A RESEARCH ON CHILDHOOD PRACTICES IN ADANA

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 40, 1254 - 1274, 18.12.2022

İsmail Şenesen

https://doi.org/10.12981/mahder.1201477

Cited By: 1

Öz

ADANA’DA ÇOCUKLUK ÇAĞI UYGULAMALARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Doğumu takip eden kırkıncı günden, buluğ çağına kadar olan döneme, “çocukluk çağı” denir. Doğumdan sonra çocuğun gelişimini izleyen, onun anneyle babayla, ailenin öteki üyeleriyle ve toplumsal çevresiyle ilişkilerini düzenleyen bir dizi kural, adet, tören, işlem ve pratik vardır. Bu dönemde çocuğun korunması, büyütülmesi, bağlı bulunduğu toplumun değer yargılarına uyumlu bir birey haline gelmesi için yazılı olmayan birçok kurala uyması ve bunları öğrenmesi gerekir. Çocukluk çağında gerçekleştirilen işlem ve pratikler, töre ve törenler, önem ve sıralarına göre kimi zaman katı, kimi zaman da esnek bir biçimde uygulanırlar. Günümüzde çocuk gelişimiyle ilgili uzmanlar, çocukların doğumundan itibaren ergenliğin sonuna kadar olan dönemlerini belirli yaş kümelerinde ele alıyor ve bu dönemleri çocuğun bedensel gelişimi, bilişsel gelişimi, motor gelişimi, dil gelişimi, duygusal gelişimi ve sosyal gelişimi açısından farklı kategorilerde inceliyorlar. Bu çalışmanın konusunu, Adana’da günümüzde halen yaşamakta olan çocukluk çağı uygulamalarının tespit edilerek yazıya geçirilmesi oluşturmaktadır. Gözlem ve görüşme yoluyla sahadan derlenen bilgiler, eğitim bilimlerinin bakış açısı ve yaklaşımı dikkate alınarak çocukluk çağının yukarıda sıralan evrelerine göre tasnif edilmiştir. Elde edilen verilerin işlenmesi sırasında halkbiliminin ilgili başlıkları, çocuğun bedensel gelişimi, bilişsel gelişimi, motor gelişimi, dil gelişimi, duygusal gelişimi ve sosyal gelişimi sırası göz önüne alınarak işlenmiş ve yazıya aktarılmıştır. Kullanılan bu yöntemle, Türk halkbiliminin genellikle doğum uygulamaları arasında yer verilen ve ayrıntıları gözden kaçan bu dönemini, münferit bir başlık altında değerlendirme denemesiyle birlikte verilere bilimsel bir tasnif uygulanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocukluk Çağı, Adana, Geçiş Dönemleri, İnanışlar, Uygulamalar

Kaynakça

• Referans1 Acıpayamlı, O. (1974). Türkiye’de doğumla ilgili adet ve inanmaların etnoloji etüdü, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Referans2 Acıpayamlı, O. (1992). Türk kültüründe “ad koyma folkloru”nun morfolojik ve fonksiyonel yönlerden incelenmesi. 4. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri (Gelenek, Görenek ve İnançlar), C. 4, 1-14, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Referans3 Artan, G. (1973). Tire’de doğum gelenekleri. TFA, 15(289), 6724.
• Referans4 Artun, E. (1998). Tekirdağ halk kültüründe doğum-evlenme-ölüm. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 9-10, 1-25.
• Referans5 Artun, E. (2013). Türk halkbilimi. Adana: Karahan Yayınevi.
• Referans6 Bali, A. (2015). Mersin konargöçerlerinin halk kültüründe inanışlar ve bunlara bağlı uygulamalar. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Referans7 Bali, A. (2017). Gaziantep yöresi doğum geleneklerinde anne ve çocuk sağaltımı, Turkish Studies, 12(5), 85-110.
• Referans8 Boratav, P. N. (1994). 100 soruda Türk folkloru. İstanbul: Gerçek Yayınları.
• Referans9 Eliade, M. (1991). Kutsal ve dindışı. İstanbul: Gece Yayınları.
• Referans10 Güzelbey, C. C. (1982). Gaziantep’te doğum ve çocuğa ilişkin eski töre ve inançlar. Türk Folkloru Araştırmaları. 19-31, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Referans11 Ilgaz, K. (1956). İstanbul’da doğum ve çocukla ilgili adet ve inanmalar. İstanbul: Yörük Matbaası.
• Referans12 Kalafat, Y. (1999a). Türk dünyasında ayak ve ayakkabı ile ilgili inançlar. Türk Folkloru Dergisi, 96, 79-96.
• Referans13 Kalafat. Y. (1999b). Kırım ve Kuzey Kafkasya sosyal antropoloji araştırmaları. Ankara: Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Referans14 Karakaş, A. (2005). Feke halk kültürü araştırması. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans15 Malinovski, B. (2000). Büyü, bilim ve din. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.