MANİSA’DA AVCILIK GELENEĞİ-1

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 26, 359 - 378, 17.06.2019

Sagıp Atlı

https://doi.org/10.12981/mahder.558818

Cited By: 1

Öz

İnsanlık
tarihinin ilk dönemlerinden itibaren var olan avcılık, geçmişten günümüze kadar
farklı amaç ve yöntemlerle yapılagelmiştir. Avcılık, beslenme, hobi, güç
gösterisi, savaşa hazırlık ve korunma gibi toplumdan topluma ve zamanın
şartlarına göre değişiklik gösteren farklı amaçlarla ve kendine özgü
yöntemlerle yapılan bir uğraş alanıdır. Türklerde avcılığın çok önemli bir
yerinin olduğu tarihî metinler, minyatürler ve yazıtlar gibi farklı kaynaklardan
öğrenilmektedir. Türkiye’nin farklı bölgelerinde sürdürülen avcılığın aktif
olarak icra edildiği yerlerden birisi de Manisa’dır. 

Bu
yazı, Manisa'da avcılık geleneği (balık ve türevleri hariç) hakkında 10.01.2018-20.04.2019
tarihleri arasında yapılan alan araştırması ve kaynak taraması sonucunda elde
edilen bilgilerden hareketle ortaya konulmuştur. Makalenin giriş kısmında yazılı
kaynaklardan hareketle avcılıkla ilgili genel bilgi verilmiştir. Ardından
Manisa’da avcılık geleneği; tarihi geçmişi ve güncel durumu, avcılıkla ilgili
kulüp ve dernekler, avlaklar (av bölgeleri), av hayvanları, avlanma süreleri,
avcıların kullandığı av malzemeleri, av çeşitleri, avlanma yöntemleri,
avcılıkla ilgili inanç ve uygulamalar, av esnasında yaşanan kazalar, avcılıkla
ilgili terimler alt başlıklarıyla açıklanmıştır. Manisa’da avcılık geleneği
hakkında elde edilen diğer veriler ise ikinci makalede ele alınacaktır.   

Anahtar Kelimeler

Manisa, avcılık geleneği, av, avcı

HUNTING TRADITION IN MANISA-1

Öz

Hunting,
which has existed since the first periods of human history, has been carried
out with different purposes and methods from the past to the present. Like nutrition,
hobby, show of strength, preparation for war and protection, hunting is a field
of interest which varies from society to society and according to time
conditions with different purposes and their specific methods. It is learned
from different sources such as historical texts, miniatures and inscriptions in
which hunting has a very important place for Turks. One of the places where
hunting is actively done in different regions of Turkey is Manisa.

This
article is based on the information obtained as a result of field study and
literature review conducted between 10.01.2018-20.04.2019 on the hunting
tradition in Manisa (excluding fish and its derivatives). In the introduction
of the article, general information about hunting is given from the written
sources. Then hunting tradition in Manisa, its historical background and
current status, hunting related clubs and associations, hunting grounds
(hunting zones), prey animals, hunting times, hunting materials used by
hunters, hunting types, hunting methods, hunting related beliefs and practices,
the accidents experienced during hunting, hunting related terms are explained
with subtitles. The other data obtained on the hunting tradition in Manisa will
be discussed in the second article.

