelinde çeşitli isimler altında görülen mâniler özellikle Anadolu, Balkanlar, Kafkas ve Ortadoğu’da yaşayan Türk toplulukları arasında daha canlıdır. Anonimlik-anonim olma, mânilerin temel özelliklerden birisidir. Bununla birlikte, âşıklık geleneğinde ve yeni Türk edebiyatında mâni şeklinde şiirlere rastlanmaktadır. Dinî-tasavvufî halk edebiyatı (tekke) şairlerinin de mânileri bulunmaktadır. Birçok tekke şairinin, âşıklık geleneği ve anonim kültürden etkilenerek mâni yazdıkları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, tekke şairlerine ait mânileri muhteva ve şekil açısından ele almaktır. Bu çalışmada; dinî-tasavvufî halk edebiyatı şairlerinin mânileri, âşık ve anonim Türk halk edebiyatı örnekleriyle benzerlik ve farklılıkları açısından karşılaştırılmıştır. Tekke şairlerinin söylediği-yazdığı mânilerin şekil açısından düz mâninin aaba kalıbı ve yedili hece ölçüsüne uygun olduğu görülmektedir. Bu mâniler, cinaslı olmakla birlikte kesik özelliği göstermemekte ve beş mısradan oluşmamaktadır. Çalışmamınız konusu olan mânilerde; ilahî aşk, dört kapı kırk makam, gönülsüz olma, melamet gibi tasavvufî konular işlenmiştir. Bunun yanında, anonim mânilerde olduğu gibi tamamen günlük-sosyal konular ilgili öğüt içerikli mâniler de tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA45DF59GE |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2013 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Aralık 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 6 Sayı: 12 |
