Öz
Idioms and proverbs are taken an important place in
teaching of Turkish to foreigners from B1 level. Proverbs and idioms play a big
role in the conceptual skill gain that require abstract thinking. Idioms are
the most concrete indicator of a nation's thinking system, emotions and perspective
on the world. The meanings attributed to idioms also show how societies make
sense of the world. In the study firstly, animal perception in Bosnian and
Turkish idioms was tried to be determined. Especially in the idioms where the
animal name is mentioned, many similarities have been found. Some animals have
similar characteristics, while others have opposite meanings. In Bosnian,
horses, donkeys or bulls have negative meanings. Although the donkey has a
negative meaning in Turkish, there is no negative meaning attributed to the
horse. This shows the importance of horse in Turkish society. Animals such as
rat, turkey, rooster, parrot, panther and snail are included in Bosnian idioms
and not in Turkish idioms dictionary. In the study firstly, the dictionary of
Bosnian idioms was searched, idioms with the name of animals were identified,
and then these animal names were searched in the Turkish idioms dictionary.
This study is thought to be useful in teaching Turkish to Bosnians. In this
study which is a qualitative research, document analysis was used. The data
used in the study were obtained from the Bosnian idioms dictionary which was
prepared by Şakir Bayhan and Turkish idioms dictionary which was prepared by
Ömer Asım Aksoy.
Kaynakça
- AKSAN, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, C. 3. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- AKSOY, Ömer Asım (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1 Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- AKSOY, Ömer Asım (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2 Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- BAYHAN, Şakir (2018). Boşnakça-Türkçe Deyimler Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ÇINAR, Ali Abbas (1993). Türklerde At ve Atçılık. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları.
- ELÇİN, Şükrü (2001). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- HATİBOĞLU, Vecihe (1982). Türkçenin Sözdizimi. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Basımevi.
- OĞUZ, Ö. vd. (2004). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayıncılık.
Öz
Deyimler ve atasözleri yabancılara
Türkçe öğretiminde özellikle B1 seviyesinden itibaren önemli yer tutmaktadır.
Soyut düşünmeyi gerektiren üst düzey beceri kazanımlarında deyim ve atasözlerinin
payı büyüktür. Deyimler bir milletin düşünme sisteminin, duygularının ve dünyaya
bakış açısının en somut göstergesidir. Deyimlere yüklenen anlamlar toplumların
dünyayı anlamlandırış şeklini de göstermektedir. Bu çalışmada Boşnakça ve
Türkçe deyimlerde hayvan algısı tespit edilmeye çalışılmıştır. Özellikle hayvan
adının geçtiği deyimlerde çok fazla benzerlik tespit edilmiştir. Bazı
hayvanlara yüklenen özellikler benzerken bazı hayvanlara zıt anlamlar
yüklenmiştir. Boşnakçada at, eşek veya boğaya olumsuz anlamlar da yüklenmiştir.
Türkçede eşeğe olumsuz anlam yüklenmesine rağmen ata yüklenen olumsuz anlam
bulunmamaktadır. Bu da atın Türk toplumundaki önemini göstermektedir. Fare,
hindi, horoz, papağan, panter, salyangoz gibi hayvanlar Boşnakça deyimlerde yer
alırken Türkçe deyimlerde yer almamaktadır. Çalışmada öncelikle Boşnakça deyimler
sözlüğü taranmış, hayvan adının geçtiği deyimler tespit edilmiş, daha sonra bu
hayvan isimleri Türkçe deyimler sözlüğünde aranmıştır. Bu çalışmanın Boşnaklara
Türkçe öğretiminde yararlı olacağı düşünülmektedir. Nitel araştırma olan bu
çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler Şakir
Bayhan tarafından hazırlanan Boşnakça ve Ömer Asım Aksoy tarafından hazırlanan Türkçe
deyimler sözlüğünden elde edilmiştir.
Kaynakça
- AKSAN, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, C. 3. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- AKSOY, Ömer Asım (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1 Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- AKSOY, Ömer Asım (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2 Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- BAYHAN, Şakir (2018). Boşnakça-Türkçe Deyimler Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ÇINAR, Ali Abbas (1993). Türklerde At ve Atçılık. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları.
- ELÇİN, Şükrü (2001). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- HATİBOĞLU, Vecihe (1982). Türkçenin Sözdizimi. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Basımevi.
- OĞUZ, Ö. vd. (2004). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Mart 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 13 Sayı: 29 |
