KAHTÂN HÜRMÜZLÜ'NÜN BURASI KERKÜK ADLI OTOGRAF PİYESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 30, 848 - 859, 15.06.2020

Rawyar Jabbari

https://doi.org/10.12981/mahder.698027

Cited By: 1

Öz

Birçok
halk, dil ve dini bir arada yaşatan Kerkük, köklü kültürel mirası ile Irak’ın
sosyal yapısının küçük minyatürüdür. Bu mirasın en önemli kaynaklarından birisi
de Irak Türkmen Edebiyatı’dır. Çağdaş Irak Türkmen Edebiyatı’nın tanınmış çok
yönlü kalemlerinden biri olan Kahtân Hürmüzlü; Kerkük vilayetine bağlı Karatepe
nahiyesinde 1 Temmuz 1936 yılında dünyaya gözlerini açmıştır. Sanat, kültür ve
edebiyatla içli dışlı tanınmış bir aileye mensup olan Hürmüzlü; Arapçanın yanı sıra
ana diliyle yazdığı Türkmence -eski Türkçe- şiir, öykü, roman, piyes, çeviri ve
eleştiri yazılarıyla da sanat camiasında şöhret kazanmıştır. Kahtân
Hürmüzlü'nün yazılarında kullandığı metin sözcükleri içten ve duygusaldır. Eserlerinde
insanlık, kardeşlik, özgürlük ve barış kavramlarını öne çıkarır. Yazarın
zikrettiğimiz bu görüş ve düşüncelerinden müteşekkil olan “Burası Kerkük”
adlı otograf piyes metninde de bu kavramların yansımaları rahatlıkla görülmektedir.
Hürmüzlü; Irak Türkmen Edebiyatı’nın olduğu kadar farklı coğrafyalardaki geniş Türk
Dünyası Edebiyatı’nın zenginleşmesine katkı veren temsilcilerden birisidir.
Kahtân Hürmüzlü, çok yönlü bir yazar olduğu için çalışmamızın kapsamı “Burası
Kerkük” adlı otograf piyesiyle sınırlıdır.

Anahtar Kelimeler

Kerkük, Türkmen Edebiyatı, Türkmen Tiyatrosu, Kahtan Hürmüzlü, Burası Kerkük

AN EXAMINATION ON THE AUTOGRAPHIC EPISODE OF KAHTAN HURMUZLU'S HERE IS KERKUK

Öz

Kirkuk in which many communities, languages
and religions lives together is a small miniature of Iraq's social structure
with its deep-rooted cultural heritage. One of the most important sources of
this heritage is Iraqi Turkmen Literature. Kahtân Hürmüzlü, one of the
well-known versatile items of Contemporary Iraqi Turkmen Literature has opened
his eyes to the world on July 1, 1936 in Karatepe sub-district of Kirkuk
province. Hürmüzlü, who is a member of a well-known family with art, culture
and literature; has gained fame in the art community with his poetry, stories,
novels, prose, plays, translations and criticism written with his mother
language Turkmen -old Turkish- in addition to Arabic. The words used by Kahtân
Hürmüzlü in his writings are sincere and emotional. He emphasizes the concepts
of humanity, brotherhood, freedom and peace in his works. The reflections of
these concepts can easily be seen in the text of the autograph play named Here
is Kirkuk, which is composed of these opinions and thoughts mentioned by the
author. Hürmüzlü is one of the contributively representatives of Iraqi Turkmen
Literature, as well as he contributed to the enrichment of Turkish World
Literature in different geographies and its becoming an art. Since Kahtân
Hürmüzlü is a versatile writer, the scope of our study is limited to the
autograph play named Here is Kirkuk.

Anahtar Kelimeler

Kirkuk, Turkmen Literature, Turkmen Theatre, Kahtân Hürmüzlü, Here is Kirkuk

Kaynakça

• Abu Somer. (2006). “Mersiye fi Şühedae Mesrahuna”. Somer, Bağdat.
• Akar, M. - Deniz S. ve Bilecek F. (1994). Türk Dünyası Çağdaş Edebiyatı. İstanbul: Yesevî Yayıncılık, 2. baskı.
• Bayatlı, A. Ş. (Ekim 2007). “Şahit ale el-Âlem el-Münhar”. el-Edib, Bağdat. S. 153.
• Benderoğlu, A. (Ekim 2007). “Zikreyat Min el-Senin el-Maziye”. el-Edib, Bağdat. S. 153.
• Berberoğlu, F. M. (2006). “el-Fenan el-Mesrahi el-Rait İsmet Hürmüzlü”. Somer, Bağdat.
• Beyoğlu, M. (Mayıs 2015). “Kahtân Hürmüzlü Anarken”. Türkmeneli, S. 88, Kerkük.
• Celali, N. (2006). “el-Mesrah el-Türkmani Beyne el-Med ve el-Cezir Esbab ve Mülahazat”. Somer, Bağdat.
• Hayder, G. (2006). “el-Amal Tepka Daimen Müecele”. Somer, Bağdat.
• Hürmüzlü, İ. (2006). “Mebadei ve Üsüs Lestinhaz Devir el-Fen el-Türkmani fi el-Irak”. Somer, Bağdat.
• Hürmüzlü, K. (1991). Burası Kerkük, (Akt. Rawyar Jabbarı). Kerkük.
• Hürmüzlü, K. (Eylül 2018). Uçmaktan Kendi Arzumla Ayrıldım, (Yay. Haz. Rawyar Jabbari). İstanbul: Bengsu Yayınları, 1. baskı.
• Jaafar, R. A. (Eylül 2014). “Günümüzün Sinema Salonları”. Özgür Altın Köprü, S 124, Kerkük.
• Kerküklü, S. A. (2018). Mevsûatu A’lâm el-Türkmân II. Bağdat: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1. baskı.
• KK-1: HÜRMÜZLÜ Özdemir, Kerkük Ağustos 1979, Kerkük Teknik Enstitüsü Mezunu, Görevli, (Görüşme: 22 Haziran 2014)
• Mahmut, İ. A. (2010); Türkmen Edebiyatı ve Ünlülerin Tarihi. Erbil: Artos Basımevi, 1. baskı.
• Merdan, B. (Haziran 1998). “Kahtân el-Hürmüzi ve Bu Diyalog”. Kardeşlik, S. 202, Bağdat.
• Merdan, M. (Şubat 2008). Türkmen Çağdaş Tiyatrolarından. Bağdat: Türkmen Kardeşlik Ocağın Yayınları.
• Merdan, N. (Eylül-Ekim 2005). “Kahtân el-Hürmüzi ve Kasâid Sâfînâziyye”. Kerkük, S. 19, Kerkük.
• Nutku, Ö. (1983). Dram Sanatı Tiyatroya Giriş. İzmir: Dokuz Eylül ÜN Güzel SAN FAK Yayınları, 1. baskı.
• Terzibaşı, A. (Kasım 2013). Kerkük Şâirleri I-IV. İstanbul: Yaylacık Matbaası, 4. kitap, 13. Cilt.
• (1993). Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. Ankara: KBY, 6. Cilt.