Anahtar Kelimeler

Manisa, hunting tradition, hunt, hunter

Kaynakça

• AND, Metin (1970) “XVI. Yüzyılda Av ve Avcılık”, Hayat Tarih Mecmuası, 5/2 (12), Ocak, ss. 17-21.
• BAĞCI, Ali ve diğerleri (2017). Sürdürülebilir Avcılık İçin Temel Eğitim, Ankara: Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
• BAYAT, Fuzuli (2007). Türk Mitolojik Sistemi-2, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• BAYAT, Fuzuli (2009). “Sosyo-Ekonomik Bağlamlı Avla Bozkır Sürek Avlarının Bazı Müşterek ve Farkları”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 1-11.
• BAYBURT, Berrin ve DUMAN, Doğan (2017). “28 Şubat Post-modern Darbesi’nin İslami Dernek ve Vakıflara Etkileri”, The Journal of Academic Social Science Studies, 64, ss. 413-430.
• BELGE-1: Talebimiz doğrulusunda tarafımıza gönderilen T.C. Orman ve Şu İşleri Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü-Manisa Müdürlüğü’nün “60014808-622.03-11945” sayılı ve 12.01.2018 tarihli dilekçe.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1972). “Türklerde Av Kültü ve Müessesesi”, VII. Türk Tarih Kongresi (25-29 Eylül 1970)-Kongreye Sunulan Bildiriler, C. 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, ss. 167-175.
• ÇETİN, Osman (2013). 64 No’lu Manisa Şer’iyye Sicili, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÇORUHLU, Yaşar (1997). “Türk Sanatında Av Sembolizmi”, Arkeoloji ve Sanat, 76, ss. 13-25.
• EKE, Metin (2009). “Türk Halk Müziğinde Av Konusunu İçeren Türküler”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 479-491.
• ERDEM, Sargon (1991), “Av”, DİA, C. 4, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., ss. 100-101.
• GÜNEŞ, Günver ve GÜNEŞ, Müslime (2007). “Cumhuriyet Döneminde Manisa’nın Sosyo-Kültürel Yaşamında Halkevi’nin Yeri ve Önemi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları, VI/15, Güz, ss. 55-72.
• HACIGÖKMEN, Mehmet Ali (2012). Türkiye Selçuklularında Avcılık, Konya: Kömen Yayınları.
• Halkevlerinin 1934 Senesi Faaliyet Raporu Hulasası, Ankara, 1935.
• KÖKSAL, Behiye (2009). “Halk Türkülerinde Avla İlgili Semboller”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 464-478.
• ÖZAYDIN, Abdülkerim (1991). “Av”, DİA, C. 4, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., ss. 101-104.
• ÖZCAN, Abdülkadir (1994). “Doğancı”, DİA, C. 9, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., ss. 487-489.
• PAKALIN, M. Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• SÜMER, Faruk (1953). “Türklerde Avcılık”, Resimli Tarih Mecmuası, 4/12, Haziran, ss. 2404-2406.
• TÜRKMEN, Mustafa Nuri (2013). Osmanlı’da Av Kültürü, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• USLU, Mustafa (2009). “Halk Türkülerimizde Av”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 492-505.
• YALINKILIÇ, Kemal ve diğerleri (2009). “Sürdürülebilir Avcılık ve Uygulamalar”, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Türk Kültüründe “Av”, 1/1, ss. 366-191.
• YILMAZ, Caner (2005). H. 1060-1061/M. 1650-1651 Tarihli 100 Nolu Manisa Şer‘iyye Sicili, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Elektronik Kaynaklar URL-1: https://www.haberler.com/manisa-da-280-kisiye-yasak-av-cezasi-10515762-haberi/ (05.02.2018).
• URL-2: http://www.manisa.bel.tr/Haberler/11812_mesir-kupasi-nefes-kesti.aspx (27.02.2018).
• URL-3: http://www.akhisarhaber.com/558-caglak-festivali-trap-atislari-sona-erdi-32211h.htm (27.02.2018).
• URL-4: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/06/20110618-13.htm (21.03.2019).
• URL-5: http://www.manisadasondakika.com/2016/04/24/manisada-avcilar-12-den-vurdu%E2%80%8F/ (19.04.2018).
• Sözlü Kaynaklar KK-1: Ekrem German, 1953, İlkokul, Esnaf/Emekli, Elli senedir av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (20.03.2019).
• KK-2: Murat Baysal, 1975, Lise, Memur, Otuz yedi yıldır av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (02.04.2018, 12.11.2018, 20.03.2019).
• KK-3: Adem Sağdıç, 1987, Lise, İşçi, On yedi yıldır av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (17.04.2019)
• KK-4: Tanju Kahraman, 1986, Doktora, Öğretim Üyesi, On senedir av yapıyor, Yunusemre/Manisa, (02.04.2018, 12.11.2018).
• KK-5: Hasan Çağlın, 1971, Lise, Otomobil elektrikçisi, Yirmi altı senedir av yapıyor, Şehzadeler/Manisa, (12.03.2019).