BAYRAMİÇ YÖRESİNDE AVCILIK ETRAFINDA OLUŞAN İNANIŞ VE UYGULAMALAR

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 23, 193 - 206, 22.09.2018

Cem Meriç

https://doi.org/10.12981/motif.473

Öz

Avcılık ilk insanlardan günümüze kadar birçok
değişiklik yaşayarak günümüze kadar gelmiştir. Eski Türk yaşamında büyük bir
öneme sahip olan ve başlangıçta törensel bir yapı arz eden avcılık, günümüzde
hobi ve geçim kaynağı olarak varlığını sürdürmektedir. Av öncesi yapılan
hazırlık ve uygulamalar, ava çıkma vakti, ava çıkılacağı zaman uğurlu veya
uğursuz olduğu kabul edilen durum ve davranışlar, avlanacak olan hayvanın cinsi
ve fiziki özellikleri, avlanma bölgeleri hakkındaki inanışlar, avlanan hayvanın
kullanım ve tüketim alanları, avlanma aletleri için yapılan uygulamalar, avın
bereketli olması amacıyla avcının yaptığı çeşitli uygulamalar ve av sonrasında
anlatılan sözlü anlatı türleri olmak üzere avcılık etrafında birçok folklorik
unsur saptanmıştır. Bayramiç (Çanakkale) yöresinde avlanma ve avcılık
faaliyetleri, gittikçe modernleşen yaşam koşulları ve devletin belirlemiş
olduğu kanunlara rağmen, inançsal ve geleneksel boyutunu günümüzde de
sürdürmektedir. Bu çalışmada, Çanakkale iline bağlı Bayramiç ilçesinde avcılık
yapan kişilerle yapılan görüşmeler neticesinde elde edilen avcılık ile ilgili
inanışlar ve uygulamalar hakkındaki veriler halk bilimi disiplini çerçevesinde
analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avcılık, inanış, uygulama, gelenek, halk bilimi

BELIEFS AND PRACTICES ABOUT HUNTING IN BAYRAMIC REGION

Öz

Hunting
has survived until today by having many changes. Hunting which had a great
importance in ancient Turkish life and presented a ceremonial structure at the
beginning continues it’s existence as a hobby and a means of living at the
present time. Many folkloric factors about hunting has been determined such as
pre-hunting preparations and practises, hunting time, situations and behaviours
considered as auspicious or inauspicious when going hunting, the species and
physical characteristics of the animals to be hunted, beliefs about the hunting
areas, usage areas and consumption of hunted animals, practices which were made
for hunting instruments, various practices which were made by the hunter for
the purpose of fertile hunting and the verbal narrative types which were
narrated by the hunter after the hunting. In Bayramic (Canakkale) region
hunting and hunting activities maintain their belief-related and traditional
aspects at the present time despite the life conditions which are increasingly
modernizing and laws which has been legislated by the government. In this
study, the data about the beliefs and practices about hunting which has been
obtained as a result of interviews with the hunters in Bayramic district of
Canakkale Province is analyzed within the folklore discipline.

Anahtar Kelimeler

Hunting, beliefs, practice, tradition, folklore

Kaynakça

• AÇA, Mustafa (2016). Denizin Çocukları: Giresun ve Trabzon Yöresi Balıkçılarının Meslek Folkloru, Saarbrücken, Deutchland: Türkiye Âlim Kitapları.
• Alaaddin Ata Melik Cüveynî (2013). Tarih-i Cihan Güşa. Ankara: TTK Yayınları.
• BAYAT, Fuzuli (2016). Türk Mitolojik Sistemi 2. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1970). “Türklerde Av Kültü ve Müessesesi”. VII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri. Ankara: TTK Yayınları, s. 169-175.Kaşgarlı Mahmud (2005). Dîvânü Lugâti’t-Türk. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• LVOVA, E. L.; Oktyabrskaya, İ. V.; Sagalayev, A. M.; Usmanova, M. S. (2013a). Güney Sibirya Türklerinin Geleneksel Dünya Görüşleri: Kâinat ve Zaman, Nesneler Dünyası. (Çev. Metin Ergun). Konya: Kömen Yayınları.
• LVOVA, E. L.; Oktyabrskaya, İ. V.; Sagalayev, A. M.; Usmanova, M. S. (2013b). Güney Sibirya Türklerinin Geleneksel Dünya Görüşleri: İnsan ve Toplum. (Çev. Metin Ergun). Konya: Kömen Yayınları.
• LVOVA, E. L.; Oktyabrskaya, İ. V.; Sagalayev, A. M.; Usmanova, M. S. (2013c). Güney Sibirya Türklerinin Geleneksel Dünya Görüşleri: Simge ve Ritüel. (Çev. Metin Ergun). Konya: Kömen Yayınları.
• ONAY, İbrahim (2015). “İslam Öncesi Türk Kültüründe Avcılığın Temelleri ve İktisadi, Askeri, Dini Değeri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 41, s. 516-525.
• ÖZÇELİK, Sadettin (2008). “Dede Korkut’ta Av ve Avla İlgili Kelimeler, Deyimler”. Av ve Avcılık Kitabı. (Ed.: E. Naskali, H. Oytun Altun), s. 415-429, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• YOLCU, M. A., KARAKAYA, H. (2017), Definecilik Folkloru. Karadeniz Araştırmaları, XIV/54, 117-133.