Values of Colors in Turkish Folk Poetry and Their Contribution to Meaning

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 2, 92 - 107, 01.12.2008

Hülya Çevirme

Öz

This study has been done by evaluating the products of five poets; Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Köroğlu and Dada/oğlu. In this report, it is dwelt on how public narrations that have been formed into written text can be evaluated and explained by utilizing with linguistics, textlinguistic, semantic, philology, rhetoric, pragmatics. These poets ' poems including show, symbolize ar imply the concept of "renk " have been considered in context of !ine, in context of quatrain ar in context of the whole poem. It has been tried ta determine their grammatical contributions, functions and references ta the context which they depend on. After the determinations, it has been worked aut to get data by comparing.

Anahtar Kelimeler

Colour, Turkish Folk Poetry, semantic

Türk Halk Şiirinde Renklerin Değerleri ve Anlama Katkısı

Öz

Çalışma, beş (5) halk ozanının ürünleri incelenerek gerçekleştirildi. Bu ozanlar; Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Köroğlu ve Dadaloğlu'dur.

Ozanların, renk kavramını içeren, yansıtan sözcükleri, dilbilimin yanalanlan olan anlambilim, sözcük anlambilimi ve metindilbilimin yöntemleriyle çalışıldı. Sözlüksel ve bağlamsal anlam; sezdirim/çıkarım, öngönderge/artgönderge/eşgönderge kavramlarının metinlerdeki kullanımı ve işlevlerinin de katkısıyla sınırlı anlamda söylem çözümlemesi çalışması gerçekleştirilmeye çalışıldı. Şiirlerde geçen, renk adları ya da renklere yapılan göndermeler, kullanım bağlamına bağlı olarak dize, dörtlük ya da şiirin bütünlüğü bağlamında ele alındı. Renk adları ya da uzak yakın çağrışımları, imgesel, dilsel, anlamsal

katkı, işlev ve gönderim boyutları belirlenmeye; belirlemelerden sonra, beş ozanın kullanımları karşılaştırılarak değerlendirilip; yorumlanarak, veriler elde edilmeye çalışıldı ve elde edilen veriler yorumlanarak bütüncül yargılara varıldı.

Anahtar Kelimeler

Renk, Türk halk şiiri, anlambilim

Kaynakça

• KORKUT, Ece. ( 2003). Dilbilimsel Şiir Çözümlemeleri, Günümüz Dilbilim Çalışmaları. İstanbul: Multilingual.
• ONG, W. J. ( 1 992). Sözlü ve Yazılı Kültür. (Çev. Sema Postacıoğlu). İstanbul: Metis Yayınları
• ÖZTELLİ, C. (2003). Karacaoğlan, Bütün Şiirleri. İstanbul: Özgür Yayınları